Bernoulli, Daniel, Hydrodynamica, sive De viribus et motibus fluidorum commentarii

List of thumbnails

< >
21
21 (7)
22
22 (8)
23
23 (9)
24
24 (10)
25
25 (11)
26
26 (12)
27
27 (13)
28
28 (14)
29
29 (15)
30
30 (16)
< >
page |< < (57) of 361 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div72" type="section" level="1" n="51">
          <pb o="57" file="0071" n="71" rhead="SECTIO TERTIA."/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div74" type="section" level="1" n="52">
          <head xml:id="echoid-head68" style="it" xml:space="preserve">De iisdem vaſis, quibus tubi horizontales
            <lb/>
          inſeruntur.</head>
          <head xml:id="echoid-head69" xml:space="preserve">Ad §. 24.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1528" xml:space="preserve">CUm aquæ ex vaſe valde amplo veluti C D G (Fig. </s>
            <s xml:id="echoid-s1529" xml:space="preserve">19.) </s>
            <s xml:id="echoid-s1530" xml:space="preserve">per tubum ho-
              <lb/>
            rizontalem G M ampliorem in extremitate N M quam ortu G F fluunt,
              <lb/>
            majori velocitate illas ferri per orificium G F (ſi rurſus excipias pri-
              <lb/>
            mas guttas) quam ſi vel tubus abeſt, vel Cylindricus eſſet. </s>
            <s xml:id="echoid-s1531" xml:space="preserve">Id etiam Frontinus
              <lb/>
            experientiâ procul dubio edoctus affirmavit, alii vero moderni negarunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s1532" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1533" xml:space="preserve">Igitur operæ pretium duxi rem experimento explorare. </s>
            <s xml:id="echoid-s1534" xml:space="preserve">Erat autem
              <lb/>
            altitudo vaſis, quo uſus ſum, ſupra axem tubi = 5 {1/3} poll. </s>
            <s xml:id="echoid-s1535" xml:space="preserve">Angl. </s>
            <s xml:id="echoid-s1536" xml:space="preserve">longitudo tu-
              <lb/>
            bi G N = 2 poll. </s>
            <s xml:id="echoid-s1537" xml:space="preserve">5 lin. </s>
            <s xml:id="echoid-s1538" xml:space="preserve">diameter orificii G F erat = 3, 36. </s>
            <s xml:id="echoid-s1539" xml:space="preserve">lin. </s>
            <s xml:id="echoid-s1540" xml:space="preserve">diameter
              <lb/>
            aperturæ M N = 5, 48. </s>
            <s xml:id="echoid-s1541" xml:space="preserve">lin. </s>
            <s xml:id="echoid-s1542" xml:space="preserve">erant proin amplitudines orificiorum ut 3. </s>
            <s xml:id="echoid-s1543" xml:space="preserve">ad
              <lb/>
            8 proxime, amplitudo vaſis ſat magna erat, ut infinita cenſeri poſſet præ
              <lb/>
            amplitudine tubi. </s>
            <s xml:id="echoid-s1544" xml:space="preserve">Volui omnes menſuras allegare, ut quivis experimentum
              <lb/>
            repetere poſſit. </s>
            <s xml:id="echoid-s1545" xml:space="preserve">Hoc autem vaſe aqua repleto obſervavi amplitudinem jactus,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s1546" xml:space="preserve">ex hâc poſtquam omnes menſuras cognoviſſem requiſitas calculum poſui
              <lb/>
            de altitudine, quæ velocitati aquæ transfluentis tum in G F, tum in N M
              <lb/>
            deberetur: </s>
            <s xml:id="echoid-s1547" xml:space="preserve">hanc inveni proxime undecim linearum, atque proin alteram
              <lb/>
            = poll. </s>
            <s xml:id="echoid-s1548" xml:space="preserve">6. </s>
            <s xml:id="echoid-s1549" xml:space="preserve">lin. </s>
            <s xml:id="echoid-s1550" xml:space="preserve">cum duabus nonis lineæ partibus, quas easdem altitudines alio
              <lb/>
            etiam experimenti genere inveni. </s>
            <s xml:id="echoid-s1551" xml:space="preserve">Quoniam autem major eſt altitudo 6. </s>
            <s xml:id="echoid-s1552" xml:space="preserve">poll.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1553" xml:space="preserve">cum 6 {2/9} lin. </s>
            <s xml:id="echoid-s1554" xml:space="preserve">quam 5 {1/3} poll. </s>
            <s xml:id="echoid-s1555" xml:space="preserve">confirmatur theoria noſtra de acceleratione aquæ
              <lb/>
            internæ ab amplificatione tubi verſus extrema, quamvis multum abſit, ut
              <lb/>
            duabus potiſſimum rationibus §. </s>
            <s xml:id="echoid-s1556" xml:space="preserve">25. </s>
            <s xml:id="echoid-s1557" xml:space="preserve">allegatis inductus præmonui, quin tan-
              <lb/>
            tum revera acceleretur quantum vi §. </s>
            <s xml:id="echoid-s1558" xml:space="preserve">24. </s>
            <s xml:id="echoid-s1559" xml:space="preserve">remotis obſtaculis, quorum in cal-
              <lb/>
            culo nulla ratio habita fuit, deberet.</s>
            <s xml:id="echoid-s1560" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1561" xml:space="preserve">Ad §. </s>
            <s xml:id="echoid-s1562" xml:space="preserve">25. </s>
            <s xml:id="echoid-s1563" xml:space="preserve">Hoc paragrapho in tranſitu monui, multis modis fieri poſ-
              <lb/>
            ſe, ut aër aquæ per tubos fluenti miſceatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1564" xml:space="preserve">Inde autem futurum, ut aquæ
              <lb/>
            minori copia effluant quidem, ſed non minori velocitate, quod utrumque
              <lb/>
            ut experirer primo in tubis A A & </s>
            <s xml:id="echoid-s1565" xml:space="preserve">A B (Fig. </s>
            <s xml:id="echoid-s1566" xml:space="preserve">24. </s>
            <s xml:id="echoid-s1567" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s1568" xml:space="preserve">25.) </s>
            <s xml:id="echoid-s1569" xml:space="preserve">non procul ab eorun-
              <lb/>
            dem Origine parvulum utrobique feci foramen; </s>
            <s xml:id="echoid-s1570" xml:space="preserve">factum eſt, ut aquæ per
              <lb/>
            tubos, cum aliquo ſtrepitu ferrentut & </s>
            <s xml:id="echoid-s1571" xml:space="preserve">turbidæ effluerent, ſuperficies au-
              <lb/>
            tem ſolito multo lentius deſcenderet; </s>
            <s xml:id="echoid-s1572" xml:space="preserve">Deinde tubum Figuræ 19. </s>
            <s xml:id="echoid-s1573" xml:space="preserve">pariter </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>