Vitruvius
,
De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of handwritten notes
<
1 - 9
[out of range]
>
<
1 - 9
[out of range]
>
page
|<
<
(52)
of 530
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div51
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
51
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3985
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
52
"
file
="
072
"
n
="
72
"
rhead
="
M. VITRVVII POLL.
"/>
vehementia ex topho terraq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3986
"
xml:space
="
preserve
">(quemadmodum in fornacibus & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3987
"
xml:space
="
preserve
">à calce)
<
lb
/>
ita ex his ereptum eſſe liquorem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3988
"
xml:space
="
preserve
">Igitur diſsi milibus & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3989
"
xml:space
="
preserve
">diſparibus rebus
<
lb
/>
correptis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3990
"
xml:space
="
preserve
">in vnam poteſtatem collatis, calida humoris ieiunitas aqua
<
lb
/>
repente ſatiata, communibus corporibus latenti calore conferueſcit, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3991
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
vehementer efficit ea coire, celeriterq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3992
"
xml:space
="
preserve
">vna ſoliditatis percipere virtutem.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3993
"
xml:space
="
preserve
">Relinquetur deſideratio, quoniam ita ſunt in Hetruria ex aqua calida
<
lb
/>
crebri fontes: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3994
"
xml:space
="
preserve
">quid ita non etiam ibi naſcitur puluis, è quo eadem ratione
<
lb
/>
ſub aqua ſtructura ſolideſcat? </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3995
"
xml:space
="
preserve
">Itaque viſum eſt, antequam deſideraretur,
<
lb
/>
de his rebus, quemadmodum eſſe videantur, exponere. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3996
"
xml:space
="
preserve
">Omnibus locis & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3997
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
regionibus non eadem genera terræ, nec lapides naſcuntur, ſed nonnulla
<
lb
/>
ſunt terroſa, alia ſabuloſa, itemq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3998
"
xml:space
="
preserve
">glareoſa, alijs locis arenoſa: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3999
"
xml:space
="
preserve
">nec minus
<
lb
/>
alij
<
unsure
/>
s diuerſa & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4000
"
xml:space
="
preserve
">omnino diſsimili diſpariq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4001
"
xml:space
="
preserve
">genere, vt in regionum varie-
<
lb
/>
tatibus qualitates inſunt in terra. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4002
"
xml:space
="
preserve
">Maxime autem id licet conſiderare,
<
lb
/>
quòd qua mons Apenninus regiones Italię Hetruriæq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4003
"
xml:space
="
preserve
">circuncing it, pro-
<
lb
/>
pe omnibus locis non deſunt foſsicia arenaria: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4004
"
xml:space
="
preserve
">trans Apenninum verò, quę
<
lb
/>
pars eſt ad Adriaticum mare, nulla inueniuntur: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4005
"
xml:space
="
preserve
">item Achaia, Aſia, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4006
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
omnino trans mare, ne nominantur quidem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4007
"
xml:space
="
preserve
">Igitur non in omnibus lo-
<
lb
/>
cis, quibus efferuent aquæ calidæ crebri fontes, eædem opportunitates
<
lb
/>
poſſunt ſimiliter concurrere. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4008
"
xml:space
="
preserve
">Sed omnia vti natura rerum conſtituit,
<
lb
/>
non ad voluntatem hominum, ſed fortuito diſparata procreantur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4009
"
xml:space
="
preserve
">Ergo
<
lb
/>
quibus locis non ſunt terroſi montes, ſed lapideo genere materię qualita-
<
lb
/>
tem habentes, ignis vis per eius venas egrediens adurit eam, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4010
"
xml:space
="
preserve
">quod mol-
<
lb
/>
le eſt & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4011
"
xml:space
="
preserve
">tenerum, exurit: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4012
"
xml:space
="
preserve
">quod autem aſperum, relinquit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4013
"
xml:space
="
preserve
">Itaque vti in
<
lb
/>
Campania exuſta terra puluis, ſic in Hetruria excocta materia efficitur
<
lb
/>
Carbunculus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4014
"
xml:space
="
preserve
">Vtraq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4015
"
xml:space
="
preserve
">autem ſunt egregia in ſtructuris, ſed alia in terre-
<
lb
/>
nis ædificijs, alia etiam in maritimis molibus habent virtutem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4016
"
xml:space
="
preserve
">Eſt autem
<
lb
/>
ibi materiæ poteſtas mollior quàm tophus, ſolidior quàm terra: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4017
"
xml:space
="
preserve
">quo peni-
<
lb
/>
tus ab imo vehementia vaporis aduſto nonnullis locis procreatur id ge-
<
lb
/>
nus arenæ, quod dicitur Carbunculus.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4018
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div52
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
52
">
<
head
xml:id
="
echoid-head74
"
xml:space
="
preserve
">IN CAPVT VI. ANNOTAT.</
head
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s4019
"
xml:space
="
preserve
">Eſt etiam genus pulueris.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4020
"
xml:space
="
preserve
">] Puluis hic Puteolan{us} dicitur, quòd in Pu-
<
lb
/>
teolanis collib{us} naſcitur, merſ{us}\’ protin{us} fit lapis, vn{us} inexpugnabilis vndis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4021
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
fortior quotidie, vtique ſi Cumano miſceatur cæmento, autore Plinio lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4022
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">XXXV</
emph
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4023
"
xml:space
="
preserve
">cap. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4024
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">XIII</
emph
>
. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4025
"
xml:space
="
preserve
">Puteolani mentio eſt apud Senecam, Quæstionum naturalium lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4026
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">III</
emph
>
. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4027
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Sidoni{us} Apollinaris dicarcheam arenam appellat hoc verſu, Nanque dicarcheæ
<
lb
/>
tranſlat{us} puluis arenæ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4028
"
xml:space
="
preserve
">Dicarchia enim, ſiue dicæarchia vocabatur, quæ poſtea Pu-
<
lb
/>
teoli, quòd ea ciuit{as} (inquit Pompei{us}) quondam iustißime regebatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4029
"
xml:space
="
preserve
">Romani foſ-
<
lb
/>
ſiciam ſuam arenam, quæ in calcem conuenit, poɀɀolanam, id eſt Puteolanam ap-
<
lb
/>
pellant. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4030
"
xml:space
="
preserve
">Credo quòd excauatis veluti puteis effodiatur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4031
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s4032
"
xml:space
="
preserve
">Quòd ſub his montibus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4033
"
xml:space
="
preserve
">terræ feruentes ſunt, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4034
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>