Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of figures

< >
[51] t g p b h i z d a k s
[52] g z f h a b d c q e k ſ r
[53] m t n q h b f e z p d a g
[54] b ſ d h f r g z q t e a
[55] a d q c m x b g p o k t f z h
[56] a d k u m r h b g i l f e o z t y
[57] a d u m b g o e q s z h p
[58] a d u m c g b o t q p n z h
[59] b k a p f m e l z g t r o q h n d
[60] b k u a p e g t q n d
[61] b d a f e g c
[62] q a e g
[63] a z g e b q
[64] d q g h a z b
[65] k t o z m u y f c l z
[66] q d g e a b
[67] q d n e g h a b
[68] d q n g a e h b
[69] a g e b d
[70] h n t f x q c u p m z ſ
[71] q ſ a e z h a t d m c b d g n
[72] ſ a e z h d g c t b q a d n m
[73] d b q a ſ e z h g c a m n d
[74] d a h ſ s u g e z t q
[75] o k f i l n m
[76] d a u m l t z c g s h q
[77] k b d z e i c g x
[78] p n f o m u q ſ
[79] a a n m e z h q ſ b d g d t c
[80] c p r m o f k y s
< >
page |< < (58) of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div98" type="section" level="0" n="0">
          <pb o="58" file="0064" n="64" rhead="ALHAZEN"/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div99" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head122" xml:space="preserve" style="it">44. Viſ{us} percipit magnitudinem anguli optici è parte ſuperficiei uiſ{us}, in qua formatur
            <lb/>
          rei uiſibilis forma. 73 p 3.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2967" xml:space="preserve">SEntiens autem non comprehendit quantitatem anguli, quem reſpicit res uiſa apud centrum
              <lb/>
            uiſus, niſi ex comprehenſione quantitatis partis ſuperficiei uiſus, in qua figuratur forma rei
              <lb/>
            uiſæ, & ex imaginatione anguli, quem reſpicit illa pars apud centrum uiſus.</s>
            <s xml:id="echoid-s2968" xml:space="preserve"> Nam ſenſus uiſus
              <lb/>
            comprehendit naturaliter quantitates partium uiſus, in quibus figurantur formæ, & naturaliter i-
              <lb/>
            maginatur angulos, quos reſpiciunt iſtæ partes.</s>
            <s xml:id="echoid-s2969" xml:space="preserve"> Sentiens autem non certificat formam rei uiſæ, &
              <lb/>
            quantitatem magnitudinis rei uiſæ per motum uiſus, niſi quia per iſtum motum comprehendit
              <lb/>
            quamlibet partium rei uiſæ per eius medium & per locum axis in uiſu:</s>
            <s xml:id="echoid-s2970" xml:space="preserve"> & per iſtum motum moue-
              <lb/>
            tur forma rei uiſæ ſuper ſuperficiem uiſus, & ſic mutabitur pars ſuperficiei uiſus, in qua fuit forma:</s>
            <s xml:id="echoid-s2971" xml:space="preserve">
              <lb/>
            quoniam forma rei uiſæ apud motum, erit in parte poſt aliam partem in ſuperficie uiſus.</s>
            <s xml:id="echoid-s2972" xml:space="preserve"> Et quo-
              <lb/>
            ties comprehenderit ſentiens partem rei uiſæ, quæ eſt apud extremum axis:</s>
            <s xml:id="echoid-s2973" xml:space="preserve"> comprehendet ſimul
              <lb/>
            totam rem uiſam, & comprehendet totam partem ſuperficiei uiſus, in quam peruenit forma toti-
              <lb/>
            us rei uiſæ, & comprehendet quantitatem illius partis, & comprehendet quantitatem anguli,
              <lb/>
            quem reſpicit illa pars, apud centrum uiſus.</s>
            <s xml:id="echoid-s2974" xml:space="preserve"> Et ſic multoties comprehendet ſentiens quantita-
              <lb/>
            tem anguli, quem reſpicit illa res uiſa.</s>
            <s xml:id="echoid-s2975" xml:space="preserve"> Quare erit ab eo certificata:</s>
            <s xml:id="echoid-s2976" xml:space="preserve"> quare etiam uirtus diſtinctiua
              <lb/>
            intelliget quantitatem anguli, & quantitatem remotionis, ex quibus comprehendet quantitatem
              <lb/>
            magnitudinis rei uiſæ ſecundum ueritatem.</s>
            <s xml:id="echoid-s2977" xml:space="preserve"> Secundum ergo hunc modum erit intuitio uiſibilium
              <lb/>
            à uiſu, & certificatio quantitatis magnitudinum rerum uiſarum per intuitionem.</s>
            <s xml:id="echoid-s2978" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div100" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head123" xml:space="preserve" style="it">45. Sit{us} direct{us} & obliqu{us} lineæ, ſuperficiei, & ſpatij percipitur ex æquabili & inæqua-
            <lb/>
          bili terminorum diſtantia. 12 p 4. Idem 28 n.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2979" xml:space="preserve">ET etiam quando uiſus comprehendet quantitates longitudinum linearum radialium, quæ
              <lb/>
            ſunt inter uiſum & terminos rei uiſæ, aut partes ſuperficiei rei uiſæ, ſentiet æqualitatem &
              <lb/>
            inæqualitatem earum quantitatum.</s>
            <s xml:id="echoid-s2980" xml:space="preserve"> Si ſuperficies rei uiſæ, quam uiſus comprehendit, fuerit
              <lb/>
            obliqua:</s>
            <s xml:id="echoid-s2981" xml:space="preserve"> ſentiet obliquationem eius ex ſenſu inæqualitatis quantitatum remotionum extremo-
              <lb/>
            rum eius.</s>
            <s xml:id="echoid-s2982" xml:space="preserve"> Et ſi ſuperficies fuerit directè oppoſita, ſentiet directionem ex ſenſu æqualitatis remo-
              <lb/>
            tionum:</s>
            <s xml:id="echoid-s2983" xml:space="preserve"> & ſic non latebit quantitas magnitudinis eius uirtutem diſtinctiuam:</s>
            <s xml:id="echoid-s2984" xml:space="preserve"> quoniam uirtus di-
              <lb/>
            ſtinctiua comprehendit ex inæqualitate remotionum diametrorum extremorum ſpatij obliqui,
              <lb/>
            obliquationẽ pyramidis continentis ipſum.</s>
            <s xml:id="echoid-s2985" xml:space="preserve"> Quare ſentiet exceſſum magnitudinis eius baſis pro-
              <lb/>
            pter obliquationem.</s>
            <s xml:id="echoid-s2986" xml:space="preserve"> Et non admiſcetur ſecundum aſsimilationem quantitas magnitudinis obli-
              <lb/>
            quæ magnitudini directè oppoſitæ, niſi quando comparatio fuerit ad angulum tantùm:</s>
            <s xml:id="echoid-s2987" xml:space="preserve"> ſi autem
              <lb/>
            comparatio fuerit ad angulum & ad longitudines linearum radialium interiacentium inter uiſum
              <lb/>
            & extrema rei uiſæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s2988" xml:space="preserve"> non dubitabit uirtus diſtinctiua in quantitate magnitudinis.</s>
            <s xml:id="echoid-s2989" xml:space="preserve"> Quantitates er-
              <lb/>
            go magnitudinum, linearum & ſpatiorum comprehenduntur à uiſu ex comprehenſione quanti-
              <lb/>
            tatum remotionum extremorum in illis, & ex comprehenſione inęqualitatis & ęqualitatis eorum.</s>
            <s xml:id="echoid-s2990" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Sed remotio remotiſsima remotionum mediocrium, reſpectu rei uiſæ, quando res uiſa fuerit obli
              <lb/>
            qua, eſt minor remotiſsima remotionum mediocriumr, eſpectu illius eiuſdem rei uiſæ, quando res
              <lb/>
            uiſa fuerit directè oppoſita:</s>
            <s xml:id="echoid-s2991" xml:space="preserve"> quoniam remotio mediocris reſpectu rei uiſæ eſt, in qua non latet ui-
              <lb/>
            ſum pars rei uiſæ habens proportionem ſenſibilem ad totam rem uiſam.</s>
            <s xml:id="echoid-s2992" xml:space="preserve"> Et cum res uiſa fuerit ob-
              <lb/>
            liqua, angulus, quem continent duo radij exeuntes à uiſu ad aliquam partem rei uiſæ obliquæ, e-
              <lb/>
            rit minor angulo, quem continent duo radij exeuntes à uiſu ad il-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0064-01" xlink:href="fig-0064-01a" number="12">
                <variables xml:id="echoid-variables5" xml:space="preserve">d a a b c
                  <gap/>
                </variables>
              </figure>
            lam eandem partem & ad illam eandem remotionem, quando res
              <lb/>
            uiſa fuerit directè oppoſita uiſui.</s>
            <s xml:id="echoid-s2993" xml:space="preserve"> Et pars habens ſenſibilem pro-
              <lb/>
            portionem ad totam rem uiſam, quando res uiſa fuerit obliqua:</s>
            <s xml:id="echoid-s2994" xml:space="preserve"> la-
              <lb/>
            tet in remotione minori quàm eſt remotio, in qua latet eadem illa
              <lb/>
            pars, quando illa res uiſa fuerit directè oppoſita.</s>
            <s xml:id="echoid-s2995" xml:space="preserve"> Remotiſsima er-
              <lb/>
            go remotionum mediocrium reſpectu rei uiſæ obliquæ, eſt minor
              <lb/>
            remotiſsima remotionum mediocrium reſpectu illius eiuſdem rei
              <lb/>
            uiſæ, quando illa res uiſa fuerit directè oppoſita:</s>
            <s xml:id="echoid-s2996" xml:space="preserve"> & tota res uiſa ob-
              <lb/>
            liqua latet in remotione minori quàm eſt remotio, in qua latet illa
              <lb/>
            res uiſa, quando fuerit directè oppoſita:</s>
            <s xml:id="echoid-s2997" xml:space="preserve"> & diminuitur quantitas
              <lb/>
            eius in remotione minore remotione, in qua diminuitur quanti-
              <lb/>
            tas eius, quando fuerit directè oppoſita.</s>
            <s xml:id="echoid-s2998" xml:space="preserve"> Magnitudines ergo re-
              <lb/>
            rum uiſarum, quarum quantitates certificantur à uiſu, ſunt illæ,
              <lb/>
            quarum remotio eſt mediocris, & quarum remotio reſpicit corpo-
              <lb/>
            ra ordinata continuata:</s>
            <s xml:id="echoid-s2999" xml:space="preserve"> & comprehenduntur à uiſu ex comparati
              <lb/>
            one illarum ad angulos pyramidum radialium continentium ipſas,
              <lb/>
            & ad longitudines linearum radialium.</s>
            <s xml:id="echoid-s3000" xml:space="preserve"> Remotiones autem me-
              <lb/>
            diocres reſpectu rei uiſæ ſunt ſecundum ſitum illius rei uiſæ in ob-
              <lb/>
            liquatione, aut in directa oppoſitione.</s>
            <s xml:id="echoid-s3001" xml:space="preserve"> Et anguli nõ certificãtur, niſi
              <lb/>
            per motũ uiſus reſpicientis ſuper diametros ſuperficiei rei uiſæ, aut
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>