Weidler, Johann Friedrich, Jo. Friderici Weidleri Tractatus de machinis hydraulicis toto terrarum orbe maximis Marlyensi et Londinensi et aliis rarioribus similibus in quo mensurae prope ipsas machinas notatae describuntur, et de viribus earum luculenter disseritur

List of thumbnails

< >
11
11
12
12 (2)
13
13 ((3))
14
14 (4)
15
15 (5)
16
16 (6)
17
17 (7)
18
18 (8)
19
19 (9)
20
20 (10)
< >
page |< < (70) of 214 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div21" type="section" level="1" n="12">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1573" xml:space="preserve">
              <pb o="70" file="0080" n="80" rhead="CAPVT IV."/>
            ui, effectibus intelligi poteſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s1574" xml:space="preserve">Interim de aliorum
              <lb/>
            periculis hic diſſerere non uidetur ab inſtituto alie-
              <lb/>
            num. </s>
            <s xml:id="echoid-s1575" xml:space="preserve">Scilicet uim et expanſionem longe maximam
              <lb/>
            aquae in uapores calore reſolutae iampridem ueteres
              <lb/>
            perſpectam habuere, prouti docet
              <emph style="sc">Vitrvvivs</emph>
              <lb/>
            Architecturae Lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s1576" xml:space="preserve">I. </s>
            <s xml:id="echoid-s1577" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s1578" xml:space="preserve">VI. </s>
            <s xml:id="echoid-s1579" xml:space="preserve">qui paruulo aeolipilae
              <lb/>
            ſpectaculo de immanibus uentorum naturae rationi-
              <lb/>
            bus iudicari poſſe cenſuit. </s>
            <s xml:id="echoid-s1580" xml:space="preserve">Verum quo modo pote-
              <lb/>
            ſtas uaporum uehementer expanſorum definienda ſit,
              <lb/>
            ſolertius poſteri indagarunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s1581" xml:space="preserve">Primus forte idem ten-
              <lb/>
            tauit eximius philoſophiae experimentalis promotor
              <lb/>
              <emph style="sc">Franciscvs</emph>
              <emph style="sc">Baco de</emph>
              <emph style="sc">Vervlamio</emph>
            , is enim de-
              <lb/>
            ſcribit hiſtoriam expanſionis materiae in pneumaticis
              <lb/>
            ut loquitur in libro, cui titulum fecit, impetus philoſo-
              <lb/>
            phici, col. </s>
            <s xml:id="echoid-s1582" xml:space="preserve">705. </s>
            <s xml:id="echoid-s1583" xml:space="preserve">operum. </s>
            <s xml:id="echoid-s1584" xml:space="preserve">Sumſit phialam uitream, quae
              <lb/>
            fortaſſe unciam unam capiebat, cuius collum labro la-
              <lb/>
            tiore reuerſo erat inſtructum, eamque dimidiam aqua
              <lb/>
            repleuit, et pondus eius et aquae contentae bilance
              <lb/>
            expendit, dein ueſicam, quae circiter pintam continebat,
              <lb/>
            recentem, oleoque bene obturatam, ad os phialae fi-
              <lb/>
            lo cerato fortiter alligauit, et phialam ſuper carbo-
              <lb/>
            nes candentes collocauit; </s>
            <s xml:id="echoid-s1585" xml:space="preserve">aqua non ita multo poſt
              <lb/>
            bullire coepit, et paulatim ueſicam ex omni parte
              <lb/>
            ſufflauit, fereque ad rupturam extendit, quod cum
              <lb/>
            fieret, ſtatim uitrum ab igne remotum et ſuper tape-
              <lb/>
            tem poſitum fuit, ne repent@@o frigore disrumpere-
              <lb/>
            tur; </s>
            <s xml:id="echoid-s1586" xml:space="preserve">tum in ſummo ueſicae acu foramen aperuit, per
              <lb/>
            quod uapor ſubito erumpebat. </s>
            <s xml:id="echoid-s1587" xml:space="preserve">poſtea ueſicam prorſus
              <lb/>
            a phiala remouit, et eius iterum pondus quaeſiuit,
              <lb/>
            reperitque duorum denariorum pondus aquam amiſis-
              <lb/>
            ſe inde collegit, uaporem, qui ueſicam implebat, denari-
              <lb/>
            orum duorum ponderiaequipollere, ipſumque uaporem
              <lb/>
            aquae ad corpus aquae rationem octogecuplam </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>