Vitruvius, De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis

Table of contents

< >
[61.] M. VITR VVII POLLIONIS DE ARCHI-TECTVRA LIBER TERTIVS. PRAEFATIO.
[62.] IN M. VITRVVIVM POLLIO, NEM ANNOTATIONVM PHILANDRI LIBER TERTIVS. IN PROOEMIVM ANNOT.
[63.] De ſacrarum ædium compoſitione & ſymmetrijs, & cor-poris humani menſura. # CAP. I.
[64.] IN CAPVT I. ANNOTATIONES.
[65.] De quinque ædium ſpecieb{us}. # CAP. II.
[66.] IN CAPVT III. ANNOTAT.
[67.] Digreſsio vtiliſsima, qua Philander vniuerſam columnationis & trabeationis rationem pro vero ſubſequentis capitis tertij intellectu, diligentiſ-ſime explicat.
[68.] De fundationib{us} & columnis, atque earum ornatu & epistylijs, tam in locis ſolidis, quàm in congeſtitijs. CAP. III.
[69.] IN CAPVT III. ANNOTAT.
[70.] M. VITRVVII POLLIONIS DE ARCHI-TECTVRA LIBER QVARTVS. * PRAEFATIO.
[71.] Detrib{us} generib{us} columnarum, earum\’ origine & in-uentione. # CAP. I.
[72.] IN M. VITRVVIVM POLLIO-NEM ANNOTATIONVM PHILANDRI LIBER Qvartvs. * IN CAPVT I. ANNOTATIONES. De ornamentis columnarum. # CAP. II.
[73.] IN CAPVT II. ANNOTAT.
[74.] De ratione Dorica. # CAP. # III.
[75.] IN CAPVT III. ANNOTAT.
[76.] De interiore cellarum & pronai distributione. # CAP. # IIII.
[77.] IN CAPVT IIII. ANNOTAT.
[78.] De ædib{us} conſtituendis ſecundum regiones.# CAP. # V.
[79.] IN CAPVT V. ANNOTAT.
[80.] De ostiorum, & antepagmentorum ſacrarum ædium ra-tionib{us}. # CAP. # VI.
[81.] IN CAPVT VI. ANNOTAT.
[82.] Pagina prima. AB COLONIA DEDVCTA ANNO X C. N. FVFIDIO N.F.M. PVLLIO DVOVIR. P. RVTILIO CN. MALLIO COS OPERVM LEX II.
[83.] Pagina ſecunda.
[84.] Pagina tertia.
[85.] De Tuſcanis rationib{us} ædium ſacrarum. # CAP. # VII.
[86.] IN CAPVT VII. ANNOTAT.
[87.] De aris Deorum ordinandis. # CAP. # VIII.
[88.] IN CAPVT VIII. ANNOTAT.
[89.] M. VITRVVII POLLIONIS DE ARCHI-TECTVRA LIBER QVINTVS. PRAEFATIO.
[90.] IN M. VITRVVIVM POLLIO- NEM ANNOTATIONVM PHILANDRI LIBER Qvintvs. IN PROOEMIVM ANNOT.
< >
page |< < (51) of 530 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div50" type="section" level="1" n="50">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s3933" xml:space="preserve">
              <pb o="51" file="071" n="71" rhead="DE ARCHITEC. LIB. II."/>
            ſtructuris conuenit: </s>
            <s xml:id="echoid-s3934" xml:space="preserve">ex fistuloſo verò, aut molliori lapide, tectorijs adhibetur utili{us}.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3935" xml:space="preserve">Quod autem ad ſilicem attinet, tria Romæ vidim{us} genera, album, nigrum ſiue
              <lb/>
            fuſcum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3936" xml:space="preserve">rubrum. </s>
            <s xml:id="echoid-s3937" xml:space="preserve">Et ex eo quidem fieri calcem, ſed eaten{us}, ſi ſtatim quàm ex
              <lb/>
            lapicædina exempt{us} eſt, coquatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s3938" xml:space="preserve">Reperitur & </s>
            <s xml:id="echoid-s3939" xml:space="preserve">rutil{us}, cornei coloris, cinere{us}, cæ-
              <lb/>
            rule{us}, iecoris colore. </s>
            <s xml:id="echoid-s3940" xml:space="preserve">Illud quoque ad rem fuerit, lapidem ad calcem non min{us} ho-
              <lb/>
            ris ſexaginta percoqui, ad gypſum verò horis non pl{us} viginti. </s>
            <s xml:id="echoid-s3941" xml:space="preserve">Nec illud tacendum,
              <lb/>
            postquam coct{us} fuerit lapis, int{us} occultum continere ignem, aquis incendi, quib{us}
              <lb/>
            ſolet ignis extingui, oleo extingui, quo ſolet ignis accendi.</s>
            <s xml:id="echoid-s3942" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s3943" xml:space="preserve">Si quis teſtam tuſam, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3944" xml:space="preserve">ſuccretam.</s>
            <s xml:id="echoid-s3945" xml:space="preserve">] Id eſt cribratam. </s>
            <s xml:id="echoid-s3946" xml:space="preserve">Nam ſuccerne-
              <lb/>
            re, incernere, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3947" xml:space="preserve">excernere Vitruuio dicuntur pro cribrare. </s>
            <s xml:id="echoid-s3948" xml:space="preserve">Hîc & </s>
            <s xml:id="echoid-s3949" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s3950" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">VII</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s3951" xml:space="preserve">cap.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3952" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">I</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s3953" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s3954" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">VI</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s3955" xml:space="preserve">Vnde incerniculum pro cribro vſurpatur.</s>
            <s xml:id="echoid-s3956" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div51" type="section" level="1" n="51">
          <head xml:id="echoid-head73" style="it" xml:space="preserve">De puluere Puteolano & ei{us} vſu. # CAP. # VI.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3957" xml:space="preserve">EST etiam genus pulueris, quod efficit naturaliter res
              <lb/>
            admirandas. </s>
            <s xml:id="echoid-s3958" xml:space="preserve">Naſcitur in regionibus Baianis & </s>
            <s xml:id="echoid-s3959" xml:space="preserve">in agris
              <lb/>
            municipiorum, quæ ſunt circa Veſuuium montem,
              <lb/>
            quod commixtum cum calce & </s>
            <s xml:id="echoid-s3960" xml:space="preserve">cęmento, non modo
              <lb/>
            cæteris ædificijs præſtat firmitates, ſed etiam moles quę
              <lb/>
            conſtruuntur in mari, ſub aqua ſolideſcunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3961" xml:space="preserve">Hoc au-
              <lb/>
            tem fieri hac ratione videtur, quod ſub his montibus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3962" xml:space="preserve">terræ feruentes
              <lb/>
            ſunt & </s>
            <s xml:id="echoid-s3963" xml:space="preserve">fontes crebri, qui non eſſent, ſi non in imo haberentaut de ſulphu-
              <lb/>
            re, aut alumine, aut bitumine ardentes maximos ignes. </s>
            <s xml:id="echoid-s3964" xml:space="preserve">Igitur penitus
              <lb/>
            ignis & </s>
            <s xml:id="echoid-s3965" xml:space="preserve">flammæ vapor per interuenia permanans & </s>
            <s xml:id="echoid-s3966" xml:space="preserve">ardens, efficit leuem
              <lb/>
            eam terram, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3967" xml:space="preserve">ibi qui naſcitur tophus exugens eſt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3968" xml:space="preserve">ſineliquore. </s>
            <s xml:id="echoid-s3969" xml:space="preserve">Ergo
              <lb/>
            cùm tres res conſimili ratione, ignis vehementia formatæ, in vnam perue-
              <lb/>
            nerint mixtionem, repente recepto liquore vna cohæreſcunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3970" xml:space="preserve">celeriter
              <lb/>
            humore duratæ ſolidantur, neque eas fluctus, neque vis aquæ poteſt diſ-
              <lb/>
            ſoluere. </s>
            <s xml:id="echoid-s3971" xml:space="preserve">Ardores autem eſſe in his locis, etiam hæc res poteſt indicare,
              <lb/>
            quòd in montibus Cumanorum & </s>
            <s xml:id="echoid-s3972" xml:space="preserve">Baianis ſunt loca ſudationibus exca-
              <lb/>
            uata, in quibus vapor feruidus ab imo naſcens, ignis vehementia perfo-
              <lb/>
            rat eam terram, per eamq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s3973" xml:space="preserve">manando in his locis oritur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3974" xml:space="preserve">ita ſudationum
              <lb/>
            egregias efficit vtilitates. </s>
            <s xml:id="echoid-s3975" xml:space="preserve">Non minus etiam memoratur antiquitus cre-
              <lb/>
            uiſſe ardores & </s>
            <s xml:id="echoid-s3976" xml:space="preserve">abundauiſſe ſub Veſuuio monte, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3977" xml:space="preserve">inde euomuiſſe circa
              <lb/>
            agros flammam. </s>
            <s xml:id="echoid-s3978" xml:space="preserve">Ideoq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s3979" xml:space="preserve">nunc qui ſpongia ſiue pumex Pompeianus vo-
              <lb/>
            catur, excoctus ex alio genere lapidis, in hanc redactus eſſe videtur gene-
              <lb/>
            ris qualitatem. </s>
            <s xml:id="echoid-s3980" xml:space="preserve">Id autem genus ſpongiæ, quod inde eximitur, non in
              <lb/>
            omnibus locis naſcitur, niſi circum Aetnam & </s>
            <s xml:id="echoid-s3981" xml:space="preserve">collibus Myſiæ, quæ à
              <lb/>
            Græcis {κα}τακεη{αυ}{υέν}οι nominantur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3982" xml:space="preserve">ſi quæ eiuſcemodi ſunt locorum
              <lb/>
            proprietates. </s>
            <s xml:id="echoid-s3983" xml:space="preserve">Si ergo in his locis aquarum feruentes inueniuntur fontes,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s3984" xml:space="preserve">in montibus excauatis calidi vapores, ipſaq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s3985" xml:space="preserve">loca ab antiquis memo-
              <lb/>
            rantur peruagantes in agris habuiſſe ardores, videtur eſſe certum ab </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>