Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of contents
<
1 - 30
31 - 40
[out of range]
>
<
1 - 30
31 - 40
[out of range]
>
page
|<
<
(22)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
22
"
file
="
0074
"
n
="
74
"
rhead
="
THEORIÆ
"/>
omnes intermedias magnitudines progignatur velocitas, quod
<
lb
/>
quidem ita ſe habere optimi quique Phyſici affirmant. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Et ibi
<
lb
/>
quidem, qui momento temporis omnem illam velocitatem pro-
<
lb
/>
gigni, contra me affirmet, principium utique, ut ajunt, petat,
<
lb
/>
neceſſe eſt. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Neque enim aqua, niſi foramen aperiatur, opercu-
<
lb
/>
lo dimoto, effluet; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">remotio vero operculi, ſive manu fiat, ſive
<
lb
/>
percuſſione aliqua, non poteſt fieri momento temporis, ſed de-
<
lb
/>
bet velocitatem ſuam acquirere per omnes gradus; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">niſi illud ipſum,
<
lb
/>
quod quærimus, ſupponatur jam definitum, nimirum an in col-
<
lb
/>
liſione corporum communicatio motus fiat momento temporis,
<
lb
/>
an per omnes intermedios gradus, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">magnitudines. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Verum eo
<
lb
/>
omiſſo, ſi etiam concipiamus momento temporis impedimen-
<
lb
/>
tum auferri, non idcirco momento itidem temporis omnis
<
lb
/>
illa velocitas produceretur; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">illa enim non a percuſſione ali-
<
lb
/>
qua, ſed a preſſione ſuperincumbentis aquæ orta, oriri uti-
<
lb
/>
que non poteſt, niſi per acceſſiones continuas tempuſculo
<
lb
/>
admodum parvo, ſed non omnino nullo: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nam preſſio tempore
<
lb
/>
indiget, ut velocitatem progignat, in communi omnium ſen-
<
lb
/>
tentia.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">48. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Illæſa igitur eſſe debet continuitatis lex, nec ad eam ever-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0074-01
"
xlink:href
="
note-0074-01a
"
xml:space
="
preserve
">Tranfitus ad
<
lb
/>
metaphyſicam:
<
lb
/>
probationem:
<
lb
/>
limes in conti-
<
lb
/>
nuis unicus, ut
<
lb
/>
in Geometria.</
note
>
tendam contra inductionem tam uberem quidquam poterunt
<
lb
/>
caſus allati hucuſque, vel iis ſimiles. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">At ejuſdem continuitatis
<
lb
/>
aliam metaphyſicam rationem adinveni, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">propoſui in diſſer-
<
lb
/>
tatione De Lege Continuitatis, petitam ab ipſa continuitatis na-
<
lb
/>
tura, in qua quod Ariſtoteles ipſe olim notaverat, communis
<
lb
/>
eſſe debet limes, qui præcedentia cum conſequentibus conjun-
<
lb
/>
git, qui idcirco etiam indiviſibilis eſt in ea ratione, in qua eſt
<
lb
/>
limes. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sic ſuperficies duo ſolida dirimens & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">craſſitudine ca-
<
lb
/>
ret, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">eſt unica, in qua immediatus ab una parte fit tranſi-
<
lb
/>
tus ad aliam; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">linea dirimens binas ſuperficiei continuæ partes
<
lb
/>
latitudine caret; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">punctum continuæ lineæ ſegmenta diſcrimi-
<
lb
/>
nans, dimenfione omni: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nec duo ſunt puncta contigua, quo-
<
lb
/>
rum alterum ſit finis prioris ſegmenti, alterum initium ſe-
<
lb
/>
quentis, cum duo contigua indiviſibilia, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">inextenſa haberi
<
lb
/>
non poſſint ſine compenetratione, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">coaleſcentia quadam in
<
lb
/>
unum.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">Idem in tem-
<
lb
/>
pore & in qua-
<
lb
/>
vis ſerie conti
<
lb
/>
nua: eviden-
<
lb
/>
tius in quibuſ-
<
lb
/>
dam:</
note
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">49. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Eodem autem pacto idem debet accidere etiam in tem-
<
lb
/>
pore, ut nimirum inter tempus continuum præcedens, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">con-
<
lb
/>
tinuo ſubſequens unicum habeatur momentum, quod ſit in-
<
lb
/>
diviſibilis terminus utriuſque; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nec duo momenta, uti ſupra
<
lb
/>
innuimus, contigua eſſe poſſint, ſed inter quodvis momen-
<
lb
/>
tum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">aliud momentum debeat intercedere ſemper conti-
<
lb
/>
nuum aliquod tempus diviſibile in infinitum. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Et eodem pacto
<
lb
/>
in quavis quantitate, quæ continuo tempore duret, haberi debet
<
lb
/>
ſeries quædam magnitudinum ejuſmodi, ut momento temporis
<
lb
/>
cuivis reſpondeat ſua, quæ præcedentem cum conſequente
<
lb
/>
conjungat, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ab illa per aliquam determinatam magnitudi-
<
lb
/>
nem differat. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quin immo in illo quantitatum genere, in </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>