6438M. VITRUVII P. DE ARCIIITECTURA
mixtionis temperaturae.
Etiam in ſluviatica aut marina, ſi quis teſtam
tuſam et ſuccretam ex tertia parte adjecerit, eſſiciet materiae temperatu-
ram ad uſum meliorem. Quare autem, cum recipit aquam et arenam
calx, tunc confirmat ſtructuram, haec eſſe cauſa videtur: quod e princi-
piis uti cetera corpora ita et ſaxa ſunt temperata: et quae plus habent
aëris, ſunt tenera: quae aquae, lenta ſunt ab humore: quae terrae, du-
ra: quae ignis, fragiliora. Itaque ex his ſaxa ſi, antequam coquantur, con-
tuſa minute mixtaque arenae conjiciantur in ſtructuram, nec ſolideſcunt,
nec eam poterunt continere: cum vero conjecta in ſornacem, ignis ve-
hementi ſervore correpta amiſerint priſtinae ſoliditatis virtutem, tunc
exuſtis atque exhauſtis eorum viribus, relinqauntur patentibus foramini-
bus et inanibus. Ergo liquor, qui eſt in ejus lapidis corpore, et aër
cum exuſtus et ereptus fuerit, habueritque in ſe reſiduum calorem la- tentem, intinctus in aqua priusquam exeat ignis, vim recipit, et hu-
more penetrante in foraminum raritates conferveſcit, et ita refrigeratus
rejicit ex calcis corpore ſervorem. Ideo autem, quo pondere ſaxa con-
jiciuntur in ſornacem, cum eximuntur, non poſſunt ad id reſpondere;
ſed cum expenduntur, eadem magnitudine permanente, excocto liquore
circiter tertia parte ponderis imminuta eſſe inveniuntur. Igitur cum pa-
tent foramina eorum et raritates, arenae mixtionem in ſe corripiunt, et
ita cohaereſcunt, ſicceſcendoque cum caementis coeunt, et efficiunt ſtruc-
turarum ſoliditatem.
tuſam et ſuccretam ex tertia parte adjecerit, eſſiciet materiae temperatu-
ram ad uſum meliorem. Quare autem, cum recipit aquam et arenam
calx, tunc confirmat ſtructuram, haec eſſe cauſa videtur: quod e princi-
piis uti cetera corpora ita et ſaxa ſunt temperata: et quae plus habent
aëris, ſunt tenera: quae aquae, lenta ſunt ab humore: quae terrae, du-
ra: quae ignis, fragiliora. Itaque ex his ſaxa ſi, antequam coquantur, con-
tuſa minute mixtaque arenae conjiciantur in ſtructuram, nec ſolideſcunt,
nec eam poterunt continere: cum vero conjecta in ſornacem, ignis ve-
hementi ſervore correpta amiſerint priſtinae ſoliditatis virtutem, tunc
exuſtis atque exhauſtis eorum viribus, relinqauntur patentibus foramini-
bus et inanibus. Ergo liquor, qui eſt in ejus lapidis corpore, et aër
cum exuſtus et ereptus fuerit, habueritque in ſe reſiduum calorem la- tentem, intinctus in aqua priusquam exeat ignis, vim recipit, et hu-
more penetrante in foraminum raritates conferveſcit, et ita refrigeratus
rejicit ex calcis corpore ſervorem. Ideo autem, quo pondere ſaxa con-
jiciuntur in ſornacem, cum eximuntur, non poſſunt ad id reſpondere;
ſed cum expenduntur, eadem magnitudine permanente, excocto liquore
circiter tertia parte ponderis imminuta eſſe inveniuntur. Igitur cum pa-
tent foramina eorum et raritates, arenae mixtionem in ſe corripiunt, et
ita cohaereſcunt, ſicceſcendoque cum caementis coeunt, et efficiunt ſtruc-
turarum ſoliditatem.
CAPUT VI.
De pulvere Puteolano.
De pulvere Puteolano.
Eſt etiam genus pulveris, quod effioit naturaliter res admirandas.
Naſ-
citur in regionibus Bajanis et in agris municipiorum, quae ſunt circa
1
citur in regionibus Bajanis et in agris municipiorum, quae ſunt circa
1