Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of Notes
<
1 - 4
>
[Note]
Page: 29
[Note]
Page: 29
[Note]
Page: 29
[Note]
Page: 30
[Note]
Page: 30
[Note]
Page: 30
[Note]
Page: 31
[Note]
Page: 31
[Note]
Page: 31
[Note]
Page: 31
[Note]
Page: 31
[Note]
Page: 32
[Note]
Page: 32
[Note]
Page: 32
[Note]
Page: 33
[Note]
Page: 33
[Note]
Page: 33
[Note]
Page: 33
[Note]
Page: 34
[Note]
Page: 34
[Note]
Page: 35
[Note]
Page: 35
[Note]
Page: 35
[Note]
Page: 36
[Note]
Page: 36
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 37
[Note]
Page: 37
<
1 - 4
>
page
|<
<
(21)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
21
"
file
="
0073
"
n
="
73
"
rhead
="
PARS PRIMA.
"/>
cedens dies eſt in continua illa ſerie primus, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſequens po-
<
lb
/>
ftremus. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Illorum omnium dierum magnitudines continenter
<
lb
/>
fluunt ſine ullo ſaltu: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nos, intermediis omiſſis, ſaltum com-
<
lb
/>
mittimus, non Natura. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Atque huic ſimilis reſponſio eſt ad o-
<
lb
/>
mnes reliquos caſus ejuſmodi, in quibus initia, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">fines conti-
<
lb
/>
nenter non fluunt, ſed a nobis per ſaltum accipiuntur. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sic
<
lb
/>
ubi pendulum oſcillat in aere; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſequens oſcillatio per finitam
<
lb
/>
magnitudinem diſtat a præcedente; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſed & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">initium, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">finis ejus
<
lb
/>
finito intervallo temporis diſtat a præcedentis initio, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">fine,
<
lb
/>
ac intermedii termini continua ſerie fluente a prima oſcillatio-
<
lb
/>
ne ad ſecundam eſſent ii, qui haberentur, ſi primæ, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſecun-
<
lb
/>
dæ oſcillationis arcu in æqualem partium numerum diviſo, aſ-
<
lb
/>
ſumeretur via confecta, vel tempus in ea impenſum, interjacens
<
lb
/>
inter fines partium omnium proportionalium, ut inter trien-
<
lb
/>
tem, vel quadrantem prioris arcus, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">trientem, vel quadran-
<
lb
/>
tem poſterioris, quod ad omnes ejus generis caſus facile trans-
<
lb
/>
ferri poteſt, in quibus ſemper immediate etiam demonſtrari
<
lb
/>
poteſt illud, continuitatem nequaquam violari.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">46. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Secunda claſſis caſuum eſt ea, in qua videtur aliquid
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0073-01
"
xlink:href
="
note-0073-01a
"
xml:space
="
preserve
">Exempla ſe-
<
lb
/>
cundi generis,
<
lb
/>
ubi mutatio fit
<
lb
/>
celerrime, ſed
<
lb
/>
non momento
<
lb
/>
temporis.</
note
>
momento temporis peragi, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">tamen peragitur tempore ſuc-
<
lb
/>
ceſſivo, ſed perbrevi. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sunt, qui objiciant pro violatione con-
<
lb
/>
tinuitatis caſum, quo quiſquam manu lapidem tenens, ipſi ſta-
<
lb
/>
tim det velocitatem quandam finitam: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">alius objicit aquæ e va-
<
lb
/>
ſe effluentis, foramine conſtituto aliquanto infra ſuperficiem
<
lb
/>
ipſius aquæ, velocitatem oriri momento temporis finitam. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">At
<
lb
/>
in priore caſu admodum evidens eſt, momento temporis velo-
<
lb
/>
citatem finitam nequaquam produci. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Tempore opus eſt, ut-
<
lb
/>
cunque breviſſimo, ad excurſum ſpirituum per nervos, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">mu-
<
lb
/>
ſculos, ad fibrarum tenſionem, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">alia ejuſmodi: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ac idcirco ut
<
lb
/>
velocitatem aliquam ſenſibilem demus lapidi, manum retrahi-
<
lb
/>
mus, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ipſum aliquandiu, perpetuo accelerantes, retinemus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sic etiam, ubi tormentum bellicum exploditur, videtur mo-
<
lb
/>
mento temporis emitti globus, ac totam celeritatem acquire-
<
lb
/>
re; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">at id ſucceſſive fieri, patet vel inde, quod debeat inflam-
<
lb
/>
mari tota maſſa pulveris pyrii, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">dilatari aer, ut elaſticitate
<
lb
/>
ſua globum acceleret, quod quidem fit omnino per omnes
<
lb
/>
gradus. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Succeſſionem multo etiam melius videmus in globo,
<
lb
/>
qui ab elaſtro ſibi relicto propellatur: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quo elaſticitas eſt major,
<
lb
/>
eo citius, ſed nunquam momento temporis velocitas in glo-
<
lb
/>
bum inducitur.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">47. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Hæc exempla illud præſtant, quod aqua perporos ſpon-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0073-02
"
xlink:href
="
note-0073-02a
"
xml:space
="
preserve
">Applicatio ip-
<
lb
/>
ſorum ad alia,
<
lb
/>
rominatim ad
<
lb
/>
effluxum aquæ
<
lb
/>
e vaſe.</
note
>
giæ ingreſſa reſpectu impenetrabilitatis, ut ea reſponſione uti
<
lb
/>
poſſimus in aliis caſibus omnibus, in quibus acceſſio ali-
<
lb
/>
qua magnitudinis videtur fieri tota momento temporis; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ut
<
lb
/>
nimirum dicamus fieri tempore breviſſimo, utique per omnes
<
lb
/>
intermedias magnitudines, ac illæſa penitus lege continuitatis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Hinc & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">in aquæ effluentis exemplo res eodem redit, ut non
<
lb
/>
unico momento, ſed ſucceſſivo aliquo tempore, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>