Bernoulli, Daniel, Hydrodynamica, sive De viribus et motibus fluidorum commentarii

Page concordance

< >
Scan Original
41 27
42 28
43 29
44 30
45 31
46 32
47 33
48 34
49 35
50 36
51 37
52 38
53 39
54 40
55 41
56 42
57 43
58 44
59 45
60 46
61 47
62 48
63 49
64 50
65 51
66 52
67 53
68 54
69 55
70 56
< >
page |< < (57) of 361 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div72" type="section" level="1" n="51">
          <pb o="57" file="0071" n="71" rhead="SECTIO TERTIA."/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div74" type="section" level="1" n="52">
          <head xml:id="echoid-head68" style="it" xml:space="preserve">De iisdem vaſis, quibus tubi horizontales
            <lb/>
          inſeruntur.</head>
          <head xml:id="echoid-head69" xml:space="preserve">Ad §. 24.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1528" xml:space="preserve">CUm aquæ ex vaſe valde amplo veluti C D G (Fig. </s>
            <s xml:id="echoid-s1529" xml:space="preserve">19.) </s>
            <s xml:id="echoid-s1530" xml:space="preserve">per tubum ho-
              <lb/>
            rizontalem G M ampliorem in extremitate N M quam ortu G F fluunt,
              <lb/>
            majori velocitate illas ferri per orificium G F (ſi rurſus excipias pri-
              <lb/>
            mas guttas) quam ſi vel tubus abeſt, vel Cylindricus eſſet. </s>
            <s xml:id="echoid-s1531" xml:space="preserve">Id etiam Frontinus
              <lb/>
            experientiâ procul dubio edoctus affirmavit, alii vero moderni negarunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s1532" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1533" xml:space="preserve">Igitur operæ pretium duxi rem experimento explorare. </s>
            <s xml:id="echoid-s1534" xml:space="preserve">Erat autem
              <lb/>
            altitudo vaſis, quo uſus ſum, ſupra axem tubi = 5 {1/3} poll. </s>
            <s xml:id="echoid-s1535" xml:space="preserve">Angl. </s>
            <s xml:id="echoid-s1536" xml:space="preserve">longitudo tu-
              <lb/>
            bi G N = 2 poll. </s>
            <s xml:id="echoid-s1537" xml:space="preserve">5 lin. </s>
            <s xml:id="echoid-s1538" xml:space="preserve">diameter orificii G F erat = 3, 36. </s>
            <s xml:id="echoid-s1539" xml:space="preserve">lin. </s>
            <s xml:id="echoid-s1540" xml:space="preserve">diameter
              <lb/>
            aperturæ M N = 5, 48. </s>
            <s xml:id="echoid-s1541" xml:space="preserve">lin. </s>
            <s xml:id="echoid-s1542" xml:space="preserve">erant proin amplitudines orificiorum ut 3. </s>
            <s xml:id="echoid-s1543" xml:space="preserve">ad
              <lb/>
            8 proxime, amplitudo vaſis ſat magna erat, ut infinita cenſeri poſſet præ
              <lb/>
            amplitudine tubi. </s>
            <s xml:id="echoid-s1544" xml:space="preserve">Volui omnes menſuras allegare, ut quivis experimentum
              <lb/>
            repetere poſſit. </s>
            <s xml:id="echoid-s1545" xml:space="preserve">Hoc autem vaſe aqua repleto obſervavi amplitudinem jactus,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s1546" xml:space="preserve">ex hâc poſtquam omnes menſuras cognoviſſem requiſitas calculum poſui
              <lb/>
            de altitudine, quæ velocitati aquæ transfluentis tum in G F, tum in N M
              <lb/>
            deberetur: </s>
            <s xml:id="echoid-s1547" xml:space="preserve">hanc inveni proxime undecim linearum, atque proin alteram
              <lb/>
            = poll. </s>
            <s xml:id="echoid-s1548" xml:space="preserve">6. </s>
            <s xml:id="echoid-s1549" xml:space="preserve">lin. </s>
            <s xml:id="echoid-s1550" xml:space="preserve">cum duabus nonis lineæ partibus, quas easdem altitudines alio
              <lb/>
            etiam experimenti genere inveni. </s>
            <s xml:id="echoid-s1551" xml:space="preserve">Quoniam autem major eſt altitudo 6. </s>
            <s xml:id="echoid-s1552" xml:space="preserve">poll.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1553" xml:space="preserve">cum 6 {2/9} lin. </s>
            <s xml:id="echoid-s1554" xml:space="preserve">quam 5 {1/3} poll. </s>
            <s xml:id="echoid-s1555" xml:space="preserve">confirmatur theoria noſtra de acceleratione aquæ
              <lb/>
            internæ ab amplificatione tubi verſus extrema, quamvis multum abſit, ut
              <lb/>
            duabus potiſſimum rationibus §. </s>
            <s xml:id="echoid-s1556" xml:space="preserve">25. </s>
            <s xml:id="echoid-s1557" xml:space="preserve">allegatis inductus præmonui, quin tan-
              <lb/>
            tum revera acceleretur quantum vi §. </s>
            <s xml:id="echoid-s1558" xml:space="preserve">24. </s>
            <s xml:id="echoid-s1559" xml:space="preserve">remotis obſtaculis, quorum in cal-
              <lb/>
            culo nulla ratio habita fuit, deberet.</s>
            <s xml:id="echoid-s1560" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1561" xml:space="preserve">Ad §. </s>
            <s xml:id="echoid-s1562" xml:space="preserve">25. </s>
            <s xml:id="echoid-s1563" xml:space="preserve">Hoc paragrapho in tranſitu monui, multis modis fieri poſ-
              <lb/>
            ſe, ut aër aquæ per tubos fluenti miſceatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1564" xml:space="preserve">Inde autem futurum, ut aquæ
              <lb/>
            minori copia effluant quidem, ſed non minori velocitate, quod utrumque
              <lb/>
            ut experirer primo in tubis A A & </s>
            <s xml:id="echoid-s1565" xml:space="preserve">A B (Fig. </s>
            <s xml:id="echoid-s1566" xml:space="preserve">24. </s>
            <s xml:id="echoid-s1567" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s1568" xml:space="preserve">25.) </s>
            <s xml:id="echoid-s1569" xml:space="preserve">non procul ab eorun-
              <lb/>
            dem Origine parvulum utrobique feci foramen; </s>
            <s xml:id="echoid-s1570" xml:space="preserve">factum eſt, ut aquæ per
              <lb/>
            tubos, cum aliquo ſtrepitu ferrentut & </s>
            <s xml:id="echoid-s1571" xml:space="preserve">turbidæ effluerent, ſuperficies au-
              <lb/>
            tem ſolito multo lentius deſcenderet; </s>
            <s xml:id="echoid-s1572" xml:space="preserve">Deinde tubum Figuræ 19. </s>
            <s xml:id="echoid-s1573" xml:space="preserve">pariter </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>