Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Page concordance

< >
Scan Original
711 dclv
712 dclvi
713 dclvij
714 dclviij
715 dclix
716 dclx
717 dclxi
718 dclxij
719 dclxiij
720 dclxiiij
721 dclxv
722 dclxvi
723 dclxvij
724 dclxviij
725 dclxix
726 dclxx
727 dclxxi
728 dclxxij
729 dclxxiij
730 dclxxiiij
731 dclxxv
732 dclxxvi
733 dclxxvij
734 dclxxviij
735 dclxxix
736 dclxxx
737 dclxxxi
738 dclxxxij
739 dclxxxiij
740 dclxxxiiij
< >
page |< < (dcclxxxij) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1111" type="section" level="1" n="116">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s24757" xml:space="preserve">
              <pb o="dcclxxxij" file="0838" n="838" rhead="Außzug von allen"/>
            ſo ein gantz jar vor Minerue bildnuß gebronnen hatt/ dañ die weite A B C
              <lb/>
            D war gemehret nach anzal der tagẽ im jar. </s>
            <s xml:id="echoid-s24758" xml:space="preserve">Es wirt auch kom̃lich ſein wañ
              <lb/>
            ſie mit einer blateren auff einem eyſenen roſt vmbgeben. </s>
            <s xml:id="echoid-s24759" xml:space="preserve">deßhalben wann
              <lb/>
            man öl in ein groß geſchirr thůt/ vnd der dachten nitt außlöſchet/ mag das
              <lb/>
            liecht ein gantz jar weren. </s>
            <s xml:id="echoid-s24760" xml:space="preserve">es ſoll aber der dachten nit verbrennen/ damit dz
              <lb/>
            liecht nit abgange. </s>
            <s xml:id="echoid-s24761" xml:space="preserve">darumb machet man ihn auß Carpaſiſchem flachs/ dañ
              <lb/>
            er brennet nit/ oder auß der gleſteten ſteinen faden/ wie hernach ſoll ange-
              <lb/>
            zeigt werden.</s>
            <s xml:id="echoid-s24762" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s24763" xml:space="preserve">E iſt auch ein ſchöne frag/ wie das waſſer ſo hoch möge überſich faren als
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0838-01" xlink:href="note-0838-01a" xml:space="preserve">wie das waſ-
                <lb/>
              ſer in die höhe
                <lb/>
              komme.</note>
            weit es nidſich geth/ weil es von des lären bewegung gehindert wirt. </s>
            <s xml:id="echoid-s24764" xml:space="preserve">diſes
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0838-01" xlink:href="fig-0838-01a" number="145">
                <variables xml:id="echoid-variables104" xml:space="preserve">B E C D A F</variables>
              </figure>
            mag durch ein exempel genůgſam bewiſen werden.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s24765" xml:space="preserve">Nimb ein geſchirr voll waſſer/ welches auffrecht vñ
              <lb/>
            gerad ſtande/ zů oberſt zeichne das E/ vñ zů niderſt
              <lb/>
            das F/ vnd den kenel mit A B C. </s>
            <s xml:id="echoid-s24766" xml:space="preserve">Es ſoll auch ein li-
              <lb/>
            nien C D ſein/ ſo gleich weit võ dem Horizonte/ vñ
              <lb/>
            auffrecht in der wag ſtande. </s>
            <s xml:id="echoid-s24767" xml:space="preserve">dann ſoll man den ke-
              <lb/>
            nel A B C mit waſſer füllen/ vnd das waſſer zů dem
              <lb/>
            C hinauß laſſen/ ſo wirt alles waſſer hinauß lauf-
              <lb/>
            fen/ was ob der linien C D iſt/ vnd gar nicht vnder
              <lb/>
            der liniẽ C D/ ſonder es wirt der kenel voll ſein/ dar-
              <lb/>
            zů das geſchirr biß zů C D. </s>
            <s xml:id="echoid-s24768" xml:space="preserve">daß diſem alſo/ zeiget das exempel an. </s>
            <s xml:id="echoid-s24769" xml:space="preserve">Es möch
              <lb/>
            te vyleicht yemand ſagen/ diſes hette mögen an dem ort angezeigt werden/
              <lb/>
            wann man von dem waſſer gehandlet. </s>
            <s xml:id="echoid-s24770" xml:space="preserve">welches doch nicht von nötẽ/ dieweil
              <lb/>
            nicht daran gelegen/ ob das geſchirr voll waſſer/ wein/ öl/ oder milch gewe
              <lb/>
            ſen. </s>
            <s xml:id="echoid-s24771" xml:space="preserve">darumb will ich über diſe erfarnuß vrſach geben. </s>
            <s xml:id="echoid-s24772" xml:space="preserve">Weil das waſſer ſo ob
              <lb/>
            dem C D/ gleich als vyl iſt ſo überſich fahret/ als diſes ſo auß dem C laufft/
              <lb/>
            der kenel ſey weiter oder enger inn dem C dañ in dem A/ dieweil allwegẽ der
              <lb/>
            gantz kenel voll iſt/ wirt das waſſer allzeit leichter/ ſo zů dem C herauß lauf
              <lb/>
            fet. </s>
            <s xml:id="echoid-s24773" xml:space="preserve">Daß aber das waſſer ob dem C D leichter dann im C/ iſt diſe vrſach/
              <lb/>
            weil das waſſer ob dem C D begert hinab zůfaren/ vnd aber das in dem C
              <lb/>
            vorhin daniden iſt/ trucket es das waſſer zůſammen/ vnd treibt das in den
              <lb/>
            känel. </s>
            <s xml:id="echoid-s24774" xml:space="preserve">was aber vnder dem C D/ begert nitt inn dem C zůſein/ dann das C
              <lb/>
            ſthet etwas höher/ darumb will es nit hinauff fahren. </s>
            <s xml:id="echoid-s24775" xml:space="preserve">Das waſſer aber ſo
              <lb/>
            auß dem C laufft/ gibt nit vrſach nachzůgedencken/ wiewol es etwas nide-
              <lb/>
            rer dann diſes ſo in dem geſchirr iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s24776" xml:space="preserve">dann diſe anziehung beſchicht darumb/
              <lb/>
            daß es aneinanderen hanget. </s>
            <s xml:id="echoid-s24777" xml:space="preserve">wz aber aneinander iſt/ beſchicht auß der dün
              <lb/>
            ne/ welche doch nicht ſein mag/ weil dz waſſer zů vorderſt des känel bey dem
              <lb/>
            Cherauß lauffet.</s>
            <s xml:id="echoid-s24778" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s24779" xml:space="preserve">Es wirt aber diſer gantz handel durch diſes argument vollbracht/ daß di
              <lb/>
            ſes waſſer/ ſo ein anders ſoll hernach ziehen/ můß in dem geſchirr begriffen
              <lb/>
            ſein/ dann on diſes mag es ſich nit zertheilen/ vnnd wirt alſo durch den zů-
              <lb/>
            kommenden lufft gefürdert/ damit das ding ſo aneinanderen iſt/ zů {der} wag
              <lb/>
            komme. </s>
            <s xml:id="echoid-s24780" xml:space="preserve">Wann dann das mundloch C etwas niderer/ wirt es darzů trin-
              <lb/>
            gen/ wann es aber höher/ fahret es nit hinab. </s>
            <s xml:id="echoid-s24781" xml:space="preserve">dann diſes ſo gegen dem vnde
              <lb/>
            ren theil über ſthet/ als das A/ můß hinauff zů dem C kommen/ welches
              <lb/>
            gegen dem D ſthet.</s>
            <s xml:id="echoid-s24782" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s24783" xml:space="preserve">Wann aber das waſſer zům erſten hinab fahret/ demnach hinauff ſtei-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0838-02" xlink:href="note-0838-02a" xml:space="preserve">wie das waſ-
                <lb/>
              ſer zů leitten.</note>
            get/ als in nachuolgender figur/ auß dem A in das B/ vnd darnach in das
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>