Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

List of thumbnails

< >
61
61 (9)
62
62 (10)
63
63 (11)
64
64 (12)
65
65 (13)
66
66 (14)
67
67 (15)
68
68 (16)
69
69 (17)
70
70 (18)
< >
page |< < (17) of 389 > >|
6917PARS PRIMA. aſcenſus rectilineus, vel deſcenſus. Immo omnes alii motus a
gravitate pendentes, omnes ab elaſticitate, a vi magnetica,
continuitatem itidem ſervant;
cum eam ſervent vires illæ i-
pſæ, quibus gignuntur.
Nam gravitas, cum decreſcat in ra-
tione reciproca duplicata diſtantiarum, &
diſtantiæ per ſaltum
mutari non poſſint, mutatur per omnes intermedias magnitu-
dines.
Videmus pariter, vim magneticam a diſtantiis pende-
re lege continua;
vim elaſticam ab inflexione, uti in laminis,
vel a diſtantia, ut in particulis aeris compreſſi.
In iis, &
omnibus ejuſmodi viribus, &
motibus, quos gignunt, conti-
nuitas habetur ſemper, tam in lineis, quæ deſcribuntur, quam
in velocitatibus, quæ pariter per omnes intermedias magnitu-
dines mutantur, ut videre eſt in pendulis, in afcenſu corporum
gravium, &
in aliis mille ejuſmodi, in quibus mutationes ve-
locitatis fiunt gradatim, nec retro curſus reflectitur, niſi im-
minuta velocitate per omnes gradus.
Ea diligentiſſime conti-
nuitatem ſervant omnia.
Hinc nec ulli in naturalibus moti-
bus habentur anguli, ſed ſemper mutatio directionis fit paulla-
tim, nec vero anguli exacti habentur in corporibus ipſis, in
quibus utcunque videatur tenuis acies, vel cuſpis, microfco-
pii ſaltem ope videri ſolet curvatura, quam etiam habent al-
vei fluviorum ſemper, habent arborum folia, &
frondes, ac
rami, habent lapides quicunque, niſi forte alicubi cuſpides
continuæ occurrant, vel primi generis, quas Natura videtur
affectare in ſpinis, vel ſecundi generis, quas videtur affectare
in avium unguibus, &
roſtro, in quibus tamen manente in
ipſa cuſpide unica tangente continuitatem ſervari videbimus
infra.
Infinitum eſſet ſingula perſequi, in quibus continuitas
in Natura obſervatur.
Satius eſt generaliter provocare ad
exhibendum caſum in Natura, in quo continuitas non ſer-
vetur, qui omnino exhiberi non poterit.
40. Inductio ampliſſima tum ex hiſce motibus, ac velocitati-
11Duplex indu-
ctionis genus,
ubi & cur vim
habeat indu-
ctio incomple-
ta.
bus, tum ex aliis pluribus exemplis, quæ habemus in Natura,
in quibus ea ubique, quantum obſervando licet deprehendere,
continuitatem vel obſervat accurate, vel affectat, debet omnino
id efficere, ut ab ea ne in ipſa quidem corporum colliſio-
ne recedamus.
Sed de inductionis natura, & vi, ac ejuſdem
uſu in Phyſica, libet itidem hic inſerere partem numeri 134,
&
totum 135. diſſertationis De Lege Continuitatis. Sic autem
habent ibidem:
“ Inprimis ubi generales Naturæ leges inve-
ſtigantur, inductio vim habet maximam, &
ad earum in-
ventionem vix alia ulla ſupereſt via.
Ejus ope extenſio-
nem, ſigurabilitatem, mobilitatem, impenetrabilitatem cor-
poribus omnibus tribuerunt ſemper Philoſophi etiam vete-
res, quibus eodem argumento inertiam, &
generalem gra-
vitatem plerique e recentioribus addunt.
Inductio, ut
demonſtrationis vim habeat, debet omnes ſingulares ca-
ſus, quicunque haberi poſſunt percurrere.
Ea in

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index