Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 389
>
21
(IX)
22
(X)
23
(XI)
24
(XII)
25
(XIII)
26
(XIV)
27
(XV)
28
(XVI)
29
(XVII)
30
(XVIII)
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 389
>
page
|<
<
(18)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
18
"
file
="
0070
"
n
="
70
"
rhead
="
THEORIÆ
"/>
ræ legibus ſtabiliendis locum habere non poteſt. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Habet lo-
<
lb
/>
cum laxior quædam inductio, quæ, ut adhiberi poſſit,
<
lb
/>
debet eſſe ejuſmodi, ut inprimis in omnibus iis caſibus, qui
<
lb
/>
ad trutinam ita revocari poſſunt, ut deprehendi debeat, an
<
lb
/>
ea lex obſervetur, eadem in iis omnibus inveniatur, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ii
<
lb
/>
non exiguo numero ſint; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">in reliquis vero, ſi quæ pr ima
<
lb
/>
fronte contraria videantur, re accuratius perſpecta, cum
<
lb
/>
illa lege poſſint omnia conciliari; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">licet, an eo potiſſimum
<
lb
/>
pacto concilientur, immediate innoteſcere, nequaqnam poſ-
<
lb
/>
ſit. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Si eæ conditiones habeantur; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">inductio ad legem ſtabi-
<
lb
/>
liendam cenſeri debet idonea. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sic quia videmus corpora
<
lb
/>
tam multa, quæ habemus præ manibus, aliis corporibus re-
<
lb
/>
ſiſtere, ne in eorum locum adveniant, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">loco cedere, ſi
<
lb
/>
reſiſtendo ſint imparia, potius, quam eodem perſtare ſimul;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">impenetrabilitatem corporum admittimus; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nec obeſt, quod
<
lb
/>
quædam corpora videamus intra alia, licet duriſſima, inſi-
<
lb
/>
nuari, ut oleum in marmora, lumen in cryſtalla, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">gem-
<
lb
/>
mas. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Videmus enim hoc phænomenum facile conciliari
<
lb
/>
cum ipſa impenetrabilitate, dicendo, per vacuos corporum
<
lb
/>
poros ea corpora permeare. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">(Num. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">135) Præterea, quæ-
<
lb
/>
cunque proprietates abſolutæ, nimirum quæ relationem non
<
lb
/>
habent ad noſtros ſenſus, deteguntur generaliter in maſſis
<
lb
/>
ſenſibilibus corporum, eaſdem ad quaſcunque utcunque exi-
<
lb
/>
guas particulas debemus transſerre; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">niſi poſitiva aliqua ratio
<
lb
/>
obſtet, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">niſi ſint ejuſmodi, quæ pendeant a ratione to-
<
lb
/>
tius, ſeu multitudinis, contradiſtincta a ratione partis. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Primum evincitur ex eo, quod magna, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">parva ſunt re-
<
lb
/>
ſpectiva, ac inſenſibilia dicuntur ea, quæ reſpectu noſtræ
<
lb
/>
molis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">noſtrorum ſenſuum ſunt exigua. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quare ubi agi-
<
lb
/>
tur de proprietatibus abſolutis non reſpectivis, quæcunque
<
lb
/>
communia videmus in iis, quæ intra limites continentur no-
<
lb
/>
bis ſenſibiles, ea debemus cenſere communia etiam infra eos
<
lb
/>
limites: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nam ii limites reſpectu rerum, ut ſunt in ſe, ſunt
<
lb
/>
accidentales, adeoque ſiqua fuiſſet analogiæ læſio, poterat il-
<
lb
/>
la multo facilius cadere intra limites nobis ſenſibiles, qui tan-
<
lb
/>
to laxiores ſunt, quam infra eos, adeo nimirum propinquos
<
lb
/>
nihilo. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quod nulla ceciderit, indicio eſt, nullam eſſe. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Id
<
lb
/>
indicium non eſt evidens, ſed ad inveſtigationis principia
<
lb
/>
pertinet, quæ ſi juxta quaſdam prudentes regulas fiat, ſuc-
<
lb
/>
ceſſum habere ſolet. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Cum id indicium fallere poſſit; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">fieri
<
lb
/>
poteſt, ut committatur error, ſed contra ipſum errorem habe-
<
lb
/>
bitur præſumptio, ut etiam in jure appellant, donec poſitiva
<
lb
/>
ratione evincatur oppoſitum. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Hinc addendum fuit, niſi ratio
<
lb
/>
poſitiva obſtet. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sic contra haſce regulas peccaret, qui dic
<
unsure
/>
e-
<
lb
/>
ret, corpora quidem magna compenetrari, ac replicari, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
inertia carere non poſſe, compenetrari tamen poſſe, vel
<
lb
/>
replicari, vel ſine inertia eſſe exiguas eorum partes. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">At ſi
<
lb
/>
proprietas ſit reſpectiva, reſpectu noſtrorum ſenſuum, </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>