7064ALHAZEN
turpitudinem in illis formis, & apud latentiam illarum intentionum apparebit pulchritudo illius
formæ. Et ſimiliter etiam in multis formis pulchris ſunt intentiones ſubtiles, per quas forma eſt
pulchra, ſicut lineatio & ordinatio, & multæ iſtarum intentionum latent uiſum in multis remotio-
nibus mediocribus: & quando ſunt prope uiſum, apparebunt illę intentiones ſubtiles uiſui, & appa
rebit pulchritudo formæ. Remotio ergo & appropinquatio faciunt pulchritudinẽ. Et ſitus aliquan-
do facit pulchritudinem: & plures intentiones pulchræ non apparent pulchræ, niſi propter ordi-
nem & ſitum tantùm. Quoniam omnes diſtinctiones ordinatæ quaſi punctatæ non apparent pul-
chræ, niſi propter ordinem. Et ſcriptura non apparet pulchra, niſi propter ordinationem: quoniam
pulchritudo non eſt, niſi ex directione figurarum literarum, & ex compoſitione earum inter ſe. Si
autem compoſitio literarum & ordinatio non fuerit ſecundum unam proportionem, ſcilicet, ut u-
na magna, alia parua: tunc non erit pulchra ſcriptura, quamuis figuræ literarum per ſe ſint benè po
ſitæ. Et aliquando apparet ſcriptura pulchra, quando compoſitio eius fuerit proportionalis, quam-
uis literæ non ſint in fine bonæ diſpoſitionis. Et ſimiliter plures formæ uiſibilium non apparent
pulchræ, niſi propter diſpoſitionem & ordinationem partium inter ſe. Et corporeitas etiam facit
pulchritudinem: & propter hoc apparent pulchra corpora hominum & multorum animalium. Et
figura facit pulchritudinem: & propter hoc luna, & formæ pulchræ hominum & multorum anima-
lium, & arborum, & plantarum non apparent pulchræ, niſi propter formas eorum, aut propter fi-
guras partium eorum, aut propter eorum figuras, aut propter figuras partium formæ. Et magnitu-
do facit pulchritudinem: & propter hoc apparet luna pulchrior ſtellis, & ſtellæ magnæ pulchrio-
res ſtellis paruis. Et diuiſio facit pulchritudinem: & propter hoc ſtellæ ſeparatæ ſunt pulchriores
ſtellis extenſis, & pulchriores ſtellis galaxiæ: & propter hoc candelæ diſtinctæ ſunt pulchriores i-
gne. Et continuatio etiam facit pulchritudinem: & propter hoc uiridale continuum, & plantæ con-
tinuæ & ſpiſſæ ſunt pulchriores diſtinctis. Et numerus facit pulchritudinem: & propter hoc loca
cœli multarum ſtellarum ſunt pulchriora locis paucarum ſtellarum: & propter hoc candelæ multæ
in eodem loco faciunt pulchritudinem. Et etiam motus hominis in ſerm one facit pulchritudinem.
Et quies eius facit pulchritudinem: & propter hoc apparet pulchra grauitas & taciturnitas. Et aſpe-
ritas facit pulchritudinem: & propter hocapparet uilloſitas pulchra, ut uilloſitas in multis pannis.
Et planities facit pulchritudinem: & propter hoc apparet pulchrum in pannis. Et diaphanitas facit
pulchritudinem: & propter hoc apparent de nocte micantes diaphani. Et ſpiſsitudo facit pulchri-
tudinem: quoniam color & lux, & figura, & lineatio, & omnes intentiones pulchræ apparentes in
formis uiſibilium non comprehenduntur ſimiliter à uiſu, niſi propter ſpiſsitudinem & umbram.
Et umbra facit apparere pulchritudinem: quoniam in multis formis uiſibilium ſunt maculæ, &
pori ſubtiles reddentes eas turpes: & cum fuerint in luce ſolis, apparebunt maculæ in eis: quare la-
tebit pulchritudo earum: & cum fuerint in umbra aut luce debili, latebunt illæ maculæ & rugæ:
quare comprehendetur pulchritudo earum. Et etiam tortuoſitates, quæ apparent in plumis a-
uium, & in panno, qui dicitur amilialmon, in umbra non apparent & in luce debili. Et obſcuritas
facit pulchritudinem apparere: quoniam ſtellæ non apparent, niſi in obſcuro: & ſimiliter non ap-
paret pulchritudo earum, niſi in nigredine noctis, & in locis obſcuris, & latet in luce diei: & ſtellæ
in noctibus obſcuris ſunt pulchriores, quàm in noctibus lunæ. Et conſimilitudo facit pulchritudi-
nem: quoniam membra animalis eiuſdem ſpeciei, ut oculus oculo, non apparent pulchra, niſi quan
do fuerint conſimilia: quoniam oculi, quando fuerint diuerſæ figuræ, ſcilicet quod unus ſit rotun-
dus, & alter longus, erunt in fine turpitudinis: & etiã ſi unus fuerit niger & alter uiridis, erũt etiã tur
pes: & ſimiliter ſi unus fuerit maior altero. Et ſimiliter ſi una gena fuerit profunda, & altera pro-
minens, erunt in fine turpitudinis. Et ſimiliter quando unum ſuperciliorum fuerit groſſum, & al-
terum ſubtile, aut unum illorum longum, & alterum breue, erunt turpia. Omnia ergo membra ani-
malium uniuſmodi non erunt pulchra, niſi cum fuerint conſimilia. Et ſimiliter literæ & picturæ
non apparent pulchræ, niſi quando literæ fuerint, quæ ſunt uniuſmodi: & partes illarum, quæ ſunt
uniuſmodi, conſimiles. Et diuerſitas facit pulchritudinem: quoniam figuræ membrorum anima-
lis ſunt diuerſarum partium, & non ſunt pulchræ, niſi propter illam diuerſitatem. Quoniam ſina-
ſus totus eſſet eiuſdem groſsitudinis, eſſet in fine turpitudinis: & pulchritudo eius non eſt, niſi pro-
pter diuerſitatem duorum extremorum eius, & eius pyramidalitatem. Et ſimiliter pulchritudo ſu-
perciliorum non eſt, niſi quando extrema eorum fuerint ſubtiliora reſiduis anterioribus. Et ſimi-
liter omnia membra animalium quando aſpiciuntur: inuenitur quòd pulchritudo eorum non
eſt, niſi ex diuerſitate figurarum partium eorum. Et ſimiliter ſcripturæ: quoniam ſi partes ſcriptu-
ræ eſſent æqualis groſsitudinis, non apparerent pulchræ: quoniam extrema literarum non appa-
rent pulchra, niſi quando fuerint ſubtiliora reſiduo. Quoniam ſi extrema literarum & media ea-
rum, & continuatio earum eſſent unius ſpiſsitudinis: eſſet ſcriptura in fine turpitudinis. Diuerſi-
tas ergo facit pulchritudinem in multis formis uiſibilium. Iam ergo declaratum eſt ex eo, quod di-
ximus, quòd unaquæque intentionum particularium, quando comprehenditur per ſenſum uiſus,
aliquando facit pulchritudinem per ſe. Et cum ſermo fuerit factus de multis corporibus inductiuè
per ſe: cum inducentur omnia corpora: inuenietur, quòd quælibet iſtarum intentionum facit pul-
chritudinem in multis locis. Et non diximus, ea quæ diximus, niſi gratia exempli, & ut poſſent
acquiri alia exempla per iſta. Sed tamen iſtæ intentiones non faciunt pulchritudinem in omnibus
locis, neque unaiſtarum intentionum facit pulchritudinem in qualibet forma, in quam peruenit
formæ. Et ſimiliter etiam in multis formis pulchris ſunt intentiones ſubtiles, per quas forma eſt
pulchra, ſicut lineatio & ordinatio, & multæ iſtarum intentionum latent uiſum in multis remotio-
nibus mediocribus: & quando ſunt prope uiſum, apparebunt illę intentiones ſubtiles uiſui, & appa
rebit pulchritudo formæ. Remotio ergo & appropinquatio faciunt pulchritudinẽ. Et ſitus aliquan-
do facit pulchritudinem: & plures intentiones pulchræ non apparent pulchræ, niſi propter ordi-
nem & ſitum tantùm. Quoniam omnes diſtinctiones ordinatæ quaſi punctatæ non apparent pul-
chræ, niſi propter ordinem. Et ſcriptura non apparet pulchra, niſi propter ordinationem: quoniam
pulchritudo non eſt, niſi ex directione figurarum literarum, & ex compoſitione earum inter ſe. Si
autem compoſitio literarum & ordinatio non fuerit ſecundum unam proportionem, ſcilicet, ut u-
na magna, alia parua: tunc non erit pulchra ſcriptura, quamuis figuræ literarum per ſe ſint benè po
ſitæ. Et aliquando apparet ſcriptura pulchra, quando compoſitio eius fuerit proportionalis, quam-
uis literæ non ſint in fine bonæ diſpoſitionis. Et ſimiliter plures formæ uiſibilium non apparent
pulchræ, niſi propter diſpoſitionem & ordinationem partium inter ſe. Et corporeitas etiam facit
pulchritudinem: & propter hoc apparent pulchra corpora hominum & multorum animalium. Et
figura facit pulchritudinem: & propter hoc luna, & formæ pulchræ hominum & multorum anima-
lium, & arborum, & plantarum non apparent pulchræ, niſi propter formas eorum, aut propter fi-
guras partium eorum, aut propter eorum figuras, aut propter figuras partium formæ. Et magnitu-
do facit pulchritudinem: & propter hoc apparet luna pulchrior ſtellis, & ſtellæ magnæ pulchrio-
res ſtellis paruis. Et diuiſio facit pulchritudinem: & propter hoc ſtellæ ſeparatæ ſunt pulchriores
ſtellis extenſis, & pulchriores ſtellis galaxiæ: & propter hoc candelæ diſtinctæ ſunt pulchriores i-
gne. Et continuatio etiam facit pulchritudinem: & propter hoc uiridale continuum, & plantæ con-
tinuæ & ſpiſſæ ſunt pulchriores diſtinctis. Et numerus facit pulchritudinem: & propter hoc loca
cœli multarum ſtellarum ſunt pulchriora locis paucarum ſtellarum: & propter hoc candelæ multæ
in eodem loco faciunt pulchritudinem. Et etiam motus hominis in ſerm one facit pulchritudinem.
Et quies eius facit pulchritudinem: & propter hoc apparet pulchra grauitas & taciturnitas. Et aſpe-
ritas facit pulchritudinem: & propter hocapparet uilloſitas pulchra, ut uilloſitas in multis pannis.
Et planities facit pulchritudinem: & propter hoc apparet pulchrum in pannis. Et diaphanitas facit
pulchritudinem: & propter hoc apparent de nocte micantes diaphani. Et ſpiſsitudo facit pulchri-
tudinem: quoniam color & lux, & figura, & lineatio, & omnes intentiones pulchræ apparentes in
formis uiſibilium non comprehenduntur ſimiliter à uiſu, niſi propter ſpiſsitudinem & umbram.
Et umbra facit apparere pulchritudinem: quoniam in multis formis uiſibilium ſunt maculæ, &
pori ſubtiles reddentes eas turpes: & cum fuerint in luce ſolis, apparebunt maculæ in eis: quare la-
tebit pulchritudo earum: & cum fuerint in umbra aut luce debili, latebunt illæ maculæ & rugæ:
quare comprehendetur pulchritudo earum. Et etiam tortuoſitates, quæ apparent in plumis a-
uium, & in panno, qui dicitur amilialmon, in umbra non apparent & in luce debili. Et obſcuritas
facit pulchritudinem apparere: quoniam ſtellæ non apparent, niſi in obſcuro: & ſimiliter non ap-
paret pulchritudo earum, niſi in nigredine noctis, & in locis obſcuris, & latet in luce diei: & ſtellæ
in noctibus obſcuris ſunt pulchriores, quàm in noctibus lunæ. Et conſimilitudo facit pulchritudi-
nem: quoniam membra animalis eiuſdem ſpeciei, ut oculus oculo, non apparent pulchra, niſi quan
do fuerint conſimilia: quoniam oculi, quando fuerint diuerſæ figuræ, ſcilicet quod unus ſit rotun-
dus, & alter longus, erunt in fine turpitudinis: & etiã ſi unus fuerit niger & alter uiridis, erũt etiã tur
pes: & ſimiliter ſi unus fuerit maior altero. Et ſimiliter ſi una gena fuerit profunda, & altera pro-
minens, erunt in fine turpitudinis. Et ſimiliter quando unum ſuperciliorum fuerit groſſum, & al-
terum ſubtile, aut unum illorum longum, & alterum breue, erunt turpia. Omnia ergo membra ani-
malium uniuſmodi non erunt pulchra, niſi cum fuerint conſimilia. Et ſimiliter literæ & picturæ
non apparent pulchræ, niſi quando literæ fuerint, quæ ſunt uniuſmodi: & partes illarum, quæ ſunt
uniuſmodi, conſimiles. Et diuerſitas facit pulchritudinem: quoniam figuræ membrorum anima-
lis ſunt diuerſarum partium, & non ſunt pulchræ, niſi propter illam diuerſitatem. Quoniam ſina-
ſus totus eſſet eiuſdem groſsitudinis, eſſet in fine turpitudinis: & pulchritudo eius non eſt, niſi pro-
pter diuerſitatem duorum extremorum eius, & eius pyramidalitatem. Et ſimiliter pulchritudo ſu-
perciliorum non eſt, niſi quando extrema eorum fuerint ſubtiliora reſiduis anterioribus. Et ſimi-
liter omnia membra animalium quando aſpiciuntur: inuenitur quòd pulchritudo eorum non
eſt, niſi ex diuerſitate figurarum partium eorum. Et ſimiliter ſcripturæ: quoniam ſi partes ſcriptu-
ræ eſſent æqualis groſsitudinis, non apparerent pulchræ: quoniam extrema literarum non appa-
rent pulchra, niſi quando fuerint ſubtiliora reſiduo. Quoniam ſi extrema literarum & media ea-
rum, & continuatio earum eſſent unius ſpiſsitudinis: eſſet ſcriptura in fine turpitudinis. Diuerſi-
tas ergo facit pulchritudinem in multis formis uiſibilium. Iam ergo declaratum eſt ex eo, quod di-
ximus, quòd unaquæque intentionum particularium, quando comprehenditur per ſenſum uiſus,
aliquando facit pulchritudinem per ſe. Et cum ſermo fuerit factus de multis corporibus inductiuè
per ſe: cum inducentur omnia corpora: inuenietur, quòd quælibet iſtarum intentionum facit pul-
chritudinem in multis locis. Et non diximus, ea quæ diximus, niſi gratia exempli, & ut poſſent
acquiri alia exempla per iſta. Sed tamen iſtæ intentiones non faciunt pulchritudinem in omnibus
locis, neque unaiſtarum intentionum facit pulchritudinem in qualibet forma, in quam peruenit