8258De Mundi Fabrica
cundum ſoliditates, hoc modo, numeri in quibus noti ſunt diametri ſcribuntur ſic 1,52.
horũ proportio con-
tinuatur vſque ad quatuor terminos ſic 1. 52. 2,704. 140,608. ideſt ita vt ſit eadẽ ratio primi ad ſecundum, quę
ſecundi ad tertium, & tertij ad quartum, ſicuti eſt in iſtis. Iam vt Euclides propoſ. 18. 12. Elem. demonſtrat,
eadem cſt proportio primi, 1. ad vltimum 140,608. quæ minoris ſphærę ad maiorem, ideſt quartum ſemidia-
metri ſunt vt 1. ad 2. quare tota ſphæra ſublunar@s toties continet terræ globum, quoties num. 140,608. con-
11
Terra # 2′290.
Aqua # 1.
Aer # 86.
Aether # 321′992′320.
tinet vnitatem. eodem modo ad reliqua elementa, aquam, aerem, & c. compara-
tiones haberi poſſunt ſupra innuimus terram, aquam, & aerem eſſe inter ſe, vt
ſunt appoſiti num. nunc vero oſtẽdimus Aetherem qui ferè totam ſphæram ele-
mentarem occupat. eſſe ad terram ferè vt 140,608. ad 1. ſi igitur multiplicaueri-
mus hunc num. per 2,290. producetur num. 321,992,320. qui erit in eadem ratio-
ne ad 2,290. in qua eſt Aether ad terram; exponantur igitur num. quatuor, pro-
portiones quatuor elementorum inuicem habentes.
tinuatur vſque ad quatuor terminos ſic 1. 52. 2,704. 140,608. ideſt ita vt ſit eadẽ ratio primi ad ſecundum, quę
ſecundi ad tertium, & tertij ad quartum, ſicuti eſt in iſtis. Iam vt Euclides propoſ. 18. 12. Elem. demonſtrat,
eadem cſt proportio primi, 1. ad vltimum 140,608. quæ minoris ſphærę ad maiorem, ideſt quartum ſemidia-
metri ſunt vt 1. ad 2. quare tota ſphæra ſublunar@s toties continet terræ globum, quoties num. 140,608. con-
11
Terra # 2′290.
Aqua # 1.
Aer # 86.
Aether # 321′992′320.
tinet vnitatem. eodem modo ad reliqua elementa, aquam, aerem, & c. compara-
tiones haberi poſſunt ſupra innuimus terram, aquam, & aerem eſſe inter ſe, vt
ſunt appoſiti num. nunc vero oſtẽdimus Aetherem qui ferè totam ſphæram ele-
mentarem occupat. eſſe ad terram ferè vt 140,608. ad 1. ſi igitur multiplicaueri-
mus hunc num. per 2,290. producetur num. 321,992,320. qui erit in eadem ratio-
ne ad 2,290. in qua eſt Aether ad terram; exponantur igitur num. quatuor, pro-
portiones quatuor elementorum inuicem habentes.
Conſectarium.
EX demonſtratis de horum quatuor corporum elementarem ſphæram conflantium, quantitatibus, mani
feſtum eſt decuplam illam elementorum analogiam, quam nonnulli Ariſtoteli imponere contendunt
omnino commentitiam eſſe, ac proinde reijciendam.
feſtum eſt decuplam illam elementorum analogiam, quam nonnulli Ariſtoteli imponere contendunt
omnino commentitiam eſſe, ac proinde reijciendam.
Cap. VI. Appendix, in qua problemata aliquot non iniucunda, ex hactenus traditis ſoluenda
proponuntur, quibus ingenium vtiliter, ac variè exercetur, atq; acuitur.
proponuntur, quibus ingenium vtiliter, ac variè exercetur, atq; acuitur.
1 POnamus Deum abſtuliſſe totum illud terræ hemiſphæriũ, quod eſt ſupra noſtrum horizontem Aſtro-
nomicum, quod nos vulgò ſuperius appellamus, altero inferiori antipodum hemiſphæro nihil immu-
tato: hoc enim facto remaneret plana, ac rotunda terræ ſuperficies. Iam quæritur an homines poſſent in il-
la magna planitie degere, & inhabitare? Reſpondeo negando inibi homines vno excepto conſiſtere poſſe,
ſolus enim ille vnus qui pedibus centrũ illius plani, quod eſt centrum pariter terræ calcaret, in illo plano exi-
ſtere poſſet. cæteri vero omnes, quos alibi extra illud centrum ſtare poſſe imaginamur, nullo modo ibi inſi-
ſtere poſſent, ſed verſus centrum illius plani vndiq; delabarentur; quia omne graue deorſum tendit niſi quid
obſtet. planior autem ſolutio euadit, ſi cogitemus ablatum eſſe non noſtrum hæmiſphęrium, ſed hæmiſphæ-
rium, v. g. orientale; ſic enim planities illa terræ tranſiret ſub noſtris pedibus, eamque intuentes videremus
abyſſum, aut præcipitium horrendum, vſque ad antipodas recta deſcendere, in cuius medio eſſet centrum
mundi, quo intuitu ſtatim intelligeremus nullos homines ei pedibus affixos, ac perpẽdiculares inhærere poſ-
ſe, præter illum qui centro infiſteret. Hinc patet fieri nullo modo poſſe, vt terra ſit ſuperficies quædam qua-
drata, vti Sinæ opinantur, vnicum enim tantum pateretur habitatorem.
nomicum, quod nos vulgò ſuperius appellamus, altero inferiori antipodum hemiſphæro nihil immu-
tato: hoc enim facto remaneret plana, ac rotunda terræ ſuperficies. Iam quæritur an homines poſſent in il-
la magna planitie degere, & inhabitare? Reſpondeo negando inibi homines vno excepto conſiſtere poſſe,
ſolus enim ille vnus qui pedibus centrũ illius plani, quod eſt centrum pariter terræ calcaret, in illo plano exi-
ſtere poſſet. cæteri vero omnes, quos alibi extra illud centrum ſtare poſſe imaginamur, nullo modo ibi inſi-
ſtere poſſent, ſed verſus centrum illius plani vndiq; delabarentur; quia omne graue deorſum tendit niſi quid
obſtet. planior autem ſolutio euadit, ſi cogitemus ablatum eſſe non noſtrum hæmiſphęrium, ſed hæmiſphæ-
rium, v. g. orientale; ſic enim planities illa terræ tranſiret ſub noſtris pedibus, eamque intuentes videremus
abyſſum, aut præcipitium horrendum, vſque ad antipodas recta deſcendere, in cuius medio eſſet centrum
mundi, quo intuitu ſtatim intelligeremus nullos homines ei pedibus affixos, ac perpẽdiculares inhærere poſ-
ſe, præter illum qui centro infiſteret. Hinc patet fieri nullo modo poſſe, vt terra ſit ſuperficies quædam qua-
drata, vti Sinæ opinantur, vnicum enim tantum pateretur habitatorem.
2 Qua ratione pons lapideus aut latericius architectari poſſet, qui nullis pylis, aut fulcimentis terrã con-
tingeret, ſed totus in aere pendulus exiſteret. Reſp. ſi circa ambitum terræ maximum pons vniformis craſſi-
tie, ac ponderis prius ſuper fulcris ligneis per parte extrueretur, eoq; abſoluto fulcra omnia ſubtraherentur,
nullo modo pons corrueret, quia vndiq; ad centrum mundi æqualiter grauitaret, atq; vrgeret, vnde ſibi ipſi
eſſet impedimento, ne ex vna parte potius, quam ex altera ſubſiderct. eadem de cauſa @ornices, & concamera-
tionesconſiſtu nt.
tingeret, ſed totus in aere pendulus exiſteret. Reſp. ſi circa ambitum terræ maximum pons vniformis craſſi-
tie, ac ponderis prius ſuper fulcris ligneis per parte extrueretur, eoq; abſoluto fulcra omnia ſubtraherentur,
nullo modo pons corrueret, quia vndiq; ad centrum mundi æqualiter grauitaret, atq; vrgeret, vnde ſibi ipſi
eſſet impedimento, ne ex vna parte potius, quam ex altera ſubſiderct. eadem de cauſa @ornices, & concamera-
tionesconſiſtu nt.
3 Sit in noſtro horizonte ſenſibili pauimentum aliquod rectum, &
oblungũ, ita vt cælum vſque &
vtrin-
50[Figure 50]
que pertingat, vti eſt A B.
in figura;
quæritur
num per illud quantũlibet ambulare poſſemus.
Reſpondeo, nequaquam quantumlibet ambu-
laremus, ſed ad aliquod tantum interual@um.
ratio eſt, quia ſic homines aſcenderẽt, fieretque
ſemper magis aſcenſus ille acliuis, ita vt aliquã-
do non amplius recti illi inſiſterent, ſed proni,
& inclinati reperent, non enim conſiſtere poſ-
ſumus niſi lõgitudo corporis noſtri, ſit in linea
directionis quæ tendit ad centrum, & de qua
ſuperius dixi in cap. de motu ſphęræ elementa-
ris. melius id percipitur ſi imaginemur tale pa-
uimentum extructum eſſe in horizonte diſtanti
à noſtra hab tatione per terreſtris circuli qua-
drantem, quale eſt in figura C D. intelligimus
enim ſtatim id eſſe turris inſtar cęlũ vſq; aſcen-
dentis, in cuius parietibus homines fruſtra co-
narentur reptare.
num per illud quantũlibet ambulare poſſemus.
Reſpondeo, nequaquam quantumlibet ambu-
laremus, ſed ad aliquod tantum interual@um.
ratio eſt, quia ſic homines aſcenderẽt, fieretque
ſemper magis aſcenſus ille acliuis, ita vt aliquã-
do non amplius recti illi inſiſterent, ſed proni,
& inclinati reperent, non enim conſiſtere poſ-
ſumus niſi lõgitudo corporis noſtri, ſit in linea
directionis quæ tendit ad centrum, & de qua
ſuperius dixi in cap. de motu ſphęræ elementa-
ris. melius id percipitur ſi imaginemur tale pa-
uimentum extructum eſſe in horizonte diſtanti
à noſtra hab tatione per terreſtris circuli qua-
drantem, quale eſt in figura C D. intelligimus
enim ſtatim id eſſe turris inſtar cęlũ vſq; aſcen-
dentis, in cuius parietibus homines fruſtra co-
narentur reptare.
4 Sit tabula plana perfectè, atque in noſtro horizonte ad æqui@ibrium conſtituta qualem linea A B.
refe-
rat; ſupra qu@m@ ponatur ſphæra perfectè rotunda, hæc ſphæra maneb@tne an reuoluetur? Reſpondeo, ſi
rat; ſupra qu@m@ ponatur ſphæra perfectè rotunda, hæc ſphæra maneb@tne an reuoluetur? Reſpondeo, ſi