6250Diſſertatio Tertia.
non ſuo, aduersùs Mercurium, quaſi aduersùs fundum vaſis, grà-
uitare admiſerim, non continuò aquam in ſitulâ puteo immerſâ
grauitare permittam; ſimilique ratione in Atmoſphærâ partes aë-
ris ſimili aëre circunfuſas omni niſu, quo deſcendere conentur,
ſpoliatas exiſtimo, quamuis illæ eædem in ſuperiorem atque pu-
riorem aërem translatæ vim obtineant deſcendendi vſque adeò,
dum ſimilis craſſitiei aërem inueniant, vbi conquieſcant: ideò
allatum experimentum contra me vim non haberet. Sed ſi ex me
aſcendentis in hiantem fiſtulam Mercurij cauſam quæras, illa in
promptu eſt. Aër fiſtulæ infra affuſæ aquæ ſuperfieiem depreſſus
leuis eſt tantundem, ac grauis eſt aqua in aëre; dumque nititur
aſcendere, ſecum rapit proximi Mercurij particulam, quæ intrà
aquam minùs grauitat, quàm in aĕre: vſque eò autem attollitur
Mercurius, dum intrà aquam cylindrus ex Mercurio grauitante, &
aëre leuitante compoſitus obtineat eamdem in ſpecie grauitatem
cum aquâ: tunc enim & aër Mercurium ſuſpendit, ne recidat, &
Mercurius aërem cohibet, ne in ſuperiora auolet.
uitare admiſerim, non continuò aquam in ſitulâ puteo immerſâ
grauitare permittam; ſimilique ratione in Atmoſphærâ partes aë-
ris ſimili aëre circunfuſas omni niſu, quo deſcendere conentur,
ſpoliatas exiſtimo, quamuis illæ eædem in ſuperiorem atque pu-
riorem aërem translatæ vim obtineant deſcendendi vſque adeò,
dum ſimilis craſſitiei aërem inueniant, vbi conquieſcant: ideò
allatum experimentum contra me vim non haberet. Sed ſi ex me
aſcendentis in hiantem fiſtulam Mercurij cauſam quæras, illa in
promptu eſt. Aër fiſtulæ infra affuſæ aquæ ſuperfieiem depreſſus
leuis eſt tantundem, ac grauis eſt aqua in aëre; dumque nititur
aſcendere, ſecum rapit proximi Mercurij particulam, quæ intrà
aquam minùs grauitat, quàm in aĕre: vſque eò autem attollitur
Mercurius, dum intrà aquam cylindrus ex Mercurio grauitante, &
aëre leuitante compoſitus obtineat eamdem in ſpecie grauitatem
cum aquâ: tunc enim & aër Mercurium ſuſpendit, ne recidat, &
Mercurius aërem cohibet, ne in ſuperiora auolet.
Dand.
Hunc corporum nexum, quo alterum ab altero traha-
tur, non agnoſcunt.
tur, non agnoſcunt.
Maur.
Hoc tamen Elateris naturæ conuenit, vt quemadmo-
dum, ſi comprimatur, ſe explicet, ita, ſi diſtrahatur, ſe reci-
piat: id quod in omnibus paſſim elaſmatum generibus obſeruare
licet, ſiuè in helicem augeſcentem conuoluantur, vt in horologijs,
ſiuè æqualibus ſpiris cylindrum circumplicent, ſiue in angulum,
aut in arcum, conformentur. Si igitur præter naturam diſtractus
aër ſe recolligat, quemadmodum elaſma diſtractum, vtique ſe-
cum rapit proximum corpus. Nota ſunt vobis experimenta ab in-
genioſo Boyle excogitata per Machinam Pneumaticam in hoc diſ-
ſimilem à globo Magdeburgico, quod hęc in ſuperiori parte fo-
ramen habet operculo congruente, & exquiſitè ferruminato, ob-
ſtruendum, poſtquam immiſſum fuerit in vitreum globum, aut
cylindrum ſatis amplum, id, de quo experimentum ſumitur. Im-
miſſo itaque in globum, aut cylindrum, vaſculo Mercurijcum fi-
ſtulâ, in qua digitorum 30 altitudinem obtinet incluſus Mercu-
rius (an vniuerſus globi aĕr premit Mercurium vaſis? & hoc idem
continget Mercurio in aperto aëre conſtituto; an verò vnicus cy-
lindrulus aĕris? & hic decurtatusidem poteſt atque integer, cum
æquè premat) antliâ aërem globi exſugente ſenſim Mercurius
dum, ſi comprimatur, ſe explicet, ita, ſi diſtrahatur, ſe reci-
piat: id quod in omnibus paſſim elaſmatum generibus obſeruare
licet, ſiuè in helicem augeſcentem conuoluantur, vt in horologijs,
ſiuè æqualibus ſpiris cylindrum circumplicent, ſiue in angulum,
aut in arcum, conformentur. Si igitur præter naturam diſtractus
aër ſe recolligat, quemadmodum elaſma diſtractum, vtique ſe-
cum rapit proximum corpus. Nota ſunt vobis experimenta ab in-
genioſo Boyle excogitata per Machinam Pneumaticam in hoc diſ-
ſimilem à globo Magdeburgico, quod hęc in ſuperiori parte fo-
ramen habet operculo congruente, & exquiſitè ferruminato, ob-
ſtruendum, poſtquam immiſſum fuerit in vitreum globum, aut
cylindrum ſatis amplum, id, de quo experimentum ſumitur. Im-
miſſo itaque in globum, aut cylindrum, vaſculo Mercurijcum fi-
ſtulâ, in qua digitorum 30 altitudinem obtinet incluſus Mercu-
rius (an vniuerſus globi aĕr premit Mercurium vaſis? & hoc idem
continget Mercurio in aperto aëre conſtituto; an verò vnicus cy-
lindrulus aĕris? & hic decurtatusidem poteſt atque integer, cum
æquè premat) antliâ aërem globi exſugente ſenſim Mercurius