Bernoulli, Daniel, Hydrodynamica, sive De viribus et motibus fluidorum commentarii

List of thumbnails

< >
61
61 (47)
62
62 (48)
63
63 (49)
64
64 (50)
65
65 (51)
66
66 (52)
67
67 (53)
68
68 (54)
69
69 (55)
70
70 (56)
< >
page |< < (47) of 361 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div60" type="section" level="1" n="43">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1210" xml:space="preserve">
              <pb o="47" file="0061" n="61" rhead="SECTIO TERTIA."/>
            hypotheſis locum amplius habere non poſſet, ſinimium orificium iſtud auge-
              <lb/>
            retur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1211" xml:space="preserve">Dein patet quoque, cum aquæ per tubum verticalem in fig. </s>
            <s xml:id="echoid-s1212" xml:space="preserve">18. </s>
            <s xml:id="echoid-s1213" xml:space="preserve">effluunt,
              <lb/>
            earum fiuxum accelerai à longitudine hujus tubi auctâ: </s>
            <s xml:id="echoid-s1214" xml:space="preserve">poſſet tamen hæc
              <lb/>
            quoque ita augeri, ut tandem aquæ deſinant eſſe continuæ in tubo, quin po-
              <lb/>
            tius in columnas dividantur, quod fiet, ſi tubus longitudinem habeat plus
              <lb/>
            quam triginta duorum pedum aut minorem etiam, ſi ſimul amplitudine creſcat
              <lb/>
            verſus M N;</s>
            <s xml:id="echoid-s1215" xml:space="preserve">ita ſi orificium M N duplum ſit orificii alterius F G, non poterit lon-
              <lb/>
            gitudo majoreſſe quam octo pedum, ſine periculo ſubſecuturæ aquarum ſepara-
              <lb/>
            tionis in ſuprema tubi parte, quam rem alibi demonſtrabo: </s>
            <s xml:id="echoid-s1216" xml:space="preserve">ſed eſt alia inſu-
              <lb/>
            per cauſa præter nimiam tubi longitudinem, quæ aquæ ſeparationem produ-
              <lb/>
            cere poteſt, nempe quod altitudo aquæ C E H D minor ſit, quam ut ſat
              <lb/>
            cito in tubum irrumpere poſſit, quo fit, ut aër una cum aqua ſimul ſuperne
              <lb/>
            influat, dum ſuperficies aquæ formam cataractæ ſeu infundibuli cavi aſſumit,
              <lb/>
            ſic ut non totum orificium F G aqua obtegatur; </s>
            <s xml:id="echoid-s1217" xml:space="preserve">Hæc quidem res facit, ut
              <lb/>
            aqua minori copia effluat, non autem ut minori velocitate, quod poſterius
              <lb/>
            putavit Auctor quidam Italus, nomine Carolus Fontana, qui hác de re Lin-
              <lb/>
            guâſua vernacula ita ſcripſit: </s>
            <s xml:id="echoid-s1218" xml:space="preserve">mâ ſe non vifoſſe, inquit, tant’ acqua, che ba-
              <lb/>
            ſtaſſe à mantenere piena detta canna, l’acqua attraherà l’aria dentro di ſe in
              <lb/>
            tanta quantità, quanto gli mancherá l’acqua intermettendoſi fra l’acqua dà
              <lb/>
            ogni banda; </s>
            <s xml:id="echoid-s1219" xml:space="preserve">mà la velocità dell’ acqua mancherá tanto, quanto ſará l’altezza
              <lb/>
            di tutta l’aria raccolta inſieme che ſarà in eſſa canna. </s>
            <s xml:id="echoid-s1220" xml:space="preserve">Rationem ejus, quod
              <lb/>
            dixi, non inde velocitatem aquæ diminui poſſe, quilibet perſpicit ex eo, quod
              <lb/>
            alias non poſſet aſcenſus poteniialis eſſe æqualis deſ@enſui actuali poteritque res
              <lb/>
            facili experimento confirmari, incurvata tubi extremitate M N, ut aquæ ho-
              <lb/>
            rizontaliter effluant, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1221" xml:space="preserve">ex amplitudine jactus velocitas aquæ dignoſci poſſit.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1222" xml:space="preserve">Quomodo autem pro lubitu fieri poſſit, ut nullis mutatis aliis circumſtantiis
              <lb/>
            aër aquis circa ſummitatem tubi miſceatur, ſic habe: </s>
            <s xml:id="echoid-s1223" xml:space="preserve">fiat nempe parvulum fo-
              <lb/>
            ramen in tubo haud procul ab orificio F G (Fig. </s>
            <s xml:id="echoid-s1224" xml:space="preserve">18. </s>
            <s xml:id="echoid-s1225" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s1226" xml:space="preserve">19.) </s>
            <s xml:id="echoid-s1227" xml:space="preserve">quod ſi autem du-
              <lb/>
            rante aquæ fluxu digito obturaveris iſtud foraminulum, aquæ transfluent pu-
              <lb/>
            ræ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1228" xml:space="preserve">ſi removeris digitum, mox aër per foraminulum idem irrumpet ſeque
              <lb/>
            cum aqua præterfluente miſcebit. </s>
            <s xml:id="echoid-s1229" xml:space="preserve">His intellectis facile erit rationem reddere
              <lb/>
            Phænomenorum, quæ in caminis ſeu fumi-ductibus obſervantur, fumus
              <lb/>
            enim altum petit, quia aëre levior eſt, quod conſtat experimentis de fumo
              <lb/>
            in vacuo, ubi deſcendiſſe viſus fuit, ſumtis: </s>
            <s xml:id="echoid-s1230" xml:space="preserve">idem igitur eſt de fumo </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>