Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
31 XIX
32 XX
33 XXI
34 XXII
35 XXIII
36 XXIV
37 XXV
38 XXVI
39 XXVII
40 XXVIII
41 XXIX
42 XXX
43 XXXI
44 XXXII
45 XXXIII
46 XXXIV
47 XXXV
48 XXXVI
49 XXXVII
50 XXXVIII
51 XXXIX
52 xl
53
54 2
55 3
56 4
57 5
58 6
59 7
60 8
< >
page |< < (16) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="16" file="0068" n="68" rhead="THEORIÆ"/>
            vis ad negativa, ac vice verſa; </s>
            <s xml:space="preserve">quanquam, uti inferius in-
              <lb/>
            nuam, id ipſum ſit non nihilum revera in ſe ipſo, ſed realis
              <lb/>
            quidam ſtatus, & </s>
            <s xml:space="preserve">habeatur pro nihilo in conſideratione quadam
              <lb/>
            tantummodo, in qua negativa etiam, qui ſunt veri ſtatus, in ſe
              <lb/>
            poſitivi, ut ut ad priorem ſeriem pertinentes negativo quodam
              <lb/>
            modo, negativa appellentur.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">38. </s>
            <s xml:space="preserve">Expoſita hoc pacto, & </s>
            <s xml:space="preserve">vindicata continuitatis lege, eam
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0068-01" xlink:href="note-0068-01a" xml:space="preserve">Proponitur pro-
                <lb/>
              banda exiſten-
                <lb/>
              tia legis Con-
                <lb/>
              tinuitatis.</note>
            in Natura exiſtere plerique Philoſophi arbitrantur, contradicen-
              <lb/>
            tibus nonnullis, uti ſupra innui. </s>
            <s xml:space="preserve">Ego, cum in eam primo in-
              <lb/>
            quirerem, cenſui, eandem omitti omnino non poſſe; </s>
            <s xml:space="preserve">ſi eam,
              <lb/>
            quam habemus unicam, Naturæ analogiam, & </s>
            <s xml:space="preserve">inductionis vim
              <lb/>
            conſulamus, ope cujus inductionis eam demonſtrare conatus ſum
              <lb/>
            in pluribus e memoratis diſſertationibus, ac eandem probatio-
              <lb/>
            nem adhibet Benvenutus in ſua Synopſi Num. </s>
            <s xml:space="preserve">119; </s>
            <s xml:space="preserve">in quibus
              <lb/>
            etiam locis, prout diverſis occaſionibus conſcripta ſunt, repe-
              <lb/>
            tuntur non nulla.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">39. </s>
            <s xml:space="preserve">Longum hic eſſet ſingula inde excerpere in ordinem re-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0068-02" xlink:href="note-0068-02a" xml:space="preserve">Ejus probatio
                <lb/>
              ab inductione
                <lb/>
              ſatis ampla.</note>
            dacta: </s>
            <s xml:space="preserve">ſatis erit exſcribere diſſertationis De lege Continuitatis
              <lb/>
            numerum 138. </s>
            <s xml:space="preserve">Poſt inductionem petitam præcedente numero
              <lb/>
            a Geometria, quæ nullum uſpiam habet ſaltum, atque a motu
              <lb/>
            locali, in quo nunquam ab uno loco ad alium devenitur, niſi
              <lb/>
            ductu continuo aliquo, unde conſequitur illud, diſtantiam a
              <lb/>
            dato loco nunquam mutari in aliam, neque denſitatem,
              <lb/>
            quæ utique a diſtantiis pendet particularum, in aliam, niſi
              <lb/>
            tranſeundo per intermedias; </s>
            <s xml:space="preserve">fit gradus in eo numero ad mo-
              <lb/>
            tuum velocitates, & </s>
            <s xml:space="preserve">ductus, quæ magis hic ad rem faciunt,
              <lb/>
            nimirum ubi de velocitate agimus non mutanda per ſaltum in
              <lb/>
            corporum colliſionibus. </s>
            <s xml:space="preserve">Sic autem habetur: </s>
            <s xml:space="preserve">“ Quin immo in
              <lb/>
            motibus ipſis continuitas ſervatur etiam in eo, quod motus
              <lb/>
            omnes in lineis continuis fiunt nuſquam abruptis. </s>
            <s xml:space="preserve">Plurimos
              <lb/>
            ejuſmodi motus videmus. </s>
            <s xml:space="preserve">Planetæ, & </s>
            <s xml:space="preserve">cometæ in lineis con-
              <lb/>
            tinuis curſum peragunt ſuum, & </s>
            <s xml:space="preserve">omnes retrogradationes
              <lb/>
            fiunt paullatim, ac in ſtationibus ſemper exiguus quidem mo-
              <lb/>
            tus, ſed tamen habetur ſemper, atque hinc etiam dies paul-
              <lb/>
            latim per auroram venit, per veſpertinum crepuſculum abit,
              <lb/>
            Solis diameter non per ſaltum, ſed continuo motu ſupra ho-
              <lb/>
            rizontem aſcendit, vel deſcendit. </s>
            <s xml:space="preserve">Gravia itidem oblique pro-
              <lb/>
            jecta in lineis itidem pariter continuis motus exercent ſuos,
              <lb/>
            nimirum in parabolis, ſecluſa aeris reſiſtentia, vel, ea conſi-
              <lb/>
            derata, in orbibus ad hyperbolas potius accedentibus, & </s>
            <s xml:space="preserve">qui-
              <lb/>
            dem ſemper cum aliqua exigua obliquitate projiciuntur, cum
              <lb/>
            infinities infinitam improbabilitatem habeat motus accurate
              <lb/>
            verticalis inter infinities infinitas inclinationes, licet exi-
              <lb/>
            guas, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſub ſenſum non cadentes, fortuito obveniens, qui
              <lb/>
            quidem motus in hypotheſi Telluris motæ a parabolicis plu-
              <lb/>
            rimum diſtant, & </s>
            <s xml:space="preserve">curvam continuam exhibent etiam pro
              <lb/>
            caſu projectionis accurate verticalis, quo, quieſcente penitus
              <lb/>
            Tellure, & </s>
            <s xml:space="preserve">nulla ventorum vi deflectente motum, </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>