Casati, Paolo, De igne dissertationes physicae, 1686

Table of Notes

< >
< >
page |< < (66) of 672 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div14" type="section" level="1" n="13">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2137" xml:space="preserve">
              <pb o="66" file="0078" n="78" rhead="Diſſertatio Tertia."/>
            maior: </s>
            <s xml:id="echoid-s2138" xml:space="preserve">non quia aliquid graue additum illi fuerit, ſed quia ali-
              <lb/>
            quid leue, videlicet lignum, demptum eſt, quod ſuâ leuitate
              <lb/>
            in aquâ deterebat ferri grauitatem, quamuis in aëre facta ſit mi-
              <lb/>
            nor grauitas dempto ligno, quod pariter in aëre eſt graue. </s>
            <s xml:id="echoid-s2139" xml:space="preserve">Quid
              <lb/>
            ni, inquam, ſimile aliquid in allatis experimentis contingat? </s>
            <s xml:id="echoid-s2140" xml:space="preserve">Cum
              <lb/>
            primùm ex venâ metallum ſeiunctum fuit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2141" xml:space="preserve">ope ignis ſolutum in
              <lb/>
            maſſam frigore coaluit, intra poros plurimas ignis permiſti parti-
              <lb/>
            culas concluſit, quas ſi dixerimus aëre leuiores, vtique metalli
              <lb/>
            grauitatem imminuunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s2142" xml:space="preserve">Iam verò ſi metallum igni iterum expo-
              <lb/>
            natur, in eòque diutiùs ad aliquot horas detineatur, vi caloris ita
              <lb/>
            recludi poſſunt intimi meatus, vt leuiſſimæ particulæ ibi iam du-
              <lb/>
            dum concluſæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2143" xml:space="preserve">raritatem maiorem affectantes, tandem auolare
              <lb/>
            valeant, fiatque metalli maior ſecundùm ſpeciem grauitas, non
              <lb/>
            quia graues aliquæ ignis particulæ additæ fuerint, ſed quia metal-
              <lb/>
            lum particulas aëre leuiores amiſerit.</s>
            <s xml:id="echoid-s2144" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2145" xml:space="preserve">Maur. </s>
            <s xml:id="echoid-s2146" xml:space="preserve">Ingeniosè excogitatum: </s>
            <s xml:id="echoid-s2147" xml:space="preserve">an veritas prorſus congruat,
              <lb/>
            non ſatis ſcio. </s>
            <s xml:id="echoid-s2148" xml:space="preserve">Si ex caloris vehementiâ metallicarum laminarum,
              <lb/>
            aut ſcobis, aut calcis meatus recluduntur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2149" xml:space="preserve">ignei ſpiritus, quos,
              <lb/>
            ſi cum aëre comparentur, leues dicis, indè auolant, quid in eo-
              <lb/>
            rum locum ſuccedit? </s>
            <s xml:id="echoid-s2150" xml:space="preserve">Nonne ſimiles igniculi? </s>
            <s xml:id="echoid-s2151" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s2152" xml:space="preserve">quidem maiore
              <lb/>
            copiâ pro meatuum amplitudine maiore; </s>
            <s xml:id="echoid-s2153" xml:space="preserve">qui propterea, ſi aëre
              <lb/>
            leuiores eſſent, multo magis metalli grauitatem imminuerent,
              <lb/>
            quam tamen auctam obſeruamus. </s>
            <s xml:id="echoid-s2154" xml:space="preserve">Neque poſſumus igniculos om-
              <lb/>
            nes extrudere, vt prorſus aër poros illos impleat; </s>
            <s xml:id="echoid-s2155" xml:space="preserve">quandoquidem
              <lb/>
            adhuc feruens materia bilancis examini ſubiecta eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s2156" xml:space="preserve">Fatendum
              <lb/>
            igitur igniculos in materiam metallicam irruentes (ſimile ponderis
              <lb/>
            augmentum deprehenſum eſt in Coralij rubri fragminulis in vitreâ
              <lb/>
            phialâ hermetico ſigillo obſtructâ clauſis, ſuper accenſos carbo-
              <lb/>
            nes, ne vitrum labem faceret, per interualla collocatis) dum
              <lb/>
            alij ab alijs vrgentur, ita demum intrà poros conſtipari, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2157" xml:space="preserve">cum
              <lb/>
            alijs particulis complicari, vt pro ſuâ mobilitate auolare ne-
              <lb/>
            queant; </s>
            <s xml:id="echoid-s2158" xml:space="preserve">id quod aliquam temporis diuturnitatem exigit, vt expe-
              <lb/>
            riendo didicimus.</s>
            <s xml:id="echoid-s2159" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2160" xml:space="preserve">Vt autem, quod res eſt, ſincerè eloquar, diſſimulandum non
              <lb/>
            videtur, quid tandem ex huiuſcemodi experimentis in rem no-
              <lb/>
            ſtram confici queat. </s>
            <s xml:id="echoid-s2161" xml:space="preserve">Et primum quidem ex poſtremo, quod Boy-
              <lb/>
            le attulit *de Penetrabilitate vitri,* experimento habemus plum-
              <lb/>
            bi v@@iam in vitreâ retortâ hermeticè ſigillatâ poſt duas </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>