Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
71 19
72 20
73 21
74 22
75 23
76 24
77 25
78 26
79 27
80 28
81 29
82 30
83 31
84 32
85 33
86 34
87 35
88 36
89 37
90 38
91 39
92 40
93 41
94 42
95 43
96 44
97 45
98 46
99 47
100 48
< >
page |< < (25) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="25" file="0077" n="77" rhead="PARS PRIMA."/>
            quod horas dirimit, binæ debebunt eſſe denſitates ſimul, nimi-
              <lb/>
            rum & </s>
            <s xml:space="preserve">ſimplex, & </s>
            <s xml:space="preserve">dupla, quæ ſunt reales binarum realium
              <lb/>
            ſerierum termini.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="right" xml:space="preserve">Unde huc
            <lb/>
          transferenda ſo-
            <lb/>
          lutio ipſa.</note>
          <p>
            <s xml:space="preserve">53. </s>
            <s xml:space="preserve">Id ipſum in diſſertatione De lege virium in Natura exi-
              <lb/>
            ſtentium ſatis, ni fallor, luculenter expoſui, ac geometricis fi-
              <lb/>
            guris illuſtravi, adjectis nonnullis, quæ eodem recidunt, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            quæ in applicatione ad rem, de qua agimus, & </s>
            <s xml:space="preserve">in cujus gra-
              <lb/>
            tiam hæc omnia ad legem continuitatis pertinentia allata ſunt,
              <lb/>
            proderunt infra; </s>
            <s xml:space="preserve">libet autem novem ejus diſſertationis nume-
              <lb/>
            ros huc transferre integros, incipiendo ab octavo, ſed numeros
              <lb/>
            ipſos, ut & </s>
            <s xml:space="preserve">ſchematum numeros mutabo hic, ut cum ſupe-
              <lb/>
            rioribus conſentiant.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="right" xml:space="preserve">Solutio peti
            <lb/>
          ta ex geometri-
            <lb/>
          co exemplo.</note>
          <p>
            <s xml:space="preserve">54. </s>
            <s xml:space="preserve">Sit in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">8. </s>
            <s xml:space="preserve">circulus GMM'm, qui referatur ad
              <lb/>
            datam rectam A B per ordinatas H M ipſi rectæ perpendi-
              <lb/>
            culares; </s>
            <s xml:space="preserve">uti itidem perpendiculares ſint binæ tangentes
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0077-03" xlink:href="note-0077-03a" xml:space="preserve">Fig. 8.</note>
            EGF, E'G'F'. </s>
            <s xml:space="preserve">Concipiantur igitur recta quædam indeſi-
              <lb/>
            nita ipſi rectæ A B perpendicularis, motu quodam continuo
              <lb/>
            delata ab A ad B. </s>
            <s xml:space="preserve">Ubi ea habuerit, poſitionem quamcum-
              <lb/>
            que CD, quæ præcedat tangentem EF, vel C'D', quæ con-
              <lb/>
            ſequatur tangentem E' F'; </s>
            <s xml:space="preserve">ordinata ad circulum nulla erit,
              <lb/>
            ſive erit impoſſibilis, & </s>
            <s xml:space="preserve">ut Geometræ loquuntur, imaginaria.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">Ubic unque autem ea ſit inter binas tangentes EGF,
              <lb/>
            E'G'F', in HI, H'I', occurret circulo in binis punctis M,
              <lb/>
            m, vel M'm', & </s>
            <s xml:space="preserve">habebitur valor ordinatæ HM, Hm, vel
              <lb/>
            H'M', H'm'. </s>
            <s xml:space="preserve">Ordinata quidem ipſa reſpondet ſoli interval-
              <lb/>
            lo E E': </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">ſi ipſa linea A B referat tempus; </s>
            <s xml:space="preserve">momentum E
              <lb/>
            eſt limes inter tempus præcedens continuum A E, quo or-
              <lb/>
            dinata non eſt, & </s>
            <s xml:space="preserve">tempus continuum E E' ſubſequens, quo
              <lb/>
            ordinata eſt; </s>
            <s xml:space="preserve">punctum E' eſt limes inter tempus præcedens
              <lb/>
            E E', quo ordinata eſt, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſubſequens E'B, quo non eſt. </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            Vita igitur quædam ordinatæ eſt tempus E E': </s>
            <s xml:space="preserve">ortus habetur
              <lb/>
            in E, interitus in E'. </s>
            <s xml:space="preserve">Quid autem in ipſo ortu, & </s>
            <s xml:space="preserve">interitu? </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            Habetur-ne quoddam eſſe ordinatæ, an non eſſe? </s>
            <s xml:space="preserve">Habetur uti-
              <lb/>
            que eſſe, nimirum E G, vel E'G', non autem non eſſe. </s>
            <s xml:space="preserve">O-
              <lb/>
            ritur tota finitæ magnitudinis ordinata E G, interit tota fi-
              <lb/>
            nitæ magnitudinis E'G', nec tamen ibi conjungit eſſe, & </s>
            <s xml:space="preserve">non
              <lb/>
            eſſe, nec ullum abſurdum ſecum trahit. </s>
            <s xml:space="preserve">Habetur momento E
              <lb/>
            primus terminus ſeriei ſequentis ſine ultimo ſeriei præceden-
              <lb/>
            tis, & </s>
            <s xml:space="preserve">habetur momento E' ultimus terminus ſeriei præceden-
              <lb/>
            tis ſine primo termino ſeriei ſequentis.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="right" xml:space="preserve">Solutio ex me-
            <lb/>
          taphyſica con-
            <lb/>
          ſideratione.</note>
          <p>
            <s xml:space="preserve">55. </s>
            <s xml:space="preserve">Quare autem id ipſum accidat, ſi metaphyſica conſi-
              <lb/>
            deratione rem perpendimus, ſtatim patebit. </s>
            <s xml:space="preserve">Nimirum veri
              <lb/>
            nihili nullæ ſunt veræ proprietates: </s>
            <s xml:space="preserve">entis realis veræ, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            reales proprietates ſunt. </s>
            <s xml:space="preserve">Quævis realis ſeries initium rea-
              <lb/>
            le habere debet, & </s>
            <s xml:space="preserve">finem, ſive primum, & </s>
            <s xml:space="preserve">ultimum termi-
              <lb/>
            num. </s>
            <s xml:space="preserve">Id, quod non eſt, nullam habet veram proprietatem,
              <lb/>
            nec proinde ſui generis ultimum terminum, aut primum exi-
              <lb/>
            git. </s>
            <s xml:space="preserve">Series præcedens ordinatæ nullius, ultimum terminum </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>