Musschenbroek, Petrus van, Physicae experimentales, et geometricae de magnete, tuborum capillarium vitreorumque speculorum attractione, magnitudine terrae, cohaerentia corporum firmorum dissertationes: ut et ephemerides meteorologicae ultraiectinae

Table of contents

< >
< >
page |< < (668) of 795 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div664" type="section" level="1" n="664">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s16971" xml:space="preserve">
              <pb o="668" file="0684" n="685" rhead="INTRODUCTIO AD COHÆRENTIAM"/>
            facile determinari poterit, quanta requiratur craſſities tubi con-
              <lb/>
            ſtruendi ex ferro aut cupro, quæ datæ diametri & </s>
            <s xml:id="echoid-s16972" xml:space="preserve">longitudinis ſuf-
              <lb/>
            ficit reſiſtendæ preſſioni aquæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s16973" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div665" type="section" level="1" n="665">
          <head xml:id="echoid-head786" xml:space="preserve">CAPUT DECIMUM.</head>
          <head xml:id="echoid-head787" style="it" xml:space="preserve">Tentamen de corporum Duritie.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s16974" xml:space="preserve">Si doctrina Cohærentiæ firmorum parum huc uſque cognita ſit,
              <lb/>
            eſt profecto Durities multo minus adhuc a mortalibus explo-
              <lb/>
            rata; </s>
            <s xml:id="echoid-s16975" xml:space="preserve">quod prima fronte magis mirandum, quam hoc Thema cum
              <lb/>
            curâ excutienti, apparebit, graviſſimis & </s>
            <s xml:id="echoid-s16976" xml:space="preserve">inſolubilibus difficulta-
              <lb/>
            tibus ſeſe perpetuo offerentibus: </s>
            <s xml:id="echoid-s16977" xml:space="preserve">quamobrem nonnulla, Duritiem
              <lb/>
            ſpectantia annotans, nequaquam ab imis fundamentis eam aggreſ-
              <lb/>
            ſus, appellavi modo hoc caput Tentamen de corporum duritie.</s>
            <s xml:id="echoid-s16978" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s16979" xml:space="preserve">Dura vocamus, quorum partes adeo firme ſecum cohærent, ut
              <lb/>
            non niſi vi, quæ magna nobis videtur, a ſe mutuo avelli queant:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s16980" xml:space="preserve">Mollium partes viribus minoribus cedunt ſeparanturque: </s>
            <s xml:id="echoid-s16981" xml:space="preserve">Inter duriſ-
              <lb/>
            ſima ponuntur adamas, gemmæ pretioſæ pellucidæque, ſilices: </s>
            <s xml:id="echoid-s16982" xml:space="preserve">
              <lb/>
            minus dura ſunt vitrum, plurimi lapides, chalybs, metallaque non-
              <lb/>
            nulla: </s>
            <s xml:id="echoid-s16983" xml:space="preserve">Mollia ſunt ſericum, partes membranaceæ animalium,
              <lb/>
            cannabini funes, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16984" xml:space="preserve">innumera alia: </s>
            <s xml:id="echoid-s16985" xml:space="preserve">Quoniam igitur durorum par-
              <lb/>
            tes fortius quam corporum mollium cohærent, nonne videtur,
              <lb/>
            maſſam æque gravem, aut æque craſſam corporis duri firmiorem
              <lb/>
            fore quam mollioris maſſa eſt, eodem explorata modo? </s>
            <s xml:id="echoid-s16986" xml:space="preserve">ita ratioci-
              <lb/>
            nium ſuaderet, verum id non perpetuo obtinere experientia ſug-
              <lb/>
            gerit, paradoxo hic latente: </s>
            <s xml:id="echoid-s16987" xml:space="preserve">Vitrum exemplo inſerviat, quod du-
              <lb/>
            ritie inſigni donatum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s16988" xml:space="preserve">cujus partes ſecum valde cohærentes, etiam
              <lb/>
            ſe fortiter attrahunt, maſſamque cohærentem componere debe-
              <lb/>
            bunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s16989" xml:space="preserve">Sericum, Chordæ ex animalium inteſtinis factæ, funis can-
              <lb/>
            nabinus mollia ſunt corpora vitri reſpectu; </s>
            <s xml:id="echoid-s16990" xml:space="preserve">ſi igitur ex vitro at-
              <lb/>
            que ex Serico, chordis, cannabe. </s>
            <s xml:id="echoid-s16991" xml:space="preserve">cylindri æque craſſi formen-
              <lb/>
            tur, qui ſecundum longitudinem tracti rumpantur; </s>
            <s xml:id="echoid-s16992" xml:space="preserve">quis horum
              <lb/>
            maxime quis minime, cohærebit? </s>
            <s xml:id="echoid-s16993" xml:space="preserve">fortiſſimum videtur fore vitrum,
              <lb/>
            duris compoſitum ex partibus; </s>
            <s xml:id="echoid-s16994" xml:space="preserve">at viribus longe minoribus frangitur,
              <lb/>
            quam cannabis, chorda aut Sericum: </s>
            <s xml:id="echoid-s16995" xml:space="preserve">intueamur enim </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>