Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
[21.] Von deß geſtirns Wirckung vnnd Einfluß Das xiij Cap.
[22.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das dritt Bůch. Von den vermiſchungen in gemein. Der vermiſchecen dingen eigenſchafft/ Das xiij. Capitel.
[23.] Von den Metalliſchen dingen/ Das xv. Capitel.
[24.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnnd kunſtlichen ſachen/ Das viert Bůch Von Metallen/ Das ſechßzehend Capittel.
[25.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das fünfft Bůch. Von dem geſtirn. Der ſteinen natur/ wachſſung/ vnd vnderſcheid/ Das xvij. Capittel.
[26.] Von den Edlen geſteinen/ Das xviij. Crpitel.
[27.] Von der ſteinen wunderwerck-Das xix. Capittel.
[28.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnnd kunſtlichen ſachen/ Das ſechſt Bůch Von den zweigen oder gewechſen/ vnnd was daruon kommet. Von den gewächſen vnnd jren vnderſchei-den/ Das xx. Capittel.
[29.] Von Planten vnnd gewechſen/ ſo anzeigend daß waſſer vnder jhnen vorhanden ſeye/ Das xxj. Capittel.
[30.] Von der gewächſen wunderzeichen-Das xxij. Capitel.
[31.] Wie man die Plantas vnnd gewächs inn gůtem bauw vnnd ehren halten ſoll/ Das xxiij. Capitel.
[32.] Von wein vnd eſſig/ Das xxiiij. Capitel.
[33.] Von anderen Saten vnnd dem Honig/ Das xxv. Capittel.
[34.] Wie die ding erhalten werdend/ ſo von den Plan tis oder gewächſen harkommend/ Das xxvj. Capittel.
[35.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen vnnd kunſtlichen ſachen/ Das ſibend Bůch Von den chieren/ vnnd was von inen kommet. Ein gemeine rechnung der thieren/ vnnd jr vnderſcheid/ das xxvij Capittel.
[36.] Von den vnuolkommen chieren/ Das xxviij. Capitell.
[37.] Von den Schlangen/ Das xxjx Capittel.
[38.] Wie man die kriechenden thier vnnd andere der geleichen vertreiben ſoll/ das xxx Capittel.
[39.] Von vierfüſſigen thieren/ das xxxj Capittel.
[40.] Wie man zů den vierfüſſigen thieren ſorg haben ſoll/ das xxxij Capittel.
[41.] Von der vierfüſſigen thieren eigen ſchafft/ Das xxxiij. Capitel.
[42.] Von den Vöglen/ Das xxxiiij Capittel.
[43.] Wie man zů den vöglen ſorg haben ſoll. das xxxv. Capittel.
[44.] Der vögel eigenſchafft. Das xxxvj. Capittel.
[45.] Von der fiſchen arch vnd vnderſcheid. Das xxxvij. Capitel.
[46.] Wie die fiſch zůerhalten/ vnnd ihre eigenſchafft/ Das xxxviij. Capittel.
[47.] Was von den Thieren kommet/ Das xxxix. Capittel.
[48.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen vnnd kunſtlichen ſachen/ Das acht Bůch Von dem Menſchen. Von Menſchlicher natur/ Das xl. Capittel.
[49.] Von den ſinnen/ Das xli. Capittel.
[50.] Von dem gemůt/ Das xlij. Capittel.
< >
page |< < (dcxv) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div876" type="section" level="1" n="81">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s19547" xml:space="preserve">
              <pb o="dcxv" file="0671" n="671" rhead="ſachen/ Das vierzehend bůch."/>
            deß baum natur. </s>
            <s xml:id="echoid-s19548" xml:space="preserve">dañ wie {der} palmbaum wider dẽ laſt wachſet/ alſo iſt auch ein
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0671-01" xlink:href="note-0671-01a" xml:space="preserve">Mancherley
                <lb/>
              kronen bedeü
                <lb/>
              tung.</note>
            blůttiger ſig am herrlicheſtẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s19549" xml:space="preserve">Alſo iſt auch ein palmbaum vor Keyſer Augu
              <lb/>
            ſti hauß gewachſen. </s>
            <s xml:id="echoid-s19550" xml:space="preserve">Der lorbaum bedeütt ein fridſam̃e beſitzung/ weil man
              <lb/>
            gewonlich die triumphierenden mitt krönet/ vnd darum̃ zeiget er auch deß
              <lb/>
            erlangtẽ ſig rům an. </s>
            <s xml:id="echoid-s19551" xml:space="preserve">man krönet auch die Poeten darmit/ weil {der} hüpſcheſt
              <lb/>
            lorbaum auff dem berg Parnaſſo wachſet/ do man dañ deß Apollo wonung
              <lb/>
            gehalten/ von wegen deß Tempel/ wölcher der Poeten patron geweſen. </s>
            <s xml:id="echoid-s19552" xml:space="preserve">Dz
              <lb/>
            Myrten gewechs iſt auch ein anzeigung deß ſigs/ weil man jn vor zeyten de
              <lb/>
            nen geben/ die zů fůß triumphiertẽ/ vnd von dem lorbaum den triumphie-
              <lb/>
            renden. </s>
            <s xml:id="echoid-s19553" xml:space="preserve">Weil diſer auch wol reücht/ zeiget der gantz baum ein anblaſung
              <lb/>
            Gottes an. </s>
            <s xml:id="echoid-s19554" xml:space="preserve">deßhalb iſt diſes gewechs der Venus zůgeeignet. </s>
            <s xml:id="echoid-s19555" xml:space="preserve">Die burgerli-
              <lb/>
            che kronẽ machet man auß eichen laub. </s>
            <s xml:id="echoid-s19556" xml:space="preserve">vnd die belegerung kron auß graß/
              <lb/>
            wölche nit von dem obereſten hauptmann als die anderen/ ſonder von dem
              <lb/>
            gantzen hauffen/ geben warden. </s>
            <s xml:id="echoid-s19557" xml:space="preserve">Man erwelet das graß/ ſo bey der beleger-
              <lb/>
            ten ſtetten maurẽ gemeinlich wachſet. </s>
            <s xml:id="echoid-s19558" xml:space="preserve">Die todtẽ bekrönet man mit Epich/
              <lb/>
            vnd die leydheüſer mit Cypreß. </s>
            <s xml:id="echoid-s19559" xml:space="preserve">Die hochzeyt leüth vnd breüt hattẽ jr krentz
              <lb/>
            von fiſchmüntz/ aſparagen/ vnnd eyſenkraut/ vnd warend blůmen darun
              <lb/>
            der gemiſchet. </s>
            <s xml:id="echoid-s19560" xml:space="preserve">vmb der vrſach willẽ ſolte es ein glückliche ſtund ſein. </s>
            <s xml:id="echoid-s19561" xml:space="preserve">Es wa-
              <lb/>
            rend auch maurkronen/ ſchiffkronen/ vnnd legerkroñen/ wölche doch nit
              <lb/>
            auß beſonderen gewechſen bereitttt warend.</s>
            <s xml:id="echoid-s19562" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s19563" xml:space="preserve">Damitt ich aber wi{der} zů vnſerem handel kom̃e/ ſo bedeütet ein eichbaum
              <lb/>
            ein ſtercke vnnd Fürſtenthůmb/ weil dz holtz hert vnd langwerend iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s19564" xml:space="preserve">Deß
              <lb/>
            halbẽ hat ſich Keyſer Auguſtus faſt gefreüwet/ wie die alt Eich wider befe
              <lb/>
            ſtiget worden. </s>
            <s xml:id="echoid-s19565" xml:space="preserve">Vnnd Keyſer Veſpaſianus/ wie die Eich wider zů recht ge-
              <lb/>
            bracht. </s>
            <s xml:id="echoid-s19566" xml:space="preserve">Wann ſie erſt wachſen/ bedeüten ſie etwas neüwes. </s>
            <s xml:id="echoid-s19567" xml:space="preserve">wañ ſie aber wel-
              <lb/>
            lend vmbfallen oder dürr werden/ vnd wider zů recht gebracht/ iſt nach ein
              <lb/>
            größer wunderwerck/ weil es auch mehr der natur zů wider. </s>
            <s xml:id="echoid-s19568" xml:space="preserve">dann man můß
              <lb/>
            in diſen dingen allen acht haben/ daß diſe ding/ ſo beſchechen/ gantz der na
              <lb/>
            tur zů wider ſeyend. </s>
            <s xml:id="echoid-s19569" xml:space="preserve">dann wann du wolteſt ein nateürlichen handel für ein
              <lb/>
            wunderzeichen halten/ wurdeſt du verſpottet vnd für nicht geacht werden.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s19570" xml:space="preserve">Wann nun eine ſo allein geſtanden/ on vrſach vmbfallet/ bedeüt es nit al-
              <lb/>
            lein ein verderbtnuß/ ſonder daß man an dem gůt vnnd geſchlecht ein ſcha
              <lb/>
            den entpfachen werde. </s>
            <s xml:id="echoid-s19571" xml:space="preserve">ſonſt in anderen dingen/ wann ein gantzer wald oder
              <lb/>
            lorbaum gewechs dürr worden/ ſoll ein wunderzeichen ſein. </s>
            <s xml:id="echoid-s19572" xml:space="preserve">Wann aber die
              <lb/>
            beüm von dem ſtraal geſchoſſen vnnd verderbend/ ſoll man es nitt für ein
              <lb/>
            wunderzeichen halten/ ſo veerr es kein gemeinſchafft mit dem herren hatt/
              <lb/>
            oder der ſtreych für ſich ſelbs nit wunderbar iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s19573" xml:space="preserve">diſes will Vergilius anzei-
              <lb/>
            gen/ ſprechende/</s>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s19574" xml:space="preserve">Ich denck wie ich ein red hab gefürt/</s>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s19575" xml:space="preserve">Wann deichbeüm ſeind vom himmel berürt.</s>
            <s xml:id="echoid-s19576" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s19577" xml:space="preserve">Deßhalben ſoll man diſes für nateürliche ding/ ſo auß gewüſſen vrſachẽ/</s>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s19578" xml:space="preserve">vnd auß vnzalbarlichen wenig/ vnnd nit für der teüfflen</s>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s19579" xml:space="preserve">wunderzeichen halten/ dañ dz ſelbig iſt narrenwerck/</s>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s19580" xml:space="preserve">vnd alſo nach diſem exempel auch lernen/ wie</s>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s19581" xml:space="preserve">es mit anderen dingen zůghet.</s>
            <s xml:id="echoid-s19582" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>