Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Table of contents

< >
[51.] SCHOLIVM.
[52.] THEOREMA 13. PROPOSITIO 15.
[53.] LEMMA.
[54.] COROLLARIVM.
[55.] THEOREMA 14. PROPOSITIO 16.
[56.] COROLLARIVM.
[57.] THEOREMA 15. PROPOSITIO 17.
[58.] LEMMA.
[59.] SCHOLIVM.
[60.] THEOREMA 16. PROPOSITIO 18.
[61.] THEOREMA 17. PROPOSITIO 19.
[62.] SCHOLIVM.
[63.] THEOREMA 18. PROPOSITIO 20.
[64.] SCHOLIVM.
[65.] Linea horæ 24. ab ortu vel occaſu. Vel horizontalis linea.
[66.] Linea horæ 12. ab ortu vel occaſu.
[67.] Linea horæ ſextæ à meridie vel media nocte.
[68.] Linea horæ 12. à meridie vel media nocte.
[69.] Linea horæ 23. ab ortu vel occaſu.
[70.] Linea horæ 22. ab ortu vel occaſu.
[71.] Linea horæ 21. ab ortu vel occaſu.
[72.] Linea horæ 20. ab ortu vel occaſu.
[73.] Linea horæ 19. ab ortu vel occaſu.
[74.] Linea horæ 18. ab ortu vel occaſu.
[75.] Linea horæ 17. ab ortu vel occaſu.
[76.] Linea horæ 16. ab ortu vel occaſu.
[77.] Linea horæ 15. ab ortu vel occaſu.
[78.] Linea horæ 14. ab ortu vel occaſu.
[79.] Linea horæ 13. ab ortu vel occaſu.
[80.] In horologio, quod circulo horæ 13. ab ortu vel occaſu æquidiſtat, lineæ quarumlibet duarum horarum huius tabu læ ſunt, ex ſcholio propoſ. 22. parallelæ.
< >
page |< < (54) of 677 > >|
7454GNOMONICES muni huic ſectioni non æquidiſtet, ſed ipſam in terſecet in aliquo puncto, ſeeabunt eandem com-
munes
ſectiones dictorum circulorum, &
plani horologii, hoc eſt, linea ęquinoctialis, lineę duę
horarię
ab ortn, vel occaſu circulorum B E, D F, &
linea horaria à meridie, vel media nocte circu-
li
A C, in eodem puncto, per propoſ.
pręcedentem. Ac propterea, in quo puncto linea horaria à
meridie
, vel media nocte circuli A C, ſecat lineam ęquinoctialem in aliquo horologio, in illo pun
cto
occurret plano horologii communis ſectio dictorum circulorum, ac proinde in eodem ſeca-
bunt
eandem lineam æquinoctialem duæ lineæ horarie ab ortu, vel occaſu circulorum B E, D F.
Eademq́ue eſt ratio de ceteris. In quocunque ergo puncto linea quæuis horaria à meridie, & c.
Quod
erat oſtendendum.
SCHOLIVM.
1110
EX hac propoſitione conſtruximus ſequentem tabulam, cuius titulus eſt, AE QVINOCTI A.
22Compoſitio ta-
bulæ
, in qua
tineantur
horę
à
mer. vel med.
noc
. & ab or. uel
occ
. ſe mutuo
interſecantes
in
uno
eodemq́ue
puncto
lineæ
æquinoctialis

cuiuſuis
horolo
gii
.
LIS LINE A.
Indicat enim, quænam lineæ horariæ ab ortu, vel occaſu, & à meridie, vel media
nocte
æquinoctialem lineam cuiuſcunque horologij in vno eodemq́;
puncto interſecent, vt facile colligi po-
teſt
ex hac propoſitione.
Vt ſi ſumatur in tabula ſequenti quæcunque hora, vel pars, partesve horæ à
meridie
, vel media nocte, &
duæ horę, vel partes horarum ab ortu, vel occaſu illi collaterales; ſecabunt
lineę
illarum trium hor arum, vel etiam partium horarum, lineam ęquinoctialem in uno eodemq, puncto.
Exempli gratia, linea horæ ſeptimæ à meridie, vel media nocte, linea horæ 1. & linea horæ 13. ab ortu,
vel
occaſu, in vno eodem{q́ue} puncto lineam æquinoctialem interſecant.
Eodem modo linea horę 7 {1/4}. à
meridie
, vel media nocte, linea horæ 1 {1/4}.
& linea horæ 13 {1/4}. ab or. vel occ. in vno eodemq́, puncto li-
3320 neam æquinoctialem ſecant, &
ſic de cæteris. Si enim rectè conſideretur hæc tabula, & figura propoſ. 9.
huius lib. reperientur quælibet huiuſmodi duæ horæ ab ortu, vel occaſu, ab intermedia hora à meridie,
vel
media nocte diſtare quadrante integro, ſeu ſex horis.
Quare lineæ ipſarum in eodem puncto lineam
æquinoctialem
interſecant, in quo linea horæ à meridie, vel media nocte eandem lineam æquinoctialem
ſecat
, vt in hac propoſ.
demonſtrauimus. Itaque ſinotum fuerit punctum in æquinoctialiv linea cuiuſcun-
que
horologij, per quod tranſit vna ex tribus horis, ſciemus per idem illud punctum tranſire debere reli-
quas
duas horas.
Pariratione, ſi perſpectum fuerit punctum, in quo duæ ex tribus horis quæcumque ſe
mutuo
ſecent, cognoſcemus etiam, per illud idem punctum duci debere lineam æquinoctialem, &
c.
44
########### AE QVINOCTIALIS LINEA.
Horæ
ab ortu \\ vel occaſu. # Horæ à meridic \\ vel media noct. # Horæ ab ortu \\ vel occaſu. # # Horæ ab ortu \\ vel occaſu. # Horę à meridic \\ vel media noct. # Horę ab ortu \\ vel occaſu. # # Horę ab ortu \\ vel occaſu. # Horę à meridic \\ vel media noct. # Horę ab ortu \\ vel occaſu.
{1/4} # 6 {1/4} # 12 {1/4} # # 4 {1/4} # 10 {1/4} # 16 {1/4} # # 8 {1/4} # 2 {1/4} # 20 {1/4} {1/2} # 6 {1/2} # 12 {1/2} # # 4 {1/2} # 10 {1/2} # 16 {1/2} # # 8 {1/2} # 2 {1/2} # 20 {1/2} {3/4} # 6 {3/4} # 12 {3/4} # # 4 {3/4} # 10 {3/4} # 16 {3/4} # # 8 {3/4} # 2 {3/4} # 20 {3/4} 1 # VII # 13 # # 5 # XI # 17 # # 9 # III # 21 1 {1/4} # 7 {1/4} # 13 {1/4} # # 5 {1/4} # 11 {1/4} # 17 {1/4} # # 9 {1/4} # 3 {1/4} # 21 {1/4} 1 {1/2} # 7 {1/2} # 13 {1/2} # # 5 {1/2} # 11 {1/2} # 17 {1/2} # # 9 {1/2} # 3 {1/2} # 21 {1/2} 1 {3/4} # 7 {3/4} # 13 {3/4} # # 5 {3/4} # 11 {3/4} # 17 {3/4} # # 9 {3/4} # 3 {3/4} # 21 {3/4} 2 # VIII # 14 # # 6 # XII # 18 # # 10 # IIII # 22 2 {1/4} # 8 {1/4} # 14 {1/4} # # 6 {1/4} # {1/4} # 18 {1/4} # # 10 {1/4} # 4 {1/4} # 22 {1/4} 2 {1/2} # 8 {1/2} # 14 {1/2} # # 6 {1/2} # {1/2} # 18 {1/2} # # 10 {1/2} # 4 {1/2} # 22 {1/2} 2 {3/4} # 8 {3/4} # 14 {3/4} # # 6 {3/4} # {3/4} # 18 {3/4} # # 10 {3/4} # 4 {3/4} # 22 {3/4} 3 # IX # 15 # # 7 # I # 19 # # 11 # V # 23 3 {1/4} # 9 {1/4} # 15 {1/4} # # 7 {1/4} # 1 {1/4} # 19 {1/4} # # 11 {1/4} # 5 {1/4} # 23 {1/4} 3 {1/2} # 9 {1/2} # 15 {1/2} # # 7 {1/2} # 1 {1/2} # 19 {1/2} # # 11 {1/2} # 5 {1/2} # 23 {1/2} 3 {3/4} # 9 {3/4} # 15 {3/4} # # 7 {3/4} # 1 {3/4} # 19 {3/4} # # 11 {3/4} # 5 {3/4} # 23 {3/4} 4 # X # 16 # # 8 # II # 20 # # 12 # VI # 24
In horologio Aequinoctiali lineę quarumlibet trium horarum huius tabulę parallelę ſunt (vt ex ſcho
lio
propoſ.
22. huius libri perſpicuum eſt) Similiter & in quibuſdam alijs horologiis parallelę ſunt li-
neę
iſtarum horarum, nimirum 12.
& 24. ab ortu vel occaſu, & 6. à meridie vel media nocte, vt in eo-
dem
ſcholio docetur.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index