7460HYDRODYNAMICÆ.
D F B parvula erat, minorque etiam pars G B, quam in experimento ab aqua
relinquebam vacuam: ac denique operculum foramine non admodum parvo
erat pertuſum. Et tunc vidi ſaltum non multum admodum defeciſſe ab altitu-
dine {mmδ/nnß} a, quam §. 28. pro hoc negotio dedi, imo memini me præſenti
Amico altitudinem ſaltus recte prædixiſſe, poſtquam perpendiſſem, quantum
in calculo præter propter impedimentis eſſet dandum.
relinquebam vacuam: ac denique operculum foramine non admodum parvo
erat pertuſum. Et tunc vidi ſaltum non multum admodum defeciſſe ab altitu-
dine {mmδ/nnß} a, quam §. 28. pro hoc negotio dedi, imo memini me præſenti
Amico altitudinem ſaltus recte prædixiſſe, poſtquam perpendiſſem, quantum
in calculo præter propter impedimentis eſſet dandum.
Similem aquæ exploſionem momentaneam eamque à ſimili cauſa oriun-
dam facillime obtinebis cum fontibus, qui aquas per fiſtulam pleno orificio eji-
ciunt. Si enim digitum orificio fiſtulæ ſubito ita apponas, ut pars orificii aper-
ta maneat, protinus aquas magno impetu expelli videbis, moxque tenue aquæ
filum intra priſtinos velocitatis limites reduci. Obſervabis etiam aquas eò ma-
jori impetu atque longius projici quo minus digito relinquas foramen, atque
pro eodem relicto foramine, jactum inſolitum eò magis protrahi (utut ſemper
breviſſimum) fierique oculis ſenſibiliorem, quo longior eſt fiſtula, ita ut in
fontibus ſalientibus, ad quos aquæ ex caſtello per longiſſimos canales ferun-
tur, ſi canales non eſſent admodum ampli & aquæ pleno effluerent orificio,
non dubito quin ſic per notabile temporis ſpatium vehemens aquæ jactus pro-
trahi poſſet, gradatim ad ſolitam velocitatem rediturus: Hæc omnia confor-
mia ſunt cum iis, quæ §. §. 28. & 18. monita fuerunt.
dam facillime obtinebis cum fontibus, qui aquas per fiſtulam pleno orificio eji-
ciunt. Si enim digitum orificio fiſtulæ ſubito ita apponas, ut pars orificii aper-
ta maneat, protinus aquas magno impetu expelli videbis, moxque tenue aquæ
filum intra priſtinos velocitatis limites reduci. Obſervabis etiam aquas eò ma-
jori impetu atque longius projici quo minus digito relinquas foramen, atque
pro eodem relicto foramine, jactum inſolitum eò magis protrahi (utut ſemper
breviſſimum) fierique oculis ſenſibiliorem, quo longior eſt fiſtula, ita ut in
fontibus ſalientibus, ad quos aquæ ex caſtello per longiſſimos canales ferun-
tur, ſi canales non eſſent admodum ampli & aquæ pleno effluerent orificio,
non dubito quin ſic per notabile temporis ſpatium vehemens aquæ jactus pro-
trahi poſſet, gradatim ad ſolitam velocitatem rediturus: Hæc omnia confor-
mia ſunt cum iis, quæ §. §. 28. & 18. monita fuerunt.
Experimentum hoc me aliquando &
prima quidem vice feciſſe memi-
ni coram V. V. Cel. D. D. De Maupertuis & Clairaut, cum quibus antea in ſer-
monem de rebus iſtis aquariis forte delapſus eram. Quamvis autem hic nullus
ſit aër, qui accuſari poſſit, revera tamen phænomenon iſtud ab eo, quod D.
de la Hire obſervatum fuit, non differt, & utrumque ab eo provenit, quod
motus aquæ in canali contentæ, vel ſaltem motus iſtius pars perire non poſſit,
fine ullo inde proveniente effectu, quem ipſe enormis aquarum jactus con-
ſtituit.
ni coram V. V. Cel. D. D. De Maupertuis & Clairaut, cum quibus antea in ſer-
monem de rebus iſtis aquariis forte delapſus eram. Quamvis autem hic nullus
ſit aër, qui accuſari poſſit, revera tamen phænomenon iſtud ab eo, quod D.
de la Hire obſervatum fuit, non differt, & utrumque ab eo provenit, quod
motus aquæ in canali contentæ, vel ſaltem motus iſtius pars perire non poſſit,
fine ullo inde proveniente effectu, quem ipſe enormis aquarum jactus con-
ſtituit.
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib