Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Table of contents

< >
< >
page |< < (604) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1981" type="section" level="1" n="509">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s40064" xml:space="preserve">
              <pb o="604" file="0620" n="620" rhead="GNOMONICES"/>
            ad dexteram ipſius lineæ meridianæ ſita, fiant ſiniſtra, & </s>
            <s xml:id="echoid-s40065" xml:space="preserve">quæ ſunt ad ſiniſtram, dextra euadant,
              <lb/>
            confectum erit horologium à meridie quoque vel ſeptentrione declinans in partem contrariam,
              <lb/>
            vt ſi illud in ortum declinat, hoc vergat in occaſum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s40066" xml:space="preserve">contra. </s>
            <s xml:id="echoid-s40067" xml:space="preserve">Huiuſmodi ſunt lineamenta cui
              <unsure/>
            us-
              <lb/>
            libet horologii in parte oppoſita plani deſcripta, vt ſingulæ lineæ ſingulis lineis reſpondeant. </s>
            <s xml:id="echoid-s40068" xml:space="preserve">Hac
              <lb/>
            arte vides hic factũ eſſe horologium declinans à meridie in occaſum grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s40069" xml:space="preserve">30. </s>
            <s xml:id="echoid-s40070" xml:space="preserve">ex horologio decli-
              <lb/>
            nante totidem gradibus à meridie in ortum.</s>
            <s xml:id="echoid-s40071" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <figure number="390">
            <image file="0620-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0620-01"/>
          </figure>
          <note position="left" xml:space="preserve">10</note>
          <note position="left" xml:space="preserve">20</note>
          <note position="left" xml:space="preserve">30</note>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s40072" xml:space="preserve">VIDES igitur vna ferè opera quatuor horologia deſcribi, vnum declinans à meridie in or-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0620-04" xlink:href="note-0620-04a" xml:space="preserve">Quo p@@o vna
                <lb/>
              opera ferme
                <lb/>
              quatuor horolo
                <lb/>
              gia declinantia
                <lb/>
              a Verticali de-
                <lb/>
              ſcriban@.</note>
            tum, alterum à meridie in occaſum, ſi prioris lineamenta ita permutentur, vt dextra fiant ſiniſtra,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s40073" xml:space="preserve">contra: </s>
            <s xml:id="echoid-s40074" xml:space="preserve">tertium à ſeptentrione in occaſum, ſi primum ita inuertatur, vt ſuperiora fiant inferio-
              <lb/>
            ra, & </s>
            <s xml:id="echoid-s40075" xml:space="preserve">quæ poſt hanc inuerſionem dextra ſunt, fiant ſiniſtra, & </s>
            <s xml:id="echoid-s40076" xml:space="preserve">contra: </s>
            <s xml:id="echoid-s40077" xml:space="preserve">quartũ à ſeptentrione in or-
              <lb/>
            tum, ſi ſecundum inuertatur ſecundum omnes ſui partes, vt proxime diximus de primo. </s>
            <s xml:id="echoid-s40078" xml:space="preserve">In his
              <lb/>
            autem omnibus eadem ſemper eſt declinationis quantitas.</s>
            <s xml:id="echoid-s40079" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div1992" type="section" level="1" n="510">
          <head xml:id="echoid-head539" style="it" xml:space="preserve">DE ARCVBVS SIGNORVM, ET LONGITVDINVM DIERVM
            <lb/>
          in horologio, quod à Verticali circulo declinat. CAP. XXIIII.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s40080" xml:space="preserve">DVCTA recta C I, pro axe mundi, excitetur in I, ad C I, perpendicularis I G, pro radio
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0620-05" xlink:href="note-0620-05a" xml:space="preserve">Conſtructio fi-
                <lb/>
              guræ radiorum
                <lb/>
              Zodiaci pro at-
                <lb/>
              @u bus ſiguorũ,
                <lb/>
              & longitudinũ
                <lb/>
              dierum deſcri-
                <lb/>
              bendis in horo-
                <lb/>
              logio declinan-
                <lb/>
              @@ a Verticali.</note>
              <note position="left" xlink:label="note-0620-06" xlink:href="note-0620-06a" xml:space="preserve">40</note>
            Aequatoris, ex cuius vtraque parte radii aliorum ſignorum ducantur, vt in ſuperioribus, ſu-
              <lb/>
            maturq́ue I C, æqualis rectæ I C, in axe horologii præcedentis cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s40081" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s40082" xml:space="preserve">recta I G, ęqualis rectæ I G,
              <lb/>
            vel G L, in eodem horologio; </s>
            <s xml:id="echoid-s40083" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s40084" xml:space="preserve">ex C, per G, educatur recta C G, pro linea ſtyli. </s>
            <s xml:id="echoid-s40085" xml:space="preserve">quam commo-
              <lb/>
            dius fortaſſe ducemus, ſi ex C, ducatur recta C G, faciens cum I C, angulum I C G, æqualem an-
              <lb/>
            gulo I C k, quem in horologio axis C I, cum linea ſtyli CG, conſtituit. </s>
            <s xml:id="echoid-s40086" xml:space="preserve">Deinde ex centro L, illius
              <lb/>
            circuli, beneficio cuius in horologio puncta horarum in linea æquinoctiali inuenimus, accipian-
              <lb/>
            tur omnia interualla vſque ad illa puncta æquinoctialis lineæ, vbi à lineis horariis ſecatur, eaq́ue
              <lb/>
            ex I, in radium Aequatoris I G, transferantur, ſignando puncta in radio Aequatoris. </s>
            <s xml:id="echoid-s40087" xml:space="preserve">Si enim ex C,
              <lb/>
            per hæc puncta rectæ lineæ ducantur, erunt hæ omnium horarum lineæ citra & </s>
            <s xml:id="echoid-s40088" xml:space="preserve">vltra lin eam ſty-
              <lb/>
            li, quæ æquinoctialem lineam interſecant. </s>
            <s xml:id="echoid-s40089" xml:space="preserve">His igitur apponantur numeri horarum reſponden-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0620-07" xlink:href="note-0620-07a" xml:space="preserve">50</note>
            tes horis, quarum interualla translata ſunt, notando diligenter, quæ lineæ reſpondeant horis ad
              <lb/>
            ſiniſtram lineæ ſtyli poſitis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s40090" xml:space="preserve">quæ horis ad dexteram eiuſdem collocatis. </s>
            <s xml:id="echoid-s40091" xml:space="preserve">Id quod numeri lineis
              <lb/>
            appoſiti vel facile indicant, correſpondentes numeris linearum horariarum horologii, quæ ęqui-
              <lb/>
            noctialem lineam interſecaut. </s>
            <s xml:id="echoid-s40092" xml:space="preserve">Has enim lineas duntaxat referunt lineæ hactenus ex puncto C, per
              <lb/>
            puncta radii Aequatoris emiſſæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s40093" xml:space="preserve">Eaſdem has lineas obtinebimus, ſi ex horologio ſumamus in-
              <lb/>
            terualla horaria inter centrum C, & </s>
            <s xml:id="echoid-s40094" xml:space="preserve">lineam æquinoctialem α M, eaq́ue in figura radiorum Zodia-
              <lb/>
            ci ex C, transferamus in radium Aequatoris I G, puncta in eo ſignando, per quæ horarum lineæ
              <lb/>
            ductæ ex C, tranſire debent, & </s>
            <s xml:id="echoid-s40095" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s40096" xml:space="preserve">Quod ſi quando linea aliqua horaria in horologio lineam æqui-
              <lb/>
            noctialem non ſecet, ſed ei æquidiſtet, ducenda erit ex C, linea C A, radio Aequatoris I G, paral-
              <lb/>
            lela. </s>
            <s xml:id="echoid-s40097" xml:space="preserve">Hæc enim illi horę reſpondebit, quemadmodum in horologio horizõtali, & </s>
            <s xml:id="echoid-s40098" xml:space="preserve">Verticali, quia
              <lb/>
            linea horę 6. </s>
            <s xml:id="echoid-s40099" xml:space="preserve">à mer. </s>
            <s xml:id="echoid-s40100" xml:space="preserve">vel med. </s>
            <s xml:id="echoid-s40101" xml:space="preserve">noc. </s>
            <s xml:id="echoid-s40102" xml:space="preserve">æquinoctiali lineæ æquidiſtat, ducta eſt in figura radiorum </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>