Blancanus, Josephus, Sphaera mvndi, sev cosmographia demonstratiua , ac facile methodo tradita : in qua totius Mundi fabrica, vna cum nouis, Tychonis, Kepleri, Galilaei, aliorumq' ; Astronomorum adinuentis continentur ; Accessere I. Breuis introductio ad geographiam. II. Apparatus ad mathematicarum studium. III. Echometria, idest Geometrica tractatio de Echo. IV. Nouum instrumentum ad Horologia

List of thumbnails

< >
71
71 (47)
72
72 (48)
73
73 (49)
74
74 (50)
75
75 (51)
76
76 (52)
77
77 (53)
78
78 (54)
79
79 (55)
80
80 (56)
< >
page |< < (49) of 300 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div92" type="section" level="1" n="62">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4916" xml:space="preserve">
              <pb o="49" file="0069" n="73" rhead="Liber Quintus."/>
            aere vero proxime grauior. </s>
            <s xml:id="echoid-s4917" xml:space="preserve">terra enim infra aerem & </s>
            <s xml:id="echoid-s4918" xml:space="preserve">aquan deſcendit, ac ſubſidet. </s>
            <s xml:id="echoid-s4919" xml:space="preserve">aer vero proxime gra-
              <lb/>
            uior. </s>
            <s xml:id="echoid-s4920" xml:space="preserve">terra enim infra aerem & </s>
            <s xml:id="echoid-s4921" xml:space="preserve">aquam deſcendit, ac ſubſidet. </s>
            <s xml:id="echoid-s4922" xml:space="preserve">aer vero infra aquam detruſus, ſi poſſit recta
              <lb/>
            ſtatim ſumma petit, vt patet in bullis aeris, quæ ab imo aquæ celerrimè aſcendunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s4923" xml:space="preserve">id facile eſt experiri hoc
              <lb/>
            pacto; </s>
            <s xml:id="echoid-s4924" xml:space="preserve">cyathum inuerſum, ideſt, ore deorſum in aquam immitte, ſic enim aer incluſus ſub aquam detrude-
              <lb/>
            tur; </s>
            <s xml:id="echoid-s4925" xml:space="preserve">deinde pedem cyathi in partem aliquam deflecte, ſic enim aer demerſus incipiet exilire, ac ſumma cele-
              <lb/>
            ritate rectà petere.</s>
            <s xml:id="echoid-s4926" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4927" xml:space="preserve">Ita tamen aqua ſecundum locum occupat, vt ſuprema maris ſuperficies ſupra terræ ſuperficiem ſupremã
              <lb/>
            non eleuetur, ſed vtraq; </s>
            <s xml:id="echoid-s4928" xml:space="preserve">ſuperficies vnius globi ſuperficiem componat; </s>
            <s xml:id="echoid-s4929" xml:space="preserve">vt partim ſupra, partim etiam infra
              <lb/>
            probabitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s4930" xml:space="preserve">Qua vero ratione mare ſupra terræ faciem ſit in varias veluti ſtationes diſtributum, vnde varia
              <lb/>
            marium nomina, Oceanum, Mediterraneum, Caſpium, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4931" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s4932" xml:space="preserve">emerſerint, Geographi munus eſt explicare.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s4933" xml:space="preserve">Illud notatu d@gnum eſt; </s>
            <s xml:id="echoid-s4934" xml:space="preserve">Maria omnia alicubi coniuncta eſſe, ac ſimul communicare; </s>
            <s xml:id="echoid-s4935" xml:space="preserve">præter mare Caſpium,
              <lb/>
            quod intra Aſiæ mediteranea ſitum eſt, ac proinde verè Mediterraneum eſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s4936" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div93" type="section" level="1" n="63">
          <head xml:id="echoid-head68" style="it" xml:space="preserve">De motu Aquæ Mariſue. Cap. II.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4937" xml:space="preserve">PRimo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4938" xml:space="preserve">ex natura Aquæ ineſt ipſi mótus rectus deorſum, ideſt, deſcenſus; </s>
            <s xml:id="echoid-s4939" xml:space="preserve">quæ ſi libera ſit directè, ſeu ad
              <lb/>
            perpendiculum deſcendit ad mundi medium, ſeu centrum; </s>
            <s xml:id="echoid-s4940" xml:space="preserve">vt apparet in guttis pluentibus, quæ niſi aeris
              <lb/>
            agitatione imped@antur perpendiculariter delabuntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s4941" xml:space="preserve">quod ſi nequeant recta deſcende-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0069-01" xlink:href="fig-0069-01a" number="40">
                <image file="0069-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0069-01"/>
              </figure>
            re; </s>
            <s xml:id="echoid-s4942" xml:space="preserve">ad loca tamen decliuiora defluere.</s>
            <s xml:id="echoid-s4943" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4944" xml:space="preserve">2 Etiam aſcenſus aquæ ſecundum partes ineſt, quantum enim ex vna parte deſcendit,
              <lb/>
            tantum ex altera aſcendit, ſi tamen per tubum clauſa fluat. </s>
            <s xml:id="echoid-s4945" xml:space="preserve">fit tubus A B C. </s>
            <s xml:id="echoid-s4946" xml:space="preserve">in quem ex par-
              <lb/>
            te A. </s>
            <s xml:id="echoid-s4947" xml:space="preserve">infundatur aqua, vſque ad D E. </s>
            <s xml:id="echoid-s4948" xml:space="preserve">etiam cx altera parte aſcendet vſque ad lineam E F.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s4949" xml:space="preserve">quæ in eodem eſt æquilibrio cum D E. </s>
            <s xml:id="echoid-s4950" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s4951" xml:space="preserve">quamuis pars A B. </s>
            <s xml:id="echoid-s4952" xml:space="preserve">ſit multo latior, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4953" xml:space="preserve">capacior,
              <lb/>
            quam altera, quæ gracilior eſſe poteſt; </s>
            <s xml:id="echoid-s4954" xml:space="preserve">tamen tota aqua in A B. </s>
            <s xml:id="echoid-s4955" xml:space="preserve">non propellet modicã aquam
              <lb/>
            B C. </s>
            <s xml:id="echoid-s4956" xml:space="preserve">ſupra æquilibrium D E F.</s>
            <s xml:id="echoid-s4957" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4958" xml:space="preserve">3 Similiter non minus vult deſcendere, quam aſcendet: </s>
            <s xml:id="echoid-s4959" xml:space="preserve">ſit in vaſe aqua vſque ab A B.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s4960" xml:space="preserve">fitque tubus inflexus ſiue ſipho D E N C F. </s>
            <s xml:id="echoid-s4961" xml:space="preserve">ex parte D. </s>
            <s xml:id="echoid-s4962" xml:space="preserve">in aqua demerſus, ex altera F. </s>
            <s xml:id="echoid-s4963" xml:space="preserve">de-
              <lb/>
            ſcendat A B C. </s>
            <s xml:id="echoid-s4964" xml:space="preserve">nam ſi per exſuctionem, aut alio modo aqua extraha@ur vſque ad F. </s>
            <s xml:id="echoid-s4965" xml:space="preserve">continuò ex F. </s>
            <s xml:id="echoid-s4966" xml:space="preserve">effluet, do-
              <lb/>
            nec A B. </s>
            <s xml:id="echoid-s4967" xml:space="preserve">ſuperficies aquæ deſcenderit ad æquilibrium ipſius F. </s>
            <s xml:id="echoid-s4968" xml:space="preserve">in quo ſitu non amplius fluet, ideſt, ſi os F. </s>
            <s xml:id="echoid-s4969" xml:space="preserve">ſit
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0069-02" xlink:href="fig-0069-02a" number="41">
                <image file="0069-02" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0069-02"/>
              </figure>
            exactè in æquilibrio aquæ A B. </s>
            <s xml:id="echoid-s4970" xml:space="preserve">nullus ſequetur fluxus, ſed aqua in pleno ſiphone
              <lb/>
            manebit. </s>
            <s xml:id="echoid-s4971" xml:space="preserve">Quod ſi os F. </s>
            <s xml:id="echoid-s4972" xml:space="preserve">ſit ſupra aquæ æquilibrium, vt ſi fuerit in N. </s>
            <s xml:id="echoid-s4973" xml:space="preserve">non ſolum non
              <lb/>
            fluet, ſed intus iterum in vas refluet.</s>
            <s xml:id="echoid-s4974" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4975" xml:space="preserve">Et quamuis pars tubi E N. </s>
            <s xml:id="echoid-s4976" xml:space="preserve">exterior ſit multo latior, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4977" xml:space="preserve">capacior, quam altera D E.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s4978" xml:space="preserve">non propterea tamen pondus aquæ maioris trahet aquam minorem, quæ eſt in D E. </s>
            <s xml:id="echoid-s4979" xml:space="preserve">
              <lb/>
            vt experientia quotidiana patefacit.</s>
            <s xml:id="echoid-s4980" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4981" xml:space="preserve">4 Mare Oceanum præſertim ſub torrida Zona, motu diurno, ideſt, ab oriente in
              <lb/>
            occidentẽ quamuis tardè promouetur; </s>
            <s xml:id="echoid-s4982" xml:space="preserve">vt P. </s>
            <s xml:id="echoid-s4983" xml:space="preserve">Acoſta noſtræ Soc. </s>
            <s xml:id="echoid-s4984" xml:space="preserve">ab experientijs nau-
              <lb/>
            tarum edoctus, tradidit; </s>
            <s xml:id="echoid-s4985" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s4986" xml:space="preserve">nos ſupra de motu Sphæræ Elementaris retulimus, at 10.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s4987" xml:space="preserve">Baptiſta Porta putat eſſe motum aeris, ob ventos ab ortu in occaſum flantes.</s>
            <s xml:id="echoid-s4988" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div96" type="section" level="1" n="64">
          <head xml:id="echoid-head69" style="it" xml:space="preserve">Maris fluxus, ac refluxus.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4989" xml:space="preserve">MAria tam Mediterranea, quam Oceanum, motu fluxus ac refluxus cientur: </s>
            <s xml:id="echoid-s4990" xml:space="preserve">quo motu ſex ferè horis Ma-
              <lb/>
            re niſi quid obeſt, fluit ad littora, totidemq; </s>
            <s xml:id="echoid-s4991" xml:space="preserve">a littoribus in altum recipitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s4992" xml:space="preserve">qui motus quoniam à Luna
              <lb/>
            pendet, ſequiturque Lunares periodos, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s4993" xml:space="preserve">aſpectus Lunæad Solem, idcirco Aſtronomicus, atque ſub iure
              <lb/>
            Aſtronomico cenſeri debet. </s>
            <s xml:id="echoid-s4994" xml:space="preserve">De eo igitur iure noſtro hocloco agimus. </s>
            <s xml:id="echoid-s4995" xml:space="preserve">quoniam vero hac de re fusè egimus
              <lb/>
            in locis mathematicis apud Ariſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s4996" xml:space="preserve">ad cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s4997" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s4998" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s4999" xml:space="preserve">de Mũdo ad Alex. </s>
            <s xml:id="echoid-s5000" xml:space="preserve">ideo ſummatim inde nonnulla decerpemus,
              <lb/>
            quæ præſenti inſtituto ſatisfaciant. </s>
            <s xml:id="echoid-s5001" xml:space="preserve">Quoniam igitur fluxus, ac refluxus maris prouenit ab æſtu maris, dicen-
              <lb/>
            dum prius, quid ſit maris æſtus; </s>
            <s xml:id="echoid-s5002" xml:space="preserve">is igitur eſt quædam maris ebullitio, ob quam, vt ſolet in ebullientibus aquis
              <lb/>
            mare intumeſcit. </s>
            <s xml:id="echoid-s5003" xml:space="preserve">fiunt autem in toto mundo, duobus tamen in locis diametraliter oppoſitis, duos æſtus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5004" xml:space="preserve">
              <lb/>
            proinde duo tumores, quales in ſequenti figura præuidere eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s5005" xml:space="preserve">quorum vnus directe Lunæ ſubeſt, alter vero
              <lb/>
            in auerſa terræ parte; </s>
            <s xml:id="echoid-s5006" xml:space="preserve">ex his tumoribus fit vt aquæ maris, quæ natura ſua decliuiora petunt, quafi exundantes
              <lb/>
            ad litora difluant; </s>
            <s xml:id="echoid-s5007" xml:space="preserve">qui maris curſus dicitur, vulgo fluxus. </s>
            <s xml:id="echoid-s5008" xml:space="preserve">decreſcente deinde maris æſtu ac tumore ex receſſu
              <lb/>
            Lunæ, aquæ iterum decliuiora repetentes, | ad maris medium refluunt, qui curſus maris refluxus meritò nun-
              <lb/>
            cupatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s5009" xml:space="preserve">cum autem in integro die ſint horæ 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s5010" xml:space="preserve">ſemperq; </s>
            <s xml:id="echoid-s5011" xml:space="preserve">fint duo tumores oppoſiti, ſequitur etiam ſemper
              <lb/>
            eſſe duos fluxus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5012" xml:space="preserve">in alijs duobus locis oppoſitis diſtantibus per quadrantẽ à tumoribus, eſſe duas maris ſub-
              <lb/>
            ſidẽtias, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5013" xml:space="preserve">proinde duos refluxus; </s>
            <s xml:id="echoid-s5014" xml:space="preserve">quare totus maris, gyrus erit diſtributus in quatuor partes, ſcilicet in duos
              <lb/>
            fluxus, duoſq; </s>
            <s xml:id="echoid-s5015" xml:space="preserve">refluxus; </s>
            <s xml:id="echoid-s5016" xml:space="preserve">qui perpetuo circa terrenum globum cum Luna, ſeu Lunam ſubſequentes, circunſe-
              <lb/>
            runtur, vt Ariſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s5017" xml:space="preserve">in 3. </s>
            <s xml:id="echoid-s5018" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s5019" xml:space="preserve">ad Alex. </s>
            <s xml:id="echoid-s5020" xml:space="preserve">teſtatur; </s>
            <s xml:id="echoid-s5021" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s5022" xml:space="preserve">experientia quotidiana comprobat. </s>
            <s xml:id="echoid-s5023" xml:space="preserve">hinc fit vt 6. </s>
            <s xml:id="echoid-s5024" xml:space="preserve">ferè horis
              <lb/>
            reſpectu eiuſdem horizontis aduentante Luna duret fluxus; </s>
            <s xml:id="echoid-s5025" xml:space="preserve">ſex alijs refluxus, alijs 6. </s>
            <s xml:id="echoid-s5026" xml:space="preserve">iterum fluxus ob tumo-
              <lb/>
            rem Lunæ antipodum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5027" xml:space="preserve">poſtremo 6. </s>
            <s xml:id="echoid-s5028" xml:space="preserve">alijs refluxus: </s>
            <s xml:id="echoid-s5029" xml:space="preserve">tota tamen hæc fluxuum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5030" xml:space="preserve">refluxuum periodus non ab-
              <lb/>
            ſoluitur niſi ſpatio ferè 25. </s>
            <s xml:id="echoid-s5031" xml:space="preserve">horarum; </s>
            <s xml:id="echoid-s5032" xml:space="preserve">cuius cauſa eſt motus Lunæ proprius, quo ad orientem contra motum
              <lb/>
            diurnum pergens, fit quotidie magis tanto orientalior, quantum ferè ſufficit, vt hora vna quotidie </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>