Blancanus, Josephus, Sphaera mvndi, sev cosmographia demonstratiua , ac facile methodo tradita : in qua totius Mundi fabrica, vna cum nouis, Tychonis, Kepleri, Galilaei, aliorumq' ; Astronomorum adinuentis continentur ; Accessere I. Breuis introductio ad geographiam. II. Apparatus ad mathematicarum studium. III. Echometria, idest Geometrica tractatio de Echo. IV. Nouum instrumentum ad Horologia

Table of Notes

< >
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
< >
page |< < (40) of 300 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div81" type="section" level="1" n="55">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3962" xml:space="preserve">
              <pb o="40" file="0060" n="64" rhead="De Mundi Fabrica"/>
            co, quam alteri apparitura fit. </s>
            <s xml:id="echoid-s3963" xml:space="preserve">qui etiam ex hac eclypſium varia apparitione, explorant, quæ nam loca ſint
              <lb/>
            alijs locis orientaliora, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3964" xml:space="preserve">quanto, quod eſt longitudinem regionum explicare. </s>
            <s xml:id="echoid-s3965" xml:space="preserve">quæ omnia ſi terra plana eſ-
              <lb/>
            ſet aliter ſe haberent: </s>
            <s xml:id="echoid-s3966" xml:space="preserve">ſed quſa rotunda eſt, vt mox patebit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3967" xml:space="preserve">Sol circa eam vniformiter, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3968" xml:space="preserve">ſucceſſiuè reuol-
              <lb/>
            uitur, ideo prius vnis, quam alteris oritur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3969" xml:space="preserve">occidit. </s>
            <s xml:id="echoid-s3970" xml:space="preserve">Tertiò ſi eſſet tantum vnus horizon, omnes eaſdem ſtel-
              <lb/>
            las videremus: </s>
            <s xml:id="echoid-s3971" xml:space="preserve">atqui certum eſt ſtellas alias videre eos, qui magis ad Auſtrum habitãt, v.</s>
            <s xml:id="echoid-s3972" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s3973" xml:space="preserve">ſtellam Canopum
              <lb/>
            vident Aegyptij, quam nos minimè conſpicimus. </s>
            <s xml:id="echoid-s3974" xml:space="preserve">terra igitur nullo modo planum eſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s3975" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3976" xml:space="preserve">2 Dicendum igitur terram eſſe rotundam, ac ſphæricam, non quidem Geometricè, ſed rudi, quodam-
              <lb/>
            modo, cum eius ſuperficium valles, ac montes aſperam reddant. </s>
            <s xml:id="echoid-s3977" xml:space="preserve">cuius primum ſit argumentum, quod vt mo-
              <lb/>
            do dicebamus, Sol, Stellæ, Eclypſes, circa terram omnibus habitatoribus ita ſucceſſiue apparent, perinde ac
              <lb/>
            ſi circa ſphęram rotundiſſimam mouerentur, hoc eſt regulariter, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3978" xml:space="preserve">vniformiter, ita vt locis, v.</s>
            <s xml:id="echoid-s3979" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s3980" xml:space="preserve">per 15. </s>
            <s xml:id="echoid-s3981" xml:space="preserve">gra-
              <lb/>
            dus magis orientalibus, vna hora prius appareant: </s>
            <s xml:id="echoid-s3982" xml:space="preserve">atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3983" xml:space="preserve">hoc accidit, vbiq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3984" xml:space="preserve">terrarum ſecundum terræ gyrum
              <lb/>
            ab oriente in occaſum productum. </s>
            <s xml:id="echoid-s3985" xml:space="preserve">quod patet ex eclypſium prædictione infallibi, ſecundum quam non om-
              <lb/>
            nibus eadem hora, ſed diuerſis apparituræ prænunciantur; </s>
            <s xml:id="echoid-s3986" xml:space="preserve">quæ certa prædictio ſupponit terram eſſe rotun-
              <lb/>
            dam. </s>
            <s xml:id="echoid-s3987" xml:space="preserve">accedit etiam experient a nautarum Luſitanorum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3988" xml:space="preserve">aliorum, qui dum totum terrę ambitum circum-
              <lb/>
            nauigant, eandem ſtellarum vniformem, ac regularem apparitionem vbiq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3989" xml:space="preserve">obſeruant. </s>
            <s xml:id="echoid-s3990" xml:space="preserve">quæ omnia euincunt
              <lb/>
            terram, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3991" xml:space="preserve">quidem maximè ab oriente in occidentem eſſe rotundam.</s>
            <s xml:id="echoid-s3992" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3993" xml:space="preserve">Quod verò ſit etiam a Septentrione in Auſtrum rotunda, ſimilis præcedentibus ratio perſuadet, nam am-
              <lb/>
            bulantibus nobis, v.</s>
            <s xml:id="echoid-s3994" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s3995" xml:space="preserve">Septentrionem verſus altitudines poli regulariter, ac vniformiter creſcunt, perinde
              <lb/>
            ac ſi circa ſphæram progrederemur. </s>
            <s xml:id="echoid-s3996" xml:space="preserve">hac ratione ſi Parma, vbi polus arcticus eleuatur ferè gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s3997" xml:space="preserve">45. </s>
            <s xml:id="echoid-s3998" xml:space="preserve">ad Boream
              <lb/>
            milliarijs 60. </s>
            <s xml:id="echoid-s3999" xml:space="preserve">quæ gradum vnum efficiant, proficiſcamur, pariter polus gradu vno amplius eleuabitur ſupra
              <lb/>
            horizontem, eritq; </s>
            <s xml:id="echoid-s4000" xml:space="preserve">propterea eleuatus gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s4001" xml:space="preserve">46 quod ſi alia 60. </s>
            <s xml:id="echoid-s4002" xml:space="preserve">milliaria vlterius perrexerimus, alio itidem gra-
              <lb/>
            du eleuabitur, eritq; </s>
            <s xml:id="echoid-s4003" xml:space="preserve">eleuatio gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s4004" xml:space="preserve">47. </s>
            <s xml:id="echoid-s4005" xml:space="preserve">idem accidit proficiſcentibus ad alterum polum. </s>
            <s xml:id="echoid-s4006" xml:space="preserve">idque non in Europa
              <lb/>
            ſolum, ſed in Africa, Aſia, Nouo orbe, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4007" xml:space="preserve">vbiq; </s>
            <s xml:id="echoid-s4008" xml:space="preserve">terrarum, vt quotid anæ nautarum, ac viatorum relationes
              <lb/>
            teſtatiſſimæ comprobant: </s>
            <s xml:id="echoid-s4009" xml:space="preserve">Terra igitur non ſolum ab oriente in occaſum, verum etiam a Borea, in Meri-
              <lb/>
            diem, ac proinde vſquequaque ſphærica eſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s4010" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4011" xml:space="preserve">3 Vmbra terræ vt ſupra oſtendimus, conica eſt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4012" xml:space="preserve">probauimus ab eclypſibus; </s>
            <s xml:id="echoid-s4013" xml:space="preserve">quæ eclypſes fiunt circa
              <lb/>
            ferè omnes terræ partes, igituriterra efficit vmbram co nicam ad omnes partes; </s>
            <s xml:id="echoid-s4014" xml:space="preserve">vnde neceſiario ſequitur ip-
              <lb/>
            ſam eſſe vndique rotundam: </s>
            <s xml:id="echoid-s4015" xml:space="preserve">vmbra enim conica cùm habeat rotunditatem, habebit neceſſario pro baſi vm-
              <lb/>
            broſum corpus etiam rotundum; </s>
            <s xml:id="echoid-s4016" xml:space="preserve">ſed cum hic conus vndique à terra proijciatur, fit vt terra neceſſario ſit vn-
              <lb/>
            dique pariter rotunda.</s>
            <s xml:id="echoid-s4017" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4018" xml:space="preserve">4 Idem ex plurimis itinerum, ac nauigationum, quæ hac tempeſtate, circa maria, ac terras habentur, re-
              <lb/>
            lationibus comprobatur: </s>
            <s xml:id="echoid-s4019" xml:space="preserve">qui enim totam per Antipodas terram circumnauigant ac tandem ad eundem lo-
              <lb/>
            cum aliunde reuertuntur ad eandem vbique terrenæ molis faciem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4020" xml:space="preserve">figuram conſpiciunt, ijſque ſemper, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4021" xml:space="preserve">
              <lb/>
            vbique omnia circa ſtellarum ortus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4022" xml:space="preserve">occaſus vniformiter, ac regulariter apparuerunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s4023" xml:space="preserve">quæ nullo modo
              <lb/>
            fieri poſſent, niſi terra eſſet ſpærica.</s>
            <s xml:id="echoid-s4024" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4025" xml:space="preserve">5 Tandem ratio phyſica idem atteſtatur, cum enim terra ſit grauiſſima, ac ideò omnes eius partes pari-
              <lb/>
            ter deorſum, ideſt, ad centrum mundi grauitent, fit vt ſingulæ quantum poſſunt, deſcendere conentur; </s>
            <s xml:id="echoid-s4026" xml:space="preserve">ex
              <lb/>
            quo ſequitur extremarum atque extimarum partium a centro æquidiſtantia, quæ aliud nihil eſt, quam ſphæ-
              <lb/>
            ricitas. </s>
            <s xml:id="echoid-s4027" xml:space="preserve">Porrò quamuis montes hanc ſphæricitatem impolitam efficiant, quia tamen ſumma eorum altitu-
              <lb/>
            do reſpectu totius terrenæ molis, vt oſtendemus infra, eſt peuè inſenſibilis, ſphærica nihilominus; </s>
            <s xml:id="echoid-s4028" xml:space="preserve">ſaltem
              <lb/>
            phyſicè appellãda eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s4029" xml:space="preserve">Illud etiam notandum omnes allatas rationes, poſſe etiam probare extimam aquæ, ſeu
              <lb/>
            maris ſuperficiem eſſe ſphæricam. </s>
            <s xml:id="echoid-s4030" xml:space="preserve">Demum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4031" xml:space="preserve">illud ſcitu dignum, Parmenidem Eleatem primum omnium
              <lb/>
            ante Chriſti natiuitatẽ anno circiter 452. </s>
            <s xml:id="echoid-s4032" xml:space="preserve">hanc terræ globoſitatẽ demonſtraſſe: </s>
            <s xml:id="echoid-s4033" xml:space="preserve">ex noſtra Mathem. </s>
            <s xml:id="echoid-s4034" xml:space="preserve">Chronol.</s>
            <s xml:id="echoid-s4035" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div82" type="section" level="1" n="56">
          <head xml:id="echoid-head59" style="it" xml:space="preserve">De Mutatione rotunditatis terræ. Corrollarium.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4036" xml:space="preserve">PErgratum lectori forè ex@ſtimaui, ſi rem ſcitu digniſſimam expoſuero, quam pridem ac diu obſeruari,
              <lb/>
            præſertim cum nullus, quod ſciam, eam literis mandauerit: </s>
            <s xml:id="echoid-s4037" xml:space="preserve">nos de ea in locis Ariſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s4038" xml:space="preserve">Mathematicis pri-
              <lb/>
            mum ſatis fusè tractauimus; </s>
            <s xml:id="echoid-s4039" xml:space="preserve">vnde quæ ſequuntur ſummatim deſcribemus; </s>
            <s xml:id="echoid-s4040" xml:space="preserve">Ea igitur eſt, Terræ totius ſuper-
              <lb/>
            ficiem, quæ ob montes, ac valles aſpera, atque ruditer ſphærica, eſt in dies iam inde à mundi exordio paula-
              <lb/>
            tim reduci ad perfectam ſpæricitatem, itaut aliquando naturaliter neceſsè futurum ſit eam a mari inundari,
              <lb/>
            atque inhabitabilem reddi. </s>
            <s xml:id="echoid-s4041" xml:space="preserve">Primum igitur vt re cauſas probe teneamus, illud ex ſacris literis ſtatuendum;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s4042" xml:space="preserve">Orbem terræ in ſuo primordio, fuiſſe perfectiori ſphærica figura præd ctum, ideſt, abſque montium, ac val-
              <lb/>
            lium inæqualitatibus; </s>
            <s xml:id="echoid-s4043" xml:space="preserve">tunc enim tota mari obtegebatur, mi
              <unsure/>
            nimeque ideo apta animantium terreſtrium ha-
              <lb/>
            bitationi; </s>
            <s xml:id="echoid-s4044" xml:space="preserve">tunc autem habitabilis reddi
              <unsure/>
            ta eſt, cum ipſius conditoris nutu, maxima terræ pars ex vnoloco in
              <lb/>
            alium translata eſt, vnde illic marium concauitates, iſtic verò montium ſublimitates apparuerunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s4045" xml:space="preserve">quo facto
              <lb/>
            aquæ omnes, quæ prius totam terræ faciem tegebant, in loca illa decliuiora, ac concaua receſſerunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s4046" xml:space="preserve">quæ
              <lb/>
            aquarum congregatio mare apellatum eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s4047" xml:space="preserve">hinc nonnulli authores grauiſſimi aſſerere non dubitarunt, mon-
              <lb/>
            tes ex illa terra conflatos eſſe, quæ maris concauitatem prius occupabat. </s>
            <s xml:id="echoid-s4048" xml:space="preserve">ex quibus ſequitur terram ſic mon-
              <lb/>
            tuoſam, eſſe extra naturalem ſuam figuram, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s4049" xml:space="preserve">in ſtatu quodam violento. </s>
            <s xml:id="echoid-s4050" xml:space="preserve">pręterea cum terra ſit grauior
              <lb/>
            quam aqua, nullæ ipſius partes deberent eſſe eminentiores quam ſit maris ſuperficies, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4051" xml:space="preserve">tamen re vera ter-
              <lb/>
            ra mari altior eſt maximè verò montanæ regiones, quæ altera violentia terræ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4052" xml:space="preserve">aquæ ineſt: </s>
            <s xml:id="echoid-s4053" xml:space="preserve">quare vtique
              <lb/>
            valde conueniens eſt, terram, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4054" xml:space="preserve">aquam ad earum primigenium ſtatum, ac figuram quotidie reuerti.</s>
            <s xml:id="echoid-s4055" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>