Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
61 41
62 42
63 43
64 44
65 45
66 46
67 47
68 48
69 49
70 50
71 51
72 52
73 53
74 54
75 55
76 56
77 57
78 58
79 59
80 60
81 61
82 62
83 63
84 64
85 65
86 66
87 67
88 68
89 69
90 70
< >
page |< < (51) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div190" type="section" level="1" n="57">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3357" xml:space="preserve">
              <pb o="51" file="0071" n="71" rhead="LIBER PRIMVS."/>
            culorum A C, B D, G H. </s>
            <s xml:id="echoid-s3358" xml:space="preserve">Deſcribatur enim maximus parallelorum L M, qui per puncta E, F, tran
              <lb/>
            ſibit, cum per præcedentem propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3359" xml:space="preserve">E F, ſit communis ſectio trium circulorum A C, B D, L M,
              <lb/>
            propterea quòd A C, BD, tangunt parallelum B C,
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0071-01" xlink:href="fig-0071-01a" number="53">
                <image file="0071-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0071-01"/>
              </figure>
            in punctis oppoſitis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3360" xml:space="preserve">L M, eſt parallelorum ma-
              <lb/>
            ximus. </s>
            <s xml:id="echoid-s3361" xml:space="preserve">Deſcripto autem per polos parallelorum,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s3362" xml:space="preserve">per contactum B, circulo maximo G L H M,
              <lb/>
            tranſibit hic idem per polos quoque circuli B D,
              <lb/>
            per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3363" xml:space="preserve">5. </s>
            <s xml:id="echoid-s3364" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s3365" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s3366" xml:space="preserve">Theodoſii. </s>
            <s xml:id="echoid-s3367" xml:space="preserve">Quare ſecabit
              <lb/>
            ſegmenta B E F, L E F, per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3368" xml:space="preserve">9. </s>
            <s xml:id="echoid-s3369" xml:space="preserve">eiuſdem,
              <lb/>
            bifariam. </s>
            <s xml:id="echoid-s3370" xml:space="preserve">Cum ergo L E F, ſemicirculus ſit, quòd
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0071-01" xlink:href="note-0071-01a" xml:space="preserve">10</note>
            maximi circuli ſe bifariam ſecent, per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3371" xml:space="preserve">11.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3372" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s3373" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s3374" xml:space="preserve">Theodoſii, erunt arcus L E, L F, quadran-
              <lb/>
            res. </s>
            <s xml:id="echoid-s3375" xml:space="preserve">Quoniam verò circuli maximi G L H M,
              <lb/>
            G E H F, per G, H, polos parallelorum B C,
              <lb/>
            L M, deſcripti ſunt, erunt per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3376" xml:space="preserve">10. </s>
            <s xml:id="echoid-s3377" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s3378" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s3379" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Theodoſii, arcus inter ipſos intercepti ſimiles: </s>
            <s xml:id="echoid-s3380" xml:space="preserve">ſunt
              <lb/>
            autem arcus B I, B k, paralleli B C, inter ipſos inter-
              <lb/>
            cepti, ex hypotheſi, quadrantes. </s>
            <s xml:id="echoid-s3381" xml:space="preserve">Igitur & </s>
            <s xml:id="echoid-s3382" xml:space="preserve">arcus pa-
              <lb/>
            ralleli L M, intercepti inter eoſdem, quadrantes e-
              <lb/>
            runt: </s>
            <s xml:id="echoid-s3383" xml:space="preserve">ac proinde, cum L E, L F, oſtenſi ſint quadrantes, tranſibit circulus G H, per puncta E, F,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0071-02" xlink:href="note-0071-02a" xml:space="preserve">20</note>
            atque adeo vtrunque circulum A C, B D, per rectam E F, ſecabit. </s>
            <s xml:id="echoid-s3384" xml:space="preserve">Quare recta E F, communis
              <lb/>
            eſt ſectio trium circulorum A C, B D, G H. </s>
            <s xml:id="echoid-s3385" xml:space="preserve">Quod oſtendendum erat.</s>
            <s xml:id="echoid-s3386" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3387" xml:space="preserve">TANGANT deinde in eadem Sphæra A B C D, eundem parallelum B C, in punctis non
              <lb/>
            oppoſitis E, F, duo circuli maximi E G, F H, quorum communis ſectio ſit recta I K, quæ diameter
              <lb/>
            erit ipſorum, cum per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3388" xml:space="preserve">11. </s>
            <s xml:id="echoid-s3389" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s3390" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s3391" xml:space="preserve">Theod, ſe
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0071-02" xlink:href="fig-0071-02a" number="54">
                <image file="0071-02" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0071-02"/>
              </figure>
            mutuo bifariam ſecent: </s>
            <s xml:id="echoid-s3392" xml:space="preserve">Secet autem eundem pa-
              <lb/>
            rallelum B C, alius circulus maximus L M, per pa-
              <lb/>
            ralleli polos L, M, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3393" xml:space="preserve">per axem L M, incedens, in
              <lb/>
            punctis O, P, æqualiter diſtantibus à punctis E, F,
              <lb/>
            ita vt arcus O E, O F, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3394" xml:space="preserve">P B E, P C F, æquales ſint.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3395" xml:space="preserve">
              <note position="left" xlink:label="note-0071-03" xlink:href="note-0071-03a" xml:space="preserve">30</note>
            Dico circulum L M, ſecare vtrumque maximum
              <lb/>
            E G, F H, per rectam I k, hoc eſt, tranſire per
              <lb/>
            puncta I, K, ita vt recta I K, ſit communis ſectio
              <lb/>
            trium circulorum maximorum E G, F H, L M.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3396" xml:space="preserve">Cum enim circulus L M, ſecet parallelum B C,
              <lb/>
            per polos, ſecabit ipſum, per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3397" xml:space="preserve">15. </s>
            <s xml:id="echoid-s3398" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s3399" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s3400" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Theodoſii, bifariam. </s>
            <s xml:id="echoid-s3401" xml:space="preserve">Sectio igitur communis O P,
              <lb/>
            diameter erit paralleli B C, tranſiens per centrum
              <lb/>
            Q, in quod axis L M, cadit, per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3402" xml:space="preserve">10. </s>
            <s xml:id="echoid-s3403" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s3404" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s3405" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Theodoſii. </s>
            <s xml:id="echoid-s3406" xml:space="preserve">Sit quoque R, centrum ſphęrę, per quod
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0071-04" xlink:href="note-0071-04a" xml:space="preserve">40</note>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s3407" xml:space="preserve">axis L M, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3408" xml:space="preserve">I K, diameter circulorum maximorũ
              <lb/>
            tranſit. </s>
            <s xml:id="echoid-s3409" xml:space="preserve">Et quia circuli in Sphęra ſe mutuo tangere dicuntur, cum communis ſectio planorum, in
              <lb/>
            quibus circuli exiſtunt, vtrum que circulum tangit, ex defin. </s>
            <s xml:id="echoid-s3410" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s3411" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s3412" xml:space="preserve">Theodofii: </s>
            <s xml:id="echoid-s3413" xml:space="preserve">Sint communes ſe-
              <lb/>
            ctiones circulorum E G, B C, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3414" xml:space="preserve">F H, B C, rectę E S, F S, tangentes ipſos circulos. </s>
            <s xml:id="echoid-s3415" xml:space="preserve">Ductis ergo è
              <lb/>
            centro Q, ſemidiametris Q E, Q F, erunt anguli S E Q, S F Q, recti, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3416" xml:space="preserve">idcirco, ducta recta E F,
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0071-05" xlink:href="note-0071-05a" xml:space="preserve">18. tertij.</note>
            anguli S E F, S F E, rectis minores. </s>
            <s xml:id="echoid-s3417" xml:space="preserve">Quare rectæ E S, F S, in eodem plano paralleli B C, quem tan
              <lb/>
            gunt, exiſtentes conuenient in aliquo puncto, vtpote in S, per 11. </s>
            <s xml:id="echoid-s3418" xml:space="preserve">pronunciatum lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s3419" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s3420" xml:space="preserve">Euclidis.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3421" xml:space="preserve">Et quoniam K I, communis ſectio circulorum E G, F H, conuenit quoque cum vtraque E S, F S,
              <lb/>
            vt mox oſtendemus lemmate ſequenti; </s>
            <s xml:id="echoid-s3422" xml:space="preserve">fit vt KI, producta vtrique occurrat in S. </s>
            <s xml:id="echoid-s3423" xml:space="preserve">Nam ſi alteram ip
              <lb/>
            ſarũ ſecaret infra, aut ſupra S, non coiret cũ reliqua, vt patet. </s>
            <s xml:id="echoid-s3424" xml:space="preserve">Si enim K I, occurrat, verbi gratia, re-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0071-06" xlink:href="note-0071-06a" xml:space="preserve">50</note>
            ctæ E S, alibi, quàm in puncto S, ſecabit ea producta ſtatim planũ circuli B C, in eo puncto, in quo
              <lb/>
            rectam E S, ſecat, ac proinde nullo modo ſecabit rectam F S, in plano eodem circuli BC, exiſtentẽ.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3425" xml:space="preserve">Et ſi K I, occurrat rectæ F S, alibi quàm in puncto S, oſtendemus eodẽ modo, ipſam ſecare nõ poſ-
              <lb/>
            ſe rectam E S. </s>
            <s xml:id="echoid-s3426" xml:space="preserve">Quamobrem recta K I, niſi per punctum S, tranſeat, non ſecabit vtramque E S, F S,
              <lb/>
            Quod eſt abſurdum. </s>
            <s xml:id="echoid-s3427" xml:space="preserve">Vtramque enim ſecat, vt in lemmate ſequenti oſtendemus. </s>
            <s xml:id="echoid-s3428" xml:space="preserve">Ducantur iam
              <lb/>
            rectæ E O, F O, O S, in plano circuli B C. </s>
            <s xml:id="echoid-s3429" xml:space="preserve">Quia igitur arcus E O, F O, ponuntur æquales, æqua-
              <lb/>
            les erunt & </s>
            <s xml:id="echoid-s3430" xml:space="preserve">rectæ E O, F O: </s>
            <s xml:id="echoid-s3431" xml:space="preserve">Sunt autem & </s>
            <s xml:id="echoid-s3432" xml:space="preserve">tangentes S E, S F, per 2. </s>
            <s xml:id="echoid-s3433" xml:space="preserve">coroll. </s>
            <s xml:id="echoid-s3434" xml:space="preserve">propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3435" xml:space="preserve">36. </s>
            <s xml:id="echoid-s3436" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s3437" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s3438" xml:space="preserve">Eu-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0071-07" xlink:href="note-0071-07a" xml:space="preserve">28. tertij.</note>
            clidis, æquales. </s>
            <s xml:id="echoid-s3439" xml:space="preserve">Igitur erunt duo latera E O, O S, trianguli E O S, duobus lateribus F O, O S, trian
              <lb/>
            guli F O S, æqualia, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3440" xml:space="preserve">baſis E S, baſi F S; </s>
            <s xml:id="echoid-s3441" xml:space="preserve">ac proinde & </s>
            <s xml:id="echoid-s3442" xml:space="preserve">anguli E O S, F O S, æquales erunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3443" xml:space="preserve">Non
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0071-08" xlink:href="note-0071-08a" xml:space="preserve">8. primi.</note>
            aliter oſtendemus angulos E O Q, F O Q, æquales eſſe; </s>
            <s xml:id="echoid-s3444" xml:space="preserve">propterea quòd latera E O, O Q, trian-
              <lb/>
            guli E O Q, lateribus F O, O Q, trianguli F O Q, æqualia ſunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3445" xml:space="preserve">baſis E Q, baſi F Q. </s>
            <s xml:id="echoid-s3446" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>