Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 17
[out of range]
>
<
1 - 17
[out of range]
>
page
|<
<
(14)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
14
"
file
="
0066
"
n
="
66
"
rhead
="
THEORIÆ
"/>
rum magnum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">parvum ſint tantummodo reſpectiva: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
jure quidem id cenſuit; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſi nomine graduum incrementa
<
lb
/>
magnitudinis cujuſcunque momentanea intelligerentur. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Ve-
<
lb
/>
rum id ita intelligendum eſt; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ut ſingulis momentis ſinguli ſta-
<
lb
/>
tus reſpondeant: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">incrementa, vel decrementa non niſi conti-
<
lb
/>
nuis tempuſculis.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">33. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Id ſane admodum facile concipitur ope Geometriæ. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sit
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0066-01
"
xlink:href
="
note-0066-01a
"
xml:space
="
preserve
">Geometriæ uſus
<
lb
/>
ad eam expo-
<
lb
/>
nendam: mo-
<
lb
/>
menta punctis,
<
lb
/>
tempora conti-
<
lb
/>
nua lineis ex-
<
lb
/>
preſſa.</
note
>
recta quædam AB in ſig. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">3, ad quam referatur quædam alia
<
lb
/>
linea C D E. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Exprimat prior ex iis tempus, uti ſolet uti-
<
lb
/>
que in ipſis horologiis circularis peripheria ab indicis cuſpide
<
lb
/>
denotata tempus definire. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quemadmodum in Geometria in
<
lb
/>
lineis puncta ſunt indiviſibiles limites continuarum lineæ par-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0066-02
"
xlink:href
="
note-0066-02a
"
xml:space
="
preserve
">Fig. 3.</
note
>
tium, non vero partes lineæ ipſius; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ita in tempore diſtinguen-
<
lb
/>
dæ erunt partes continui temporis reſpondentes ipſis lineæ
<
lb
/>
partibus, continuæ itidem & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ipſæ, a momentis, quæ ſunt in-
<
lb
/>
diviſibiles earum partium limites, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">punctis reſpondent; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nec
<
lb
/>
inpoſterum alio ſenſu agens de tempore momenti nomen adhi-
<
lb
/>
bebo, quam eo indiviſibilis limitis; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">particulam vero temporis
<
lb
/>
utcunque exiguam, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">habitam etiam pro inſiniteſima, tem-
<
lb
/>
puſculum appellabo.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">34. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Si jam a quovis puncto rectæ AB, ut F, H, erigatur
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0066-03
"
xlink:href
="
note-0066-03a
"
xml:space
="
preserve
">Fluxus ordina-
<
lb
/>
tæ tranſeuntis
<
lb
/>
per magnitudi-
<
lb
/>
nes omnes in-
<
lb
/>
termedias.</
note
>
ordinata perpendicularis F G, H I, uſque ad lineam C D; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ea
<
lb
/>
poterit repræſentare quantitatem quampiam continuo variabi-
<
lb
/>
lem. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Cuicunque momento temporis F, H, reſpondebit ſua
<
lb
/>
ejus quantitatis magnitudo F G, H I; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">momentis autem inter-
<
lb
/>
mediis aliis K, M, aliæ magnitudines, K L, M N, reſpon-
<
lb
/>
debunt; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ac ſi a puncto G ad I continua, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">finita abeat pars
<
lb
/>
lineæ C D E, facile patet, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">accurate demonſtrari poteſt, ut-
<
lb
/>
cunque eadem contorqueatur, nullum fore punctum K inter-
<
lb
/>
medium, cui aliqua ordinata KL non reſpondeat; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">e conver-
<
lb
/>
ſo nullam fore ordinatam magnitudinis intermediæ inter F G,
<
lb
/>
HI, quæ alicui puncto inter F, H intermedio non reſpondeat.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">35. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quantitas illa variabilis per hanc variabilem ordinatam
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0066-04
"
xlink:href
="
note-0066-04a
"
xml:space
="
preserve
">Idem in quan-
<
lb
/>
titate variabili
<
lb
/>
expreſſa: æqui-
<
lb
/>
vocatio in voce
<
lb
/>
gradus.</
note
>
expreſſa mutatur juxta continuitatis legem, quia a magnitu-
<
lb
/>
dine F G, quam habet momento temporis F, ad magnitudi-
<
lb
/>
nem H I, quæ reſpondet momento temporis H, tranſit per
<
lb
/>
omnes intermedias magnitudines K L, M N, reſpondentes in-
<
lb
/>
termediis momentis K, M, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">momento cuivis reſpondet de-
<
lb
/>
terminata magnitudo. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quod ſi aſſumatur tempuſculum quod-
<
lb
/>
dam continuum K M utcunque exiguum ita, ut inter puncta
<
lb
/>
L, N arcus ipſe L N non mutet receſſum a recta A B in acceſ-
<
lb
/>
ſum; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ducta L O ipſi parallela, habebitur quantitas N O, quæ
<
lb
/>
in ſchemate exhibito eſt incrementum magnitudinis ejus quan-
<
lb
/>
titatis continuo variatæ. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quo minor eſt ibi temporis parti-
<
lb
/>
cula K M, eo minus eſt id incrementum N O, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">illa evane-
<
lb
/>
ſcente, ubi congruant momenta K, M, hoc etiam evaneſcit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Poteſt quævis magnitudo K L, M N appellari ſtatus quidam
<
lb
/>
variabilis illius quantitatis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">gradus nomine deberet potius </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>