Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of contents

< >
[61.] 11. Viſio per anticipatam notionem fit quodammodo per ſyllogiſmum. 63 p 3.
[62.] 12. Viſio per ſyllogiſmum, fit plerun breui tempore. 69 p 3.
[63.] 13. Viſio per anticipatam notionem fit in tempore: & qualitas ei{us} plerunque ignoratur. 64. 69 p 3.
[64.] 14. È uiſibili ſæpi{us} uiſoremanet in animo gener alis notio, qua quodlibet uiſibile ſimile per-cipitur & cognoſcitur. 61 p 3.
[65.] DE OMNIBVS INTENTIONIBVS COMPREHENSIS À VISV: & qualiter comprehendat uiſus quamlib et illarum. Cap. XI. 15. Species uiſibiles principes ſunt uigintiduæ: adquas reliquæ omnes referuntur. In hypo. 3 lib. in præfa. 4 libr.
[66.] 16. Viſio perficitur, cum forma uiſibilis cryſtallino humore recepta, in neruum opticum per-uenerit. 20 p 3. Idem 25 n 1.
[67.] 17. È ſpecieb{us} uiſibilib{us} primùm percipitur eſſentia lucis & coloris. 67 p 3.
[68.] 18. Lux & color ex ſeſe, ſolo uiſu percipiuntur. 59 p 3.
[69.] 19. Color ex ſeſe, pri{us} percipitur, quàm ipſi{us} eſſentia. Ita uiſibile quodlibet ex ſeſe pri{us} percipitur, quàm ipſi{us} eſſentia. 68 p 3.
[70.] 20. Eſſentia coloris percipitur in tempore. Ita eſſentia cui{us}libet uiſibilis percipi-tur in tempore. 70 p 3.
[71.] 21. Lux & color exſeſe, percipiuntur in tempore.
[72.] 22. Perceptio diſtantiæ uiſibilis differt à perceptionibus loci uiſibilis, & uiſibilis in ſuo lo-60. 14 p 4.
[73.] 23. Viſio non fit radijs ab oculo emißis. 5 p 3. Vide 23 n 1.
[74.] 24. Remotio uiſibilis percipitur diſtinctione & anticipata notione. 9 p 4.
[75.] 25. Magnitudo diſtantiæ percipitur è corporibus communibus inter uiſum & uiſibile in-teriectis. 10 p 4.
[76.] 26. Situs percipitur è uiſibilis ſiti moderata diſt antia. 29 p 4.
[77.] 27. Locus & oppoſitio uiſibilis percipiuntur è ſitu, quem obtinent in ſuperficie uiſus. 30 p 4. Vide 22 n.
[78.] 28. Situs directus & obliquus lineæ, ſuperficiei, & ſpatij percipitur ex æquabili & inæqua-bili terminorum diſtantia. 31 p 4.
[79.] 29. Situs uiſibilis obliquus ex immoderata diſtantia uidetur direct{us}. 34 p 4.
[80.] 30. Situs partium & terminorum rei uiſibilis, & ſitus uiſibilium diſtinctorum per-cipiuntur ex æquabili & inæquabili diſtantia, ordinéque formarum ad uiſum manantium. 32 p 4.
[81.] 31. Solidit{as} quorundam corporum ſolo uiſu percipitur: quorundam uiſu & ſyllo-giſmo ſimul. 63 p 4.
[82.] 32. Circulus percipitur è ſitu, quem obtinet in ſuperficie uiſus. 45 p 4.
[83.] 33. Superficies globoſa percipitur è propinquitate partium mediarum, & æquabi-li longinquitate extremarum. 48 p 4.
[84.] 34. Superficies caua percipit ur è longinquit ate partium mediarum, & æquabilipro-pinquitate extremarum. 49 p 4.
[85.] 35. Planities in diſtantia moderata directè oppoſita uiſui: percipitur ex æquabili partium longinquitate, & ſimilitudine collocationis atque ordinis ipſarum inter i-pſas. 47 p 4.
[86.] 36. Magnitudo nec ex angulo pyramidis opticæ tantum: nec ex anguli & diſtantiæ compa-ratione percipitur. 27 p 4.
[87.] 37. Magnitudo rei uiſibilis percipitur è magnitudine partis ſuperficiei uiſ{us} (in quam per-uenit forma) & angulo pyramidis opticæ. 17 p 4.
[88.] 38. Magnitudo uera uiſibilis percipitur è comparatione baſis anguli, & longitu-dine pyramidis opticæ. 27 p 4.
[89.] 39. Magnitudo diſt antiæ percipiturè corporib{us} communib{us}, inter uiſum & ui-ſibile interiectis. 10 p 4. Idem 25 n.
[90.] 40. Viſibile propinquum uiſui accur ati{us} uidetur. 15 p 4.
< >
page |< < (63) of 778 > >|
6963OPTICAE LIBER II.non: nõ ſentiet diaphanitatem corporis diaphani. Si ergo ultra corpus diaphanum non fuerit lux,
nec corpus illuminatum, nec in circuitu eius, & non apparuerit ultra ipſum, neq;
in aliqua alia par-
te lux aut color:
diaphanitas illius corporis non comprehenditur. Et hoc erit quando corpus dia-
phanum fuerit applicatum cum aliquo corpore ſpiſſo, & illud corpus ſpiſſum continuerit ipſum,
aut reſpexerit ipſum, & fuerit quoq;
corpus diaphanum obſcuri coloris: quoniam tunc uiſus non
ſentiet diaphanitatem huius corporis.
Et ſimiliter quàndo ultra corpus diaphanũ fuerit locus ob-
ſcurus, & non apparuerit ultra ipſum aliqua lux:
non comprehendetur diaphanitas eius. Cum ergo
uiſus ſenſerit, quòd color, qui comprehẽditur ultra corpus diaphanum, eſt color corporis ultra cor-
pus diaphanum, ſentiet diaphanitatem corporis diaphani.
Et ſimiliter quando corpus diaphanum
fuerit debilis diaphanitatis, & fuerit corpus, quod eſt ultra ipſum, & corpora quæ ſunt in circuitu e-
ius, debilis lucis:
tunc diaphanitas eius non comprehenditur à uiſu, niſi apponatur forti luci. Cum
autem cognoſcet lucem ultra ipſum:
comprehendet diaphanitatem. Secundum ergo iſtos inodos
comprehendet uiſus diaphanitatem corporum diaphanorum.
56. Denſitas percipitur è perſpicuitatis priuatione. 143 p 4.
SPiſsitudo comprehenditur à uiſu ex priuatione diaphanitatis. Cum ergo uiſus comprehenderit
corpus, & non ſenſerit in ipſo aliquam diaphanitatem, arguet eius ſpiſsitudinem.
57. Vmbra percipitur è lucis unius abſentia, alterius præſentia. 145 p 4.
VMbra uerò comprehenditur à uiſu reſpectu lucis illuminantis, aut partis lucis illuminantis.
Quoniã enim umbra eſt priuatio quarundam lucium cum illuminatione loci umbrę ab ex-
tranea luce priuata à loco umbræ:
Itaq; cum ſenſerit uiſus illud, quod eſt uicinum ipſi, & fue-
rit ſuper illud corpus uicinum lux fortiorluce, quæ eſt in loco umbræ, ſentiet umbrationem illius
loci, & priuationẽ à luce oriente ſuper corpus uicinũ illi.
Quoniã quando uiſus ſenſerit aliquã lucẽ
in aliquo loco:
& caruerit ille locus luce ſolis, aut aliqua luce forti: ſentiet obumbrationẽ illius loci
& priuationẽ à luce ſolis, aut ab alia luce forti.
Et fortè uiſus ſentiet corpus faciẽs umbram, & fortè
non diſtinguetur ab eo ſtatim corpus obumbrans, ſed tandem, quando uiſus comprehenderit lo-
cũ, in quo eſt luxdebilis, & cõprehenderit ultima corporà in loco lucis debilis eſſe fortioris lucis il-
la luce debili:
ſentiet ſtatim umbrã illius loci. Secundũ ergo hunc modũ uiſus cõprehendit umbrã.
58. Obſcurit{as} percipitur è lucis priuatione & abſentia. 146 p 4.
OBſcuritas uerò comprehenditur à uiſu per argumentationem expriuatione lucis. Cum er-
go uiſus comprehenderit aliquem locum, & non comprehenderit in eo aliquam lucem, ſen
tiet obſcuritatem eius.
59. Pulchritudo percipitur tum è ſingulis uiſibilibus ſpeciebus, tum è pluribus ſimul coniun
ctis, ſymmetris inter ſe. 148 p 4.
PVlchritudo autem comprehenditur à uiſu ex comprehenſione intentionum particularium,
quarum comprehenſionis qualitas eſt declarata antè.
Nam unaquæque intentionum particu-
larium præ dictarum faciet per ſe aliquem modum pulchritudinis, & coniugationes illaruin
faoiunt etiam alios modos pulchritudinis.
Et uiſus non comprehendit pulchritudinem, niſi in for-
mis uiſibiliũ, quæ comprehenduntur per ſenſum uiſus.
Et formæ uiſibiliũ ſunt compoſitæ ex inten
tionibus particularibus, quarũ diſtinctio iam eſt declarata.
Et uiſus comprehendit formas ex com-
prehenſione iſtarum intentionum.
Ipſe ergo comprehendit pulchritudinem ex comprehenſione
iſtarum intentionum.
Modi autem pulchritudinis, qui comprehenduntur à uiſu in formis uiſibi-
lium, ſunt multi.
Quædam ergo uiſibilia habent unam cauſſam ex intentionibus particularibus, quę
ſunt in forma:
& cauſſa quorundam non eſt, niſi intentionum inter ſe coniunctio, non ipſæ inten-
tiones:
& cauſſa quorundam eſt compoſita ex intentionibus & ex compoſitione illarum. Et uiſus
comprehendit quamlibet intentionum, quæ ſunt in qualibet forma perſe:
& comprehendit ipſas
compoſitas:
& comprehendit compoſitionem & coniugationem illarum. Viſus ergo comprehen-
dit pulchritudinem ſecundum diuerſos modos.
Et omnes modi, ex quibus uiſus comprehendit
pulchritudinem, reuertuntur ad comprehenſionem intentionum particularium.
Si uerò iſtæ in-
tentiones particulares faciunt pulchritudinem:
etiam compoſitæ ſimiliter. Et eſt dicere: facere pul
chritudinem, eſt inducere diſpoſitionem in anima, qua uidebiture ei, quòd ſit res pulchra, quæ ui-
detur.
Et hoc apparebit per modicam inſpectionem: quoniam lux facit pulchritudinem: & pro-
pter hoc apparebunt pulchra ſol, luna & ſteliæ:
& non eſt in ſole, luna & ſtellis cauſa, propter
quam apparebunt decora, niſi luxearum.
Lux ergo per ſe facit pulchritudinem. Et color etiam
facit pulchritudinem.
Quoniam quilibet color ſcintillans ſicut uiridis & roſeus, & his ſimiles ap-
parebunt pulchri uiſui, & delectatur uiſus eis.
Et propter hoc apparebunt pulchri panni tincti, &
flores, & uiridia.
Color ergo per ſe facit pulchritudinem. Et remotio etiam aliquando facit pulchri-
tudinem accidentaliter.
Quoniam in quibuſdam formis pulchris ſunt maculę & rugæ, quæ faciunt
turpitudinem in formis:
& cum elongabuntur à uiſu, latent illæ intentiones ſubtiles, quæ faciunt

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index