6242M. VITRVVII POLL.
ra, ſed perſpicua legentibus ſint, ratiocinabor.
Nanq;
nulla materiarum
genera, neque corpora, neq; res ſine principiorum cœtu naſci, neq; ſubijci
intellectui poſſunt, neque aliter natura rerum præceptis Phyſicorum ve-
ras patitur habere explicationes: niſicauſæ, quæ ſunt in his rebus, quem-
admodum & quid ita ſint, ſubtilibus rationibus habeant demonſtrationes.
genera, neque corpora, neq; res ſine principiorum cœtu naſci, neq; ſubijci
intellectui poſſunt, neque aliter natura rerum præceptis Phyſicorum ve-
ras patitur habere explicationes: niſicauſæ, quæ ſunt in his rebus, quem-
admodum & quid ita ſint, ſubtilibus rationibus habeant demonſtrationes.
IN CAPVT I. ANNOTATIONES.
Homines ueteri more uti feræ.
] Bona pars eorum quæ in hoc capite
traduntur, videtur ex T. Lucretio Caro ſumpta, qui libro quinto eorum qui extant
(ſcripſit enim vnum & viginti, quib{us} initium fecit hoc teste Varrone: Aetheris
& terræ genitabile quærere temp{us}) ducentis triginta & ſeptem verſib{us} primo-
rum illorum hominum vitam aſperrimam primò fuiſſe prodit, atque omnium re-
rum ignaram, paulatim deinde molliorem effectam: ſermonem ab hominib{us} natu-
ram expreßiſſe, neque credendum eſſe vnum aliquem reb{us} nomina impoſuiſſe,
at ea mox alios docuiſſe: Ignis inuentionem atque vſum, conditis vrbib{us}, & diui-
ſis rebus ſub regibus primum fuiſſe homines, mox ſeſe legum vinculis astrinxiſſe.
traduntur, videtur ex T. Lucretio Caro ſumpta, qui libro quinto eorum qui extant
(ſcripſit enim vnum & viginti, quib{us} initium fecit hoc teste Varrone: Aetheris
& terræ genitabile quærere temp{us}) ducentis triginta & ſeptem verſib{us} primo-
rum illorum hominum vitam aſperrimam primò fuiſſe prodit, atque omnium re-
rum ignaram, paulatim deinde molliorem effectam: ſermonem ab hominib{us} natu-
ram expreßiſſe, neque credendum eſſe vnum aliquem reb{us} nomina impoſuiſſe,
at ea mox alios docuiſſe: Ignis inuentionem atque vſum, conditis vrbib{us}, & diui-
ſis rebus ſub regibus primum fuiſſe homines, mox ſeſe legum vinculis astrinxiſſe.
Denſæ crebritatibus arbores.
] Bononienſis manu ſcript{us} codex habet,
denſæ crebritatis. Vtraque non aſpernanda lectio.
denſæ crebritatis. Vtraque non aſpernanda lectio.
Poſtea re quieta.
] Aliàs ſcribitur, poſt ea requieta.
Quam lectionem con-
firmat bui{us} libri caput IX. Cùm autem ea per ſe extincta eſſet, & requieta.
firmat bui{us} libri caput IX. Cùm autem ea per ſe extincta eſſet, & requieta.
Habentes à natura primum.
] Aliqui codices habent, præmium.
Quæ
ſcriptura fortaſſe commodior purior\’ eſt.
ſcriptura fortaſſe commodior purior\’ eſt.
Materia eos iugumentantes.
] Iugumentare eſt, cùm ſubſtratis ſingu-
lis hinc atque hinc trabib{us} directis, ſuprà tranſuerſariæ aliæ hinc inde ſingulæ in
angulis rudi{us}, id eſt vt interuallum quidem ſit, ſed non alta inciſura, ſiue crena,
committuntur ita, vt quaſi binæ per diuerſum contignationes, angulis quatuor fiant.
Iugumenta aliter accepit M. Cato de re Rustica cap. XIIII. Villæ, inquit, fun-
damenta ex cæmentis & calce ſupra terram, pede, cæteros parietes ex latere, iugu-
menta & antepagmenta quæ op{us} erunt, ex lapide indito. Iugumenta videtur in-
telligere ſuperliminare, & ſupercilium portarum & fenestrarum. Dicta autem
hæc existimauerim à iugis, quæ arrectarijs tranſuerſa ſuperponuntur. Inde milita-
re iugum, quod fiebat, duab{us} humi defixis hastis, tertia ſuperligata, vt testatur
Liui{us} Decadis primæ lib. III. Et iuga in vitib{us}, quæ pedamentis quib{us} recta
ſtat vinea tranſuerſa iugantur, vnde & iugatæ vineæ dicuntur.
lis hinc atque hinc trabib{us} directis, ſuprà tranſuerſariæ aliæ hinc inde ſingulæ in
angulis rudi{us}, id eſt vt interuallum quidem ſit, ſed non alta inciſura, ſiue crena,
committuntur ita, vt quaſi binæ per diuerſum contignationes, angulis quatuor fiant.
Iugumenta aliter accepit M. Cato de re Rustica cap. XIIII. Villæ, inquit, fun-
damenta ex cæmentis & calce ſupra terram, pede, cæteros parietes ex latere, iugu-
menta & antepagmenta quæ op{us} erunt, ex lapide indito. Iugumenta videtur in-
telligere ſuperliminare, & ſupercilium portarum & fenestrarum. Dicta autem
hæc existimauerim à iugis, quæ arrectarijs tranſuerſa ſuperponuntur. Inde milita-
re iugum, quod fiebat, duab{us} humi defixis hastis, tertia ſuperligata, vt testatur
Liui{us} Decadis primæ lib. III. Et iuga in vitib{us}, quæ pedamentis quib{us} recta
ſtat vinea tranſuerſa iugantur, vnde & iugatæ vineæ dicuntur.
Scandulis robuſteis.
] Id eſt robore aſſulatim ſecto.
Sunt autem ſcandulæ
tabellæ, vicem tegularum præstantes, quib{us} contectam fuiſſe Romam annis qua-
dringentis & ſeptuaginta, autor eſt Corneli{us} Nepos apud Plinium lib. XVI. cap.
X. Iſidor{us} Etymologiarum lib. IX. cap. XIX. dicit ſcindul{as}, putat\’ nomen eſſe
ſortit{as} à ſcindendo.
tabellæ, vicem tegularum præstantes, quib{us} contectam fuiſſe Romam annis qua-
dringentis & ſeptuaginta, autor eſt Corneli{us} Nepos apud Plinium lib. XVI. cap.
X. Iſidor{us} Etymologiarum lib. IX. cap. XIX. dicit ſcindul{as}, putat\’ nomen eſſe
ſortit{as} à ſcindendo.
Schidijs &
luto obſtruunt.
] Schidiæ ὰπὸ *** σχίζειμ, id à diffindcn-
do ſiue diſſecando, hîc & lib. VII. cap. X. ſunt ligni fragmenta, quæ in marmore
dicuntur aſſulæ eiuſdem libri cap. VI.
do ſiue diſſecando, hîc & lib. VII. cap. X. ſunt ligni fragmenta, quæ in marmore
dicuntur aſſulæ eiuſdem libri cap. VI.
Metas efficiunt.
] Meta, Græcè pyramis, eſt ima parte lata, ſuperiori an-