Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of contents

< >
[101.] 51. Motus uiſibilis percipitur in tempore ſenſili.
Page: 67 (61)
[102.] 52. Quies percipitur è uiſibili, eundem ſitum locum́ tempore ſenſili occupante. 112 p 4.
Page: 67 (61)
[103.] 53. Aſperitas percipitur è luce aſper am ſuperficiem illuminante. 139 p 4.
Page: 67 (61)
[104.] 54. Lenit as percipitur è luce lenem ſuperficiem illuminante. 140 p 4.
Page: 68 (62)
[105.] 55. Perſpicuit{as} percipitur è perceptione corporis denſi ultra corp{us} perſpicuum poſiti. 142 p 4.
Page: 68 (62)
[106.] 56. Denſitas percipitur è perſpicuitatis priuatione. 143 p 4.
Page: 69 (63)
[107.] 57. Vmbra percipitur è lucis unius abſentia, alterius præſentia. 145 p 4.
Page: 69 (63)
[108.] 58. Obſcurit{as} percipitur è lucis priuatione & abſentia. 146 p 4.
Page: 69 (63)
[109.] 59. Pulchritudo percipitur tum è ſingulis uiſibilibus ſpeciebus, tum è pluribus ſimul coniun ctis, ſymmetris inter ſe. 148 p 4.
Page: 69 (63)
[110.] 60. Deformitas percipitur tum è ſingulis uiſibilibus ſpeciebus, tum è pluribus ſimul coniun-ctis, aſymmetris inter ſe. 149 p 4.
Page: 72 (66)
[111.] 61. Similitudo percipitur è uiſibilium inter ſe conuenientia. 151 p 4.
Page: 72 (66)
[112.] 62. Dißimilitudo percipitur è priuatione ſimilitudinis & conuenientiæ uiſibilium inter ſe. 152 p 4.
Page: 72 (66)
[113.] DE DIVERSITATE COMPREHENSIONIS VISVS AB intentionibus particularibus. Cap. III. 63. Viſus plures uiſibiles ſpecies ſimul percipit. 2 p 4.
Page: 73 (67)
[114.] 64. Viſio fit aſpectu, aut obtutu. 51 p 3.
Page: 73 (67)
[115.] 65. Viſio per aſpectum, fit per quemlibet pyramidis opticæ radium: per obtutum uerò fit per ſolum axem. 52 p 3.
Page: 73 (67)
[116.] 66. Obtut{us} iteratio alti{us} imprimit formas uiſibiles animo, certiores́ efficit. 58 p 3.
Page: 75 (69)
[117.] 67. E uiſibili ſæpi{us} uiſo remanet in animo generalis notio: qua quodlibet uiſibile ſimile per cipitur & cognoſcitur. 61 p 3. Idem 14 n.
Page: 75 (69)
[118.] 68. Eſſentia uiſibilis percipitur è ſpecieb{us} uifibilib{us}, beneficio formæ in animo reſiden-tis. 66 p 3.
Page: 76 (70)
[119.] 69. Diſtinctauiſio fit aut obtutu ſolo: aut obtutu & anticipata notione ſimul. 62 p 3.
Page: 76 (70)
[120.] 70. Obtut{us} fit in tempore. 56 p 3.
Page: 77 (71)
[121.] 71. Viſibile obtutu & antegreſſa cognitione ſimul, minore tempore percipitur, quàm ſolo ob-tutu. 64 p 3.
Page: 77 (71)
[122.] 72. Generales uiſibilis ſpecies citi{us} percipiuntur ſingularib{us}. 71 p 3.
Page: 78 (72)
[123.] 73. E uiſibilib{us} communib{us} alia alijs citi{us} percipiuntur. 72 p 3.
Page: 78 (72)
[124.] 74. Temp{us} obtut{us} pro ſpecierum uiſibilium uarietate uariat. 56 p 3.
Page: 79 (73)
[125.] 75. Viſio per anticipatam notionem & breuem obtutum, eſt incerta. 65 p 3.
Page: 79 (73)
[126.] 76. Vera uiſibilis forma percipitur obtutu: accurata conſideratione: & dilig enti omnium uiſibilium ſpecierum diſtinctione. 57 p 3.
Page: 80 (74)
[127.] ALHAZEN FILII ALHAYZEN OPTICAE LIBER TERTIVS.
Page: 81 (75)
[128.] PROOEMIVM LIBRI. CAP. 1. 1. Viſ{us} in perceptione uiſibilium aliquando allucinatur. 1 p 4.
Page: 81 (75)
[129.] DE IIS QVAE DEBENT PRAEPONI SERMONI in deceptionibus uiſus. Cap. II. 2. Axes pyramidum opticarum utriuſ uiſ{us} per centrum foraminis uueæ tranſeuntes, in uno uiſibilis puncto ſemper concurrunt: & ſunt perpendiculares ſuperficiei uiſ{us}. 32. 35 p 3.
Page: 82 (76)
[130.] 3. Sit{us} uiſibilis erga utrun uiſum eſt plerun ſit{us} ſimilis. Ita axes pyramidum optica-rum & lineæ ab utro uiſu ductæ ad cõcurſum duorum axιum, factũ in recta linea adutrun axem perpendiculari, ſunt æquales. 40. 42 p 3.
Page: 82 (76)
< >
page |< < (66) of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div115" type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3435" xml:space="preserve">
              <pb o="66" file="0072" n="72" rhead="ALHAZEN"/>
            propter proportionalitatem illarum intentionum coniunctarum inter ſe.</s>
            <s xml:id="echoid-s3436" xml:space="preserve"> Quoniam non, quan-
              <lb/>
            docunque adunabuntur illæ intentiones, fit pulchritudo, ſed in quibuſdam formis fit, & in alijs
              <lb/>
            non.</s>
            <s xml:id="echoid-s3437" xml:space="preserve"> Et hoc eſt propter proportionalitatem, quæ contingit inter illas intentiones.</s>
            <s xml:id="echoid-s3438" xml:space="preserve"> Pulchritudo
              <lb/>
            ergo non eſt, niſi ex intentionibus particularibus, & perfectio eius non eſt, niſi ex proportiona-
              <lb/>
            litate & conſonantia, quæ fit inter intentiones particulares.</s>
            <s xml:id="echoid-s3439" xml:space="preserve"> Iam ergo declaratum eſt ex omni,
              <lb/>
            quod diximus, quòd formæ pulchræ comprehenſæ à uiſu non ſunt pulchræ, niſi ex intentionibus
              <lb/>
            particularibus, quæ comprehenduntur per ſenſum uiſus, & ex coniunctione earum inter ſe, & ex
              <lb/>
            proportionalitate earum inter ſe.</s>
            <s xml:id="echoid-s3440" xml:space="preserve"> Et uiſus comprehendit intentiones particulares prædictas ſim-
              <lb/>
            plices & compoſitas.</s>
            <s xml:id="echoid-s3441" xml:space="preserve"> Cum ergo uiſus comprehenderit aliquam rem uiſam, & fuerit aliqua inten-
              <lb/>
            tio in illa re uiſa particularis, faciens pulchritudinem per ſe aliquam:</s>
            <s xml:id="echoid-s3442" xml:space="preserve"> & intueatur uiſus illam in-
              <lb/>
            tentionem per ſe:</s>
            <s xml:id="echoid-s3443" xml:space="preserve"> perueniet forma illius intentionis poſt intuitum apud membrum ſentiens, &
              <lb/>
            comprehendet uirtus diſtinctiua pulchritudinem rei uiſæ, in qua eſt illa intentio.</s>
            <s xml:id="echoid-s3444" xml:space="preserve"> Quoniam ue-
              <lb/>
            ro forma cuiuslibet rei uiſę eſt compoſita ex multis intentionibus earum intentionum, quarum di-
              <lb/>
            uiſionem prædiximus:</s>
            <s xml:id="echoid-s3445" xml:space="preserve"> cum ergo uiſus comprehenderit rem uiſam, & non diſtinxerit intentio-
              <lb/>
            nes, quæ ſuntin ea:</s>
            <s xml:id="echoid-s3446" xml:space="preserve"> non comprehendet pulchritudinem eius:</s>
            <s xml:id="echoid-s3447" xml:space="preserve"> & cum diſtinxerit intentiones, quæ
              <lb/>
            ſunt in ea, & fuerit aliqua intentio earum, quæ ſunt in ea, ſecundum modum facientem pulchri-
              <lb/>
            tudinem in anima:</s>
            <s xml:id="echoid-s3448" xml:space="preserve"> ſtatim uiſus apud intuitionem illius intention is comprehendet illam intentio-
              <lb/>
            nem per ſe.</s>
            <s xml:id="echoid-s3449" xml:space="preserve"> Et cum comprehenderit illam intentionem perſe:</s>
            <s xml:id="echoid-s3450" xml:space="preserve"> perueniet illa comprehenſio apud
              <lb/>
            membrum ſentiens:</s>
            <s xml:id="echoid-s3451" xml:space="preserve"> & ſic uirtus diſtinctiua comprehendet pulchritudinem, quæ eſt in ea:</s>
            <s xml:id="echoid-s3452" xml:space="preserve"> & per
              <lb/>
            iſtam comprehenſionem comprehendet pulchritudinem illius rei uiſæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s3453" xml:space="preserve"> Cum ergo uiſus compre-
              <lb/>
            henderit aliquam rem uiſam, & in illa re uiſa fuerit pulchritudo compoſita ex intentionibus coniun
              <lb/>
            ctis:</s>
            <s xml:id="echoid-s3454" xml:space="preserve"> & fuerit uiſus intuitus illam rem uiſam:</s>
            <s xml:id="echoid-s3455" xml:space="preserve"> & diſtinxerit intentiones, quæ ſunt in ea:</s>
            <s xml:id="echoid-s3456" xml:space="preserve"> & compre-
              <lb/>
            henderit intentiones, quæ faciunt pulchritudinem per coniunctionem earum inter ſe, aut propor-
              <lb/>
            tionalitatem earum inter ſe:</s>
            <s xml:id="echoid-s3457" xml:space="preserve"> & peruenerit illa comprehenſio apud membrum ſentiens:</s>
            <s xml:id="echoid-s3458" xml:space="preserve"> & compa-
              <lb/>
            rauerit uirtus diſtinctiua illas intentiones inter ſe:</s>
            <s xml:id="echoid-s3459" xml:space="preserve"> comprehendet pulchritudinem illius rei uiſæ
              <lb/>
            compoſitam ex coniunctione intentionum, quæ ſunt in ea.</s>
            <s xml:id="echoid-s3460" xml:space="preserve"> Viſus ergo comprehendet pulchritu-
              <lb/>
            dinem, quæ eſt in uiſibilibus ex compoſitione illarum intentionum inter ſe ſecundum modum,
              <lb/>
            quem declarauimus.</s>
            <s xml:id="echoid-s3461" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div116" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head138" xml:space="preserve" style="it">60. Deformitas percipitur tum è ſingulis uiſibilibus ſpeciebus, tum è pluribus ſimul coniun-
            <lb/>
          ctis, aſymmetris inter ſe. 149 p 4.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3462" xml:space="preserve">TVrpitudo uerò eſt forma carens intentione qualibet pulchra.</s>
            <s xml:id="echoid-s3463" xml:space="preserve"> Quoniam enim iam prædictum
              <lb/>
            eſt, quòd intentiones particulares faciunt pulchritudinem, ſed non in omnibus locis, ne
              <gap/>
              <lb/>
            in omnibus formis, ſed in alijs, & in alijs non:</s>
            <s xml:id="echoid-s3464" xml:space="preserve"> & ſimiliter proportionalitas non eſt in omni-
              <lb/>
            bus formis, ſed in quibuſdam formis, & in quibuſdam non.</s>
            <s xml:id="echoid-s3465" xml:space="preserve"> Formæ ergo, in quibus non faciunt in-
              <lb/>
            tentiones particulares pulchritudinem aliquam perſe, nec per ſuam coniunctionem, & in quibus
              <lb/>
            non eſt aliqua proportionalitas inter partes earum, carent omni pulchritudine:</s>
            <s xml:id="echoid-s3466" xml:space="preserve"> & ſic ſunt turpes:</s>
            <s xml:id="echoid-s3467" xml:space="preserve">
              <lb/>
            quoniam turpitudo formarum eſt priuatio pulchritudinis in eis.</s>
            <s xml:id="echoid-s3468" xml:space="preserve"> Et fortè aggregantur in eadem
              <lb/>
            forma intentiones pulchræ & turpes:</s>
            <s xml:id="echoid-s3469" xml:space="preserve"> ſed uiſus comprehendit pulchritudinem ex pulchro, & tur-
              <lb/>
            pitudinem exturpi, quando diſtinxerit, & fuerit intuitus intentiones quæ ſunt in ea.</s>
            <s xml:id="echoid-s3470" xml:space="preserve"> Turpitudo er-
              <lb/>
            go comprehenditur à uiſu in formis carentibus omnibus pulchritudinibus, ex priuatione pulchri-
              <lb/>
            tudinis apud comprehenſionem.</s>
            <s xml:id="echoid-s3471" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div117" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head139" xml:space="preserve" style="it">61. Similitudo percipitur è uiſibilium inter ſe conuenientia. 151 p 4.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3472" xml:space="preserve">COnſimilitudo autem eſt æqualitas duarum formarum aut duarum intentionum in re, in qua
              <lb/>
            ſunt conſimiles.</s>
            <s xml:id="echoid-s3473" xml:space="preserve"> Cum ergo uiſus comprehenderit duas formas, aut duas intentiones conſi-
              <lb/>
            miles:</s>
            <s xml:id="echoid-s3474" xml:space="preserve"> ſimul comprehendet conſimilitudinem ex illarum comprehenſione cuiuslibet dua-
              <lb/>
            rum formarum, uel intentionum, & ex compcratione alterius illarum ad alteram.</s>
            <s xml:id="echoid-s3475" xml:space="preserve"> Viſus ergo com-
              <lb/>
            prehendit conſimilitudinem in formis, uel intentionibus conſimilibus ex comprehenſione cuiusli
              <lb/>
            bet formarum uel intentionum ſecundum ſuum eſſe, & ex comparatione illarum inter ſe.</s>
            <s xml:id="echoid-s3476" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div118" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head140" xml:space="preserve" style="it">62. Dißimilitudo percipitur è priuatione ſimilitudinis & conuenientiæ uiſibilium inter
            <lb/>
          ſe. 152 p 4.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3477" xml:space="preserve">DIuerſitas autem comprehenditur à uiſu in formis diuerſis ex comprehenſione cuiuslibet for
              <lb/>
            marum diuerſarum, & ex comparatione alterius illarum ad alterã, & ex comprehenſione pri
              <lb/>
            uationis æqualitatis, id eſt conſimilitudinis in eis.</s>
            <s xml:id="echoid-s3478" xml:space="preserve"> Diuerſitas ergo comprehenditur per ſen-
              <lb/>
            ſum uiſus ex comprehenſione cuiuslibet formarum & intentionum per ſe, & ex comparatione ea-
              <lb/>
            rum inter ſe, & ex ſenſu priuationis æqualitatis à ſentiente.</s>
            <s xml:id="echoid-s3479" xml:space="preserve"> Iam ergo cõpleuimus, & declarauimus
              <lb/>
            declarationẽ qualitatis cõprehenſionis cuiuslibet intentionũ particulariũ, quæ comprehenduntur
              <lb/>
            per ſenſum uiſus.</s>
            <s xml:id="echoid-s3480" xml:space="preserve"> Et declaratũ eſt ex omnibus his, quòd quædã intentiones particulares cõprehen-
              <lb/>
            duntur ſolo ſenſu:</s>
            <s xml:id="echoid-s3481" xml:space="preserve"> & quædã cõprehenduntur per cognitionem:</s>
            <s xml:id="echoid-s3482" xml:space="preserve"> & quædam per argumentationẽ &
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>
Impressum