Blancanus, Josephus, Sphaera mvndi, sev cosmographia demonstratiua , ac facile methodo tradita : in qua totius Mundi fabrica, vna cum nouis, Tychonis, Kepleri, Galilaei, aliorumq' ; Astronomorum adinuentis continentur ; Accessere I. Breuis introductio ad geographiam. II. Apparatus ad mathematicarum studium. III. Echometria, idest Geometrica tractatio de Echo. IV. Nouum instrumentum ad Horologia

Table of figures

< >
[Figure 71]
[Figure 72]
[Figure 73]
[Figure 74]
[Figure 75]
[Figure 76]
[Figure 77]
[Figure 78]
[Figure 79]
[Figure 80]
[Figure 81]
[Figure 82]
[Figure 83]
[Figure 84]
[Figure 85]
[Figure 86]
[Figure 87]
[Figure 88]
[Figure 89]
[Figure 90]
[Figure 91]
[Figure 92]
[Figure 93]
[Figure 94]
[Figure 95]
[Figure 96]
[Figure 97]
[Figure 98]
[Figure 99]
[Figure 100]
< >
page |< < (53) of 300 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div101" type="section" level="1" n="67">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5285" xml:space="preserve">
              <pb o="53" file="0073" n="77" rhead="Liber Quintus."/>
            tis ſuperficiem eſſe ſphæricam, cuius centrum eſt idem ac centrum terræ: </s>
            <s xml:id="echoid-s5286" xml:space="preserve">quod erat demonſtrandum. </s>
            <s xml:id="echoid-s5287" xml:space="preserve">atque
              <lb/>
            hæc de ſuperficie maris conuexa, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5288" xml:space="preserve">ſuprema.</s>
            <s xml:id="echoid-s5289" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5290" xml:space="preserve">Quod vero attinet ad inferiorem maris ſuperficiem quæ concaua eſt, qua ſcilicet marifundum contingit,
              <lb/>
            variam admodum atque irregularem eam eſſe oportet; </s>
            <s xml:id="echoid-s5291" xml:space="preserve">terminatur enim a terra, quæ fundum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5292" xml:space="preserve">alueum ma-
              <lb/>
            ri præbet, quam inęqualem admodum eſſe appartet, plenam nimirum ſcopulis, inſulis, vorticibus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5293" xml:space="preserve">mo-
              <lb/>
            do altiorem, modo depreſſiorem, quare ad earumdem inequalitates, neceſſe eſt configurari maris inferio-
              <lb/>
            rem concauam ſuperficiem.</s>
            <s xml:id="echoid-s5294" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5295" xml:space="preserve">Cum verò mare non totam terræ faciem tegat, ſed eam interruptè modo hac, modo illac inuadat, ſequi-
              <lb/>
            tur eius figuram eſſe corpus ſolidum orbiculare, ſed valde interruptum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5296" xml:space="preserve">confractum, cuius craſſities ſit ad
              <lb/>
            ſummum ſeſquimilliaris, vt ſequenti capite videbimus.</s>
            <s xml:id="echoid-s5297" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5298" xml:space="preserve">Ex ijs quæ de terra, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5299" xml:space="preserve">aqua demonſtrata ſunt, manifeſtè conſequitur Terram, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5300" xml:space="preserve">Aquam vnicum globum
              <lb/>
            conſtituere, cuius ſit idem centrum cum Mundi centro ac medio.</s>
            <s xml:id="echoid-s5301" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div103" type="section" level="1" n="68">
          <head xml:id="echoid-head73" style="it" xml:space="preserve">De quantitate Aquæ Mariſuè. Cap. IIII.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5302" xml:space="preserve">TRiplex in mari quantitas inueſtiganda eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s5303" xml:space="preserve">Prima eſt eius altitudo, ſeu profunditas. </s>
            <s xml:id="echoid-s5304" xml:space="preserve">Secunda ſuperficies
              <lb/>
            ſecundum milliaria quadrata. </s>
            <s xml:id="echoid-s5305" xml:space="preserve">Tertia, ſoliditas eius tota ſecundum milliaria cubica.</s>
            <s xml:id="echoid-s5306" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5307" xml:space="preserve">Quod igitur ad profunditatem attinet, eam exiſtimo eſſe ad ſummum vnius ſeſquimilliaris, idque paucis
              <lb/>
            in locis: </s>
            <s xml:id="echoid-s5308" xml:space="preserve">ordinariam verò eſſe ſemimilliaris; </s>
            <s xml:id="echoid-s5309" xml:space="preserve">nautæ enim noſtræ tempeſtatis, qui totum ferè Oceanum Boli.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5310" xml:space="preserve">de perſcrutati ſunt, vbique fundum repererunt, illudque ad ſummum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5311" xml:space="preserve">perraro ſeſqu@milliare tantum de-
              <lb/>
            ſcendere. </s>
            <s xml:id="echoid-s5312" xml:space="preserve">ordinarie verò, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5313" xml:space="preserve">ferè vbique ad dimidij profunditatem circiter prouenire.</s>
            <s xml:id="echoid-s5314" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5315" xml:space="preserve">Idem confirmatur ex ſententia eorum Theologorum, qui veriſimiliter valde exiſtimant, maris profundi-
              <lb/>
            tatem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5316" xml:space="preserve">montium altitudinem æquales eſſe, ſibique inuicem reſpondere; </s>
            <s xml:id="echoid-s5317" xml:space="preserve">vti ſuperius explicatum eſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s5318" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5319" xml:space="preserve">Modus autem menſurandi hanc profunditatem ordinarius eſt per Bolidem, inſtrumentum nauticum.</s>
            <s xml:id="echoid-s5320" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5321" xml:space="preserve">Alium vero modum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5322" xml:space="preserve">quidem ſubtiliorem Leo Baptiſta Albertus nobilis Architector, in ſuo de Archi-
              <lb/>
            tectura opere excogitauit ad hanc maris profunditatem expiſcandam, qui ſic ſe habet: </s>
            <s xml:id="echoid-s5323" xml:space="preserve">Primo paratum ſi@
              <lb/>
            vas aqua plenum in cuius fundo ſit exiguum foramem, per quod aqua in aliud ſubiectum vas cum oportue-
              <lb/>
            @it, effluat. </s>
            <s xml:id="echoid-s5324" xml:space="preserve">Secundo adſit galla, vel ſphærula ex ſubere, cui infixa ſit acus vncinata, vt in figura apparet.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5325" xml:space="preserve">
              <figure xlink:label="fig-0073-01" xlink:href="fig-0073-01a" number="45">
                <image file="0073-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0073-01"/>
              </figure>
            Tertio habeas nonnulla corpora plumbea, quę
              <lb/>
            hãc 7. </s>
            <s xml:id="echoid-s5326" xml:space="preserve">ſeptenarij figuram referant, ſintque om-
              <lb/>
            nia æqualis inuicem ponderis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5327" xml:space="preserve">tanti, vt gal-
              <lb/>
            lam, vel ſuber valeant ſecum ſub mare demer-
              <lb/>
            gere, debet enim galla breuiori parti corporis
              <lb/>
            plumbei per vncinum inſeri, ſed laxè vt exire
              <lb/>
            poſtea poſſit.</s>
            <s xml:id="echoid-s5328" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5329" xml:space="preserve">4 Adſit tãdem mare quodpiam, cuius pro-
              <lb/>
            funditatem habeas probè per funẽ aut bolidem
              <lb/>
            exploratam, ſitque, v. </s>
            <s xml:id="echoid-s5330" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s5331" xml:space="preserve">paſſus 300. </s>
            <s xml:id="echoid-s5332" xml:space="preserve">poſt hæc
              <lb/>
            eodem temporis momento duo debes facere,
              <lb/>
            vnum eſt plumbum cum galla demergere, ita
              <lb/>
            vt ad fundum deſcendat; </s>
            <s xml:id="echoid-s5333" xml:space="preserve">alterum eſt aquæ fo-
              <lb/>
            ramem exiguum aperire, vt eodem tempore
              <lb/>
            fluere incipiat, quo plumbum deſcendere pari-
              <lb/>
            ter incipit. </s>
            <s xml:id="echoid-s5334" xml:space="preserve">interim dum effluit aqua plumbum
              <lb/>
            deſcendit, fundumq; </s>
            <s xml:id="echoid-s5335" xml:space="preserve">tanget parte ima B. </s>
            <s xml:id="echoid-s5336" xml:space="preserve">quia
              <lb/>
            altera leuior eſt propter gallã; </s>
            <s xml:id="echoid-s5337" xml:space="preserve">ad fundi tactum
              <lb/>
            proſternetur, ita vt angulus eius deorſum ver-
              <lb/>
            gat; </s>
            <s xml:id="echoid-s5338" xml:space="preserve">pars vero in qua eſt galla, ſurſum quia le-
              <lb/>
            uior eſt eleuabitur, quapropter poterit galla fa-
              <lb/>
            cile ab ea liberari, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5339" xml:space="preserve">ſurſum exilire. </s>
            <s xml:id="echoid-s5340" xml:space="preserve">ſtatim igi-
              <lb/>
            @@@ ac videris gallam emergentem, claude vaſis foramen: </s>
            <s xml:id="echoid-s5341" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s5342" xml:space="preserve">aquam quæ interim efluxit diligenter ponde-
              <lb/>
            ra, ſitque v. </s>
            <s xml:id="echoid-s5343" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s5344" xml:space="preserve">vnciarum 4. </s>
            <s xml:id="echoid-s5345" xml:space="preserve">eiuſque pondus vnc. </s>
            <s xml:id="echoid-s5346" xml:space="preserve">4. </s>
            <s xml:id="echoid-s5347" xml:space="preserve">necnon maris huius altitudinem paſsuum 300. </s>
            <s xml:id="echoid-s5348" xml:space="preserve">memoriæ,
              <lb/>
            aut ſcripto commenda. </s>
            <s xml:id="echoid-s5349" xml:space="preserve">hæc igitur omnia erunt veluti apparatus quidam ad cuiuſuis profundiſſimi Oceani
              <lb/>
            altitudinem perſcrutandam. </s>
            <s xml:id="echoid-s5350" xml:space="preserve">ſit iam igitur aliquod mare valde profundum menſurandum. </s>
            <s xml:id="echoid-s5351" xml:space="preserve">eo adito, eodem
              <lb/>
            tempore, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5352" xml:space="preserve">aliud plumbum priori æquale cum galla demerge, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5353" xml:space="preserve">ſimul aquæ fluxum reſera; </s>
            <s xml:id="echoid-s5354" xml:space="preserve">galla vt prius
              <lb/>
            relicto deorſum plumbo enatabit: </s>
            <s xml:id="echoid-s5355" xml:space="preserve">qua ſtatim conſpecta fluxum aquæ ſiſte, diligenterquè aquam interim de-
              <lb/>
            fluxam pondera ſit, v. </s>
            <s xml:id="echoid-s5356" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s5357" xml:space="preserve">vnc. </s>
            <s xml:id="echoid-s5358" xml:space="preserve">10. </s>
            <s xml:id="echoid-s5359" xml:space="preserve">poſtea ſic ratiocinare, vt ſe habet pondus prioris aquæ vnc. </s>
            <s xml:id="echoid-s5360" xml:space="preserve">4. </s>
            <s xml:id="echoid-s5361" xml:space="preserve">ad paſſus 300.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5362" xml:space="preserve">altitudinis prioris mari; </s>
            <s xml:id="echoid-s5363" xml:space="preserve">ita ſe debet habere pondus vnc. </s>
            <s xml:id="echoid-s5364" xml:space="preserve">10. </s>
            <s xml:id="echoid-s5365" xml:space="preserve">ad altitudinem huius maris; </s>
            <s xml:id="echoid-s5366" xml:space="preserve">quare per auream
              <lb/>
            trium regulam ex cognitis iam tribus analogiæ, quartus inueniri poterit hoc modo, ſi vnc. </s>
            <s xml:id="echoid-s5367" xml:space="preserve">4. </s>
            <s xml:id="echoid-s5368" xml:space="preserve">dant altitudi-
              <lb/>
            nem 300. </s>
            <s xml:id="echoid-s5369" xml:space="preserve">ergo vnc. </s>
            <s xml:id="echoid-s5370" xml:space="preserve">10 dabunt altitudinem 750. </s>
            <s xml:id="echoid-s5371" xml:space="preserve">igitur maris vltimi profunditas erit paſſuum 750.</s>
            <s xml:id="echoid-s5372" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5373" xml:space="preserve">Quod vero ad ſuperficialem eius quantitatem ſpectat, ea ex Geographia petenda eſt: </s>
            <s xml:id="echoid-s5374" xml:space="preserve">recentiores autem
              <lb/>
            Geographi, qui totum ferè terræ orbem in globo depingunt, ſuperficiem aquæ æqualem propè ſuperficiei
              <lb/>
            @erræ faciunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s5375" xml:space="preserve">quamuis hoc exactè nondũ perſpici potuerit, ob aliquam adhuc Geographiæ imperfectionem.</s>
            <s xml:id="echoid-s5376" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>