640624GNOMONICES
HOROLOGIVM declinans, &
inclinatum ſimul ita in proprio ſitu collocabitur.
Linea
11Quomodo ho-
rologium decli
nans, & ſimul
inclinatum in
proprio ſitu lo-
candum ſit. horizontalis ſtatuatur Horizonti æquidiſtans, communisq́ue ſectio horologii, & plani Horizonti
æquidiſtantis cum linea meridiana in plano, quod Horizonti æquidiſtat, inuenta conſtituat angu-
lum complementi declinationis, ad auſtrum quidem & occaſum, ſi horologium à meridie in or-
tum declinat, ad auſtrum vero & ortum, ſi à meridie in occaſum; at vero ad boream & occaſum, ſi
410[Figure 410]221033204430
horologium à Septentr.
in ortum, ad boream autem &
ortum, ſi à Septentr.
in occaſum defle-
5540 ctit. Ita enim debitam declinationem habebit horologium. Deinde recta C D, horizontalem li-
neam ad angulos rectos diuidens cum recta in plano horizontali communem ſectionem horolo-
gii, & plani horizontalis ad rectos angulos ſecante conſtituat angulum inclinationis, ad partes
quidem boreales, ſi horologium ad auſtrum ſpec@at, ad auſtrales vero, ſi ad boream. Hac etenim
ratione collocato horologio, ſi axis ρ I, in triangulo ρ I G, ad planum horologii recto intelligatur
filum extenſum, vel ferrum aliquod ſubtile, indicabit eius vmbra ſingulas horas à mer. vel med.
noc. quamdiu Sol ipſum horologium illuminabit: Vel certe vertex I, ſtyli I k, recti ad horolo-
gii planum in puncto K, idem præſtabit, vt in horologio horizontali diximus. Quando horolo-
gium centro caret, vt in 3. figura, ducendus erit axis per I, verticem ſtyli æquidiſtans lineæ
ſtyli G L.
665011Quomodo ho-
rologium decli
nans, & ſimul
inclinatum in
proprio ſitu lo-
candum ſit. horizontalis ſtatuatur Horizonti æquidiſtans, communisq́ue ſectio horologii, & plani Horizonti
æquidiſtantis cum linea meridiana in plano, quod Horizonti æquidiſtat, inuenta conſtituat angu-
lum complementi declinationis, ad auſtrum quidem & occaſum, ſi horologium à meridie in or-
tum declinat, ad auſtrum vero & ortum, ſi à meridie in occaſum; at vero ad boream & occaſum, ſi
5540 ctit. Ita enim debitam declinationem habebit horologium. Deinde recta C D, horizontalem li-
neam ad angulos rectos diuidens cum recta in plano horizontali communem ſectionem horolo-
gii, & plani horizontalis ad rectos angulos ſecante conſtituat angulum inclinationis, ad partes
quidem boreales, ſi horologium ad auſtrum ſpec@at, ad auſtrales vero, ſi ad boream. Hac etenim
ratione collocato horologio, ſi axis ρ I, in triangulo ρ I G, ad planum horologii recto intelligatur
filum extenſum, vel ferrum aliquod ſubtile, indicabit eius vmbra ſingulas horas à mer. vel med.
noc. quamdiu Sol ipſum horologium illuminabit: Vel certe vertex I, ſtyli I k, recti ad horolo-
gii planum in puncto K, idem præſtabit, vt in horologio horizontali diximus. Quando horolo-
gium centro caret, vt in 3. figura, ducendus erit axis per I, verticem ſtyli æquidiſtans lineæ
ſtyli G L.
TOTAM autem hanc deſcriptionem horologii declinantis, ſimulq́ue inclinati ſex figuris
abſoluimus, vt omnis varietas in huiuſcemodi horologiis patefieret: quarum priores tres ad ea
horologia ſuperiora pertinent, quę auſtrum reſpiciunt, in quibus centrum horologii vel eſt in-
fra æquinoctialem lineam, vel ſupra eandem, vel certe horologium centro caret, omnesq́ue li-
neę horariæ ſunt parallelæ ſecãtes lineam æquinoctialem ad angulos rectos; poſteriores vero tres
referunt ea horologia ſuperiora, quæ ad boream ſpectant, in quibus linea meridiana æquino-
ctialem lineam ſecat vel infra centrum horologii, vel ſupra, vel certe ipſi æquinoctiali lineæ pa-
rallela eſt. Cæterum in ſola ſexta figura omnes lineas horarias duximus, in alijs autem ea dun-
taxat lineamenta expreſſa ſunt, quæ ad cognitionem deſcriptionis requiruntur, omiſſis lineis ho-
rariis, vt cõfuſionem linearum vitaremus. Facile enim quiuis in his, vt in illo, lineas horarias du-
cere poterit, ſi pręcepta, quæ à nobis tradita ſunt, diligenter conſideret.
abſoluimus, vt omnis varietas in huiuſcemodi horologiis patefieret: quarum priores tres ad ea
horologia ſuperiora pertinent, quę auſtrum reſpiciunt, in quibus centrum horologii vel eſt in-
fra æquinoctialem lineam, vel ſupra eandem, vel certe horologium centro caret, omnesq́ue li-
neę horariæ ſunt parallelæ ſecãtes lineam æquinoctialem ad angulos rectos; poſteriores vero tres
referunt ea horologia ſuperiora, quæ ad boream ſpectant, in quibus linea meridiana æquino-
ctialem lineam ſecat vel infra centrum horologii, vel ſupra, vel certe ipſi æquinoctiali lineæ pa-
rallela eſt. Cæterum in ſola ſexta figura omnes lineas horarias duximus, in alijs autem ea dun-
taxat lineamenta expreſſa ſunt, quæ ad cognitionem deſcriptionis requiruntur, omiſſis lineis ho-
rariis, vt cõfuſionem linearum vitaremus. Facile enim quiuis in his, vt in illo, lineas horarias du-
cere poterit, ſi pręcepta, quæ à nobis tradita ſunt, diligenter conſideret.