Apian, Petrus, Instrvmentvm Sinvvm, sev primi mobilis

Page concordance

< >
Scan Original
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
< >
page |< < of 97 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div173" type="section" level="1" n="90">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6131" xml:space="preserve">
              <pb file="0076" n="76" rhead="GENVINVS VSVS"/>
            ducetur inuentum tertium, ſcilicet 105. </s>
            <s xml:id="echoid-s6132" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s6133" xml:space="preserve">quod ſemper etiam maius eſt 90. </s>
            <s xml:id="echoid-s6134" xml:space="preserve">ſiquidẽ ſe-
              <lb/>
            cundum eo eſt maius, ſubduco igitur inuentum hoc de ſemicirculo. </s>
            <s xml:id="echoid-s6135" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s6136" xml:space="preserve">remanent in reſi-
              <lb/>
            duo 75. </s>
            <s xml:id="echoid-s6137" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s6138" xml:space="preserve">ſinus eius eſt 96592, qui quia maior etiã diuiſor eſt, iam duco ſinũ primi in-
              <lb/>
            uenti. </s>
            <s xml:id="echoid-s6139" xml:space="preserve">ſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s6140" xml:space="preserve">66145. </s>
            <s xml:id="echoid-s6141" xml:space="preserve">in totũ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6142" xml:space="preserve">productũ diuido in ipſum diuiſorẽ, ꝓueniẽt in q̊tiente 68479.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6143" xml:space="preserve">cuius arcus eſt 43. </s>
            <s xml:id="echoid-s6144" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s6145" xml:space="preserve">13. </s>
            <s xml:id="echoid-s6146" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s6147" xml:space="preserve">arcus ille circuli uerticalis inter zenith & </s>
            <s xml:id="echoid-s6148" xml:space="preserve">circulum poſitio
              <lb/>
            nis tranſeuntem per corpus Solis. </s>
            <s xml:id="echoid-s6149" xml:space="preserve">Verum hæc quæ diximus omnia, de ſtellis & </s>
            <s xml:id="echoid-s6150" xml:space="preserve">punctis
              <lb/>
            illis uera ſunt, quæ ſupra horizontem cõſpiciuntur: </s>
            <s xml:id="echoid-s6151" xml:space="preserve">ſin a ũt ſub horizonte fuerint, tunc ti
              <lb/>
            bi propone punctum diametraliter ei oppoſitum, ut ſi uelim ſcire, quantum circulus poſi
              <lb/>
            tionũſub terra, qui ꝑ 2. </s>
            <s xml:id="echoid-s6152" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s6153" xml:space="preserve">26. </s>
            <s xml:id="echoid-s6154" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s6155" xml:space="preserve">♐ ducitur, à zenith diſtet, adſumo tũc mihi. </s>
            <s xml:id="echoid-s6156" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s6157" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s6158" xml:space="preserve">26. </s>
            <s xml:id="echoid-s6159" xml:space="preserve">
              <lb/>
            mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s6160" xml:space="preserve">II, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6161" xml:space="preserve">cũ eo ꝓcedo per oĩa operando ut ſupra, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6162" xml:space="preserve">ꝓdibit tandem mihi quæſitum.</s>
            <s xml:id="echoid-s6163" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div175" type="section" level="1" n="91">
          <head xml:id="echoid-head95" xml:space="preserve">PRONVNCIATVM LXXIX.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6164" xml:space="preserve">Altitudinem poli arctici ſuper ſemicirculum poſitionis breuiſsime & </s>
            <s xml:id="echoid-s6165" xml:space="preserve">ex-
              <lb/>
            peditiſsime inueſtigare.</s>
            <s xml:id="echoid-s6166" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6167" xml:space="preserve">Altitudo illa poliſuꝑ ſemicirculũ poſitiõis nihil aliud eſt ̈ diſtantia poli arctici ſecun
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0076-01" xlink:href="note-0076-01a" xml:space="preserve">
                <emph style="it">Quid ſit al</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">titudo poli</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">ſuper ſemi-</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">arculum po</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">ſitionis.</emph>
              </note>
            dum circulum maiorẽ à ſemicirculo poſitionis, qui quidẽ circulus maior ſuꝑ ſemicirculũ
              <lb/>
            poſitionis ducitur ad angulos rectos. </s>
            <s xml:id="echoid-s6168" xml:space="preserve">Ea altitudo multũ ꝓderit ad dirigendos quin ſi-
              <lb/>
            gnificatores, ̈uis ita loꝗ Pontanus nõ ꝑmittat, nõ libet tamẽ hic à priſco uocabulo re-
              <lb/>
            cedere, melius quidẽ diceretur peragratio ſiue permeatio gradus aſcendentis, unde inqui
              <lb/>
            ritur quicquid accidit in corpore. </s>
            <s xml:id="echoid-s6169" xml:space="preserve">Peragratio igitur Solis facit ad quærendũ dignitates,
              <lb/>
            exaltationes honoris & </s>
            <s xml:id="echoid-s6170" xml:space="preserve">regni ipſius nati, gradus aũt ☽ peragratio fit propter eſſe animæ,
              <lb/>
            corporis, at coniugij. </s>
            <s xml:id="echoid-s6171" xml:space="preserve">Quarta dehinc peragratio ſiue directio partis fortunæ, ſiue horo-
              <lb/>
            ſcopi gradus ☽ fit propter acquiſitiones & </s>
            <s xml:id="echoid-s6172" xml:space="preserve">profectus ſubſtantiæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s6173" xml:space="preserve">Vltima aũt quæ & </s>
            <s xml:id="echoid-s6174" xml:space="preserve">gra
              <lb/>
            dus eſt ipſius medij cœli, fit ꝓpter magiſteriũ & </s>
            <s xml:id="echoid-s6175" xml:space="preserve">reliquas particulares diſpoſitiones. </s>
            <s xml:id="echoid-s6176" xml:space="preserve">Pro-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0076-02" xlink:href="note-0076-02a" xml:space="preserve">
                <emph style="it">Qua ratio</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">ne poſitio</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">circuli ſit</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">inuenta.</emph>
              </note>
            pter eiuſmodi directiones ſiue ꝓfectiones inuẽtus eſt circulus poſitionũ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6177" xml:space="preserve">altitudo eius
              <lb/>
            reperta. </s>
            <s xml:id="echoid-s6178" xml:space="preserve">Porrò inquiſita iã ex ſuperiori ꝓnunc, diſtantiaà ſemicirculi à uertice capitis ſiue
              <lb/>
            zenith horizõtis in circulo uerticali, duc ſinum diſtantiæ huius in ſinũ latitudinis regio
              <lb/>
            nis, ꝓductũ diuide in ſinũ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6179" xml:space="preserve">arcus quotientis dabit altitudinẽ poliſeptentrionalis
              <lb/>
            quæſitã ſuꝑ ſemicirculũ poſitiõis. </s>
            <s xml:id="echoid-s6180" xml:space="preserve">?</s>
            <s xml:id="echoid-s6181" xml:space="preserve">? Exemplũ hoc habe. </s>
            <s xml:id="echoid-s6182" xml:space="preserve">Ex ſuꝑiori pronunc, inueni ad
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0076-03" xlink:href="note-0076-03a" xml:space="preserve">EXEM-
                <lb/>
              PLVM
                <lb/>
              E
                <emph style="it">piſcopi.</emph>
              </note>
            horã intronziationis etiã diſtantiã ſemicirculi poſitionis à zenith, qui ductus eſt ꝑ gradũ
              <lb/>
            ſiue locum Solis 43. </s>
            <s xml:id="echoid-s6183" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s6184" xml:space="preserve">13. </s>
            <s xml:id="echoid-s6185" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s6186" xml:space="preserve">ſinum eius 68479. </s>
            <s xml:id="echoid-s6187" xml:space="preserve">duco in ſinum altitudinis poli 48. </s>
            <s xml:id="echoid-s6188" xml:space="preserve">gra.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6189" xml:space="preserve">20. </s>
            <s xml:id="echoid-s6190" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s6191" xml:space="preserve">ita ut eſt Auguſtæ, ſinu eius 74702. </s>
            <s xml:id="echoid-s6192" xml:space="preserve">diuiſo in perfectum, produco 51155. </s>
            <s xml:id="echoid-s6193" xml:space="preserve">cuius ar-
              <lb/>
            cus eſt 30. </s>
            <s xml:id="echoid-s6194" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s6195" xml:space="preserve">46. </s>
            <s xml:id="echoid-s6196" xml:space="preserve">mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s6197" xml:space="preserve">altitudo illa poli ſuper ſemicirculum poſitionis quæſita.</s>
            <s xml:id="echoid-s6198" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div177" type="section" level="1" n="92">
          <head xml:id="echoid-head96" xml:space="preserve">PRONVNCIATVM LXXX.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6199" xml:space="preserve">Horam diurnã ex altitudine Solis ſuꝑ horizõtẽ in omni regione cõijcere.</s>
            <s xml:id="echoid-s6200" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6201" xml:space="preserve">Habita altitudine Solis ſuꝑ horizontẽ, q̃re etiã declinationẽ gradus ☉(sun) ꝑ 5. </s>
            <s xml:id="echoid-s6202" xml:space="preserve">huius, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6203" xml:space="preserve">ſi
              <lb/>
            declinatio fuerit ſeptẽtrionalis, adde eã cõplemẽto altitudinis poli, uiciſsim ſubtrahe eã
              <lb/>
            ſi ſit Sol in ſigno meridionali, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6204" xml:space="preserve">ꝓueniet altitudo meridiana. </s>
            <s xml:id="echoid-s6205" xml:space="preserve">Deinde duc ſinũ altitudinis
              <lb/>
            huius meridianæ in ſinũ totũ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6206" xml:space="preserve">diuide ꝓductũ in ſinũ cõplementi altitudinis poli, quo-
              <lb/>
            tientẽ dic inuentũ primũ. </s>
            <s xml:id="echoid-s6207" xml:space="preserve">Poſtea duc etiã ſinũ altitudinis Solis ſupra horizontẽ in ſinum
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0076-04" xlink:href="note-0076-04a" xml:space="preserve">
                <emph style="it">Inuentum</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">primum.</emph>
              </note>
            totũ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6208" xml:space="preserve">diuide ꝓductũ in ſinũ cõplementi altitudinis poli, quotiens erit inuentũ ſecundũ.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6209" xml:space="preserve">Atqui hoc inuentum ſecundũ inuenire etiã potes hoc modo. </s>
            <s xml:id="echoid-s6210" xml:space="preserve">Si ſinũ altitudinis Solis du
              <lb/>
            cas in inuentũ primũ, ꝓductũ uero diuidas in ſinũ altitudinis meridinæ, quotiens ille da-
              <lb/>
            bit quo inuentũ ſecundũ. </s>
            <s xml:id="echoid-s6211" xml:space="preserve">Vtro hoc inuẽto habito, ſubtrahe ſecundũ à priori, ſemꝑem̃
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0076-05" xlink:href="note-0076-05a" xml:space="preserve">
                <emph style="it">Inuentum</emph>
                <lb/>
                <emph style="it">ſecundum.</emph>
              </note>
            illud eſt minus, reliquum rurſus duc in totũ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6212" xml:space="preserve">ꝓductũ diuide in ſinũ cõplemẽti declina-
              <lb/>
            tionis gradus Solis. </s>
            <s xml:id="echoid-s6213" xml:space="preserve">q̊tiens uocabit̃ inuentũ tertiũ. </s>
            <s xml:id="echoid-s6214" xml:space="preserve">q̊d ſi minus fuerit ſinu toto, ſubtrahe
              <lb/>
            ipſum à toto ſinu, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6215" xml:space="preserve">habebis arcũ tꝑis ante uel poſt meridiẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s6216" xml:space="preserve">Sed ſi extiterit hoc inuentũ
              <lb/>
            tertiũ maius toto ſinu, ſubtrahe hinc ſinũ totũ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6217" xml:space="preserve">arcũ reſidui adde ad 90. </s>
            <s xml:id="echoid-s6218" xml:space="preserve">ſi´ etiã babebis
              <lb/>
            arcum antemeridianũ uel pomeridianũ, eum ſi diuides per 15. </s>
            <s xml:id="echoid-s6219" xml:space="preserve">gra. </s>
            <s xml:id="echoid-s6220" xml:space="preserve">iamiã confeceris ho
              <lb/>
            ras. </s>
            <s xml:id="echoid-s6221" xml:space="preserve">Et ſi tẽpus illud fuerit antemeridiẽ, totidẽ horas cõnumera retrorſum uerſus à 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s6222" xml:space="preserve">ho
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0076-06" xlink:href="note-0076-06a" xml:space="preserve">EXEM-
                <lb/>
              PLVM
                <lb/>
              E
                <emph style="it">piſcopi.</emph>
              </note>
            ra: </s>
            <s xml:id="echoid-s6223" xml:space="preserve">ſed ſi ſit pomeridianũ, adde tot horas ad 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s6224" xml:space="preserve">hoc eſt meridianã horam, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6225" xml:space="preserve">ꝓueniet ho-
              <lb/>
            ra diei quæſita. </s>
            <s xml:id="echoid-s6226" xml:space="preserve">?</s>
            <s xml:id="echoid-s6227" xml:space="preserve">? Exemplũ ni ſit etiã moleſtum tibi, eſto ut hora intronizatiõis </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>