Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

List of thumbnails

< >
61
61 (9)
62
62 (10)
63
63 (11)
64
64 (12)
65
65 (13)
66
66 (14)
67
67 (15)
68
68 (16)
69
69 (17)
70
70 (18)
< >
page |< < (15) of 389 > >|
6715PARS PRIMA. telligi illud incrementum N O, quanquam aliquando etiam il-
le ſtatus, illa magnitudo K L nomine gradus intelligi ſolet, ubi
illud dicitur, quod ab una magnitudine ad aliam per omnes in-
termedios gradus tranſeatur;
quod quidem æquivocationibus
omnibus occaſionem exhibuit.
36. Sed omiſſis æquivocationibus ipſis, illud, quod ad rem
11Satus ſingulos
momentis, in-
crementa vero
utcumque par-
va tempuſculis
continuis re-
ſpondere.
ſacit, eſt acceſſio incrementorum facta non momento tempo-
ris, ſed tempuſculo continuo, quod eſt particula continui tem-
poris.
Utcunque exiguum ſit incrementum O N, ipſi ſemper
reſpondet tempuſculum quoddam K M continuum.
Nullum eſt in
linea punctum M ita proximum puncto K, ut ſit primum
poſt ipſum;
ſed vel congruunt, vel intercipiunt lineolam con-
tinua biſectione per alia intermedia puncta perpetuo diviſibi-
lem in infinitum.
Eodem pacto nullum eſt in tempore mo-
mentum ita proximum alteri præcedenti momento, ut ſit pri-
mum poſt ipſum, ſed vel idem momentum ſunt, vel interja-
cet inter ipſa tempuſculum continuum per alia intermedia mo-
menta diviſibile in infinitum:
ac nullus itidem eſt quantitatis
continuo variabilis ſtatus ita proximus præcedenti ſtatui, ut
ſit primus poſt ipſum acceſſu aliquo momentaneo facto:
ſed
differentia, quæ inter ejuſmodi ſtatus eſt, debetur intermedio
continuo tempuſculo;
ac data lege variationis, ſive natura li-
neæ ipſam exprimentis, &
quacunque utcunque exigua acceſ-
ſione, inveniri poteſt tempuſculum continuum, quo ea acceſ-
ſio advenerit.
37. Atque ſic quidem intelligitur, quo pacto fieri poſſit
22Tranſitus ſine
ſaltu, etiam a
poſitivis ad ne-
gativa per nihi-
lum, quod ta-
men non eſt ve-
re nihilum, ſed
quidam realis
ſtatus.
tranſtius per intermedias magnitudines omnes, per intermedios
ſtatus, per gradus intermedios, quin ullus habeatur ſaltus ut-
cunque exiguus momento temporis factus.
Notari illud po-
teſt tantummodo, mutationem fieri alicubi per incrementa,
ut ubi K L abit, in M N per N O;
alicubi per decrementa,
ut ubi K`L` abeat in N` M` per O` N`;
quin immo ſi linea
C D E, quæ legem variationis exhibet, alicubi ſecet rectam,
temporis A B, poteſt ibidem evaneſcere magnitudo, ut ordi-
nata M`N`, puncto M` allapſo ad D, evaneſceret, &
deinde
mutari in negativam P Q, R S, habentem videlicet directio-
nem contrariam, quæ quo magis ex oppoſita parte creſcit,
eo minor cenſetur in ratione priore, quemadmodum in ratio-
ne poſſeſſionis, vel divitiarum, pergit perpetuo ſe habere pejus,
qui iis omnibus, quæ habebat, abſumptis, æs alienum contra-
hit perpetuo majus.
Et in Geometria quidem habetur a po-
ſitivo ad negativa tranſitus, uti etiam in Algebraicis formulis,
tam tranſeundo per nihilum, quam per infinitum, quos ego
tranſitus perſecutus ſum partim in diſſertatione adjecta meis
Sectionibus Conicis, partim in Algebra §.
14. & utrumque ſi-
mul in diſſertatione De Lege Continuitatis;
ſed in Phyſica, ubi
nulla quantitas in infinitum excreſcit, is caſus locum non ha-
bet, &
non, niſi tranſeundo per nihilum, tranſitus fit a

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index