Bošković, Ruđer Josip - Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Scan	Original
91	39
92	40
93	41
94	42
95	43
96	44
97	45
98	46
99	47
100	48
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58
111	59
112	60
113	61
114	62
115	63
116	64
117	65
118	66
119	67
120	68

8432THEORIÆ in omnibus diſſertationibus meis globum, qui cum 12 veloci-
tatis gradibus aſſequatur alterum præcedentem cum 6; ut ni-
mirum abeundo ad velocitatem aliam quamcunque haberetur
ſaltus ab una velocitate ad aliam, in quo evidentius eſſet ab-
ſurdum.

69. Jam vero in hiſce caſibus utique haberi deberet ſaltus
11Quo pacto mu-
tata velocitate
potentiali per
ſaltum, non
mutetur per
ſaltum actua-
lis. quidam, & violatio legis continuitatis, non quidem in velo-
citate actuali, ſed in potentiali, ſi ad contactum deveniretur
cum velocitatum diſcrimine aliquo determinato quocunque.
In velocitate actuali, ſi eam metiamur ſpatio, quod confici-
tur, diviſo per tempus, tranſitus utique fieret per omnes in-
termedias, quod ſic facile oſtenditur ope Geometriæ. In fig.
22Fig. 10. 10 deſignent AB, BC bina tempora ante, & poſt contactum,
& momento quolibet H ſit velocitas potentialis illa major HI,
quæ æquetur velocitati primæ AD; quovis autem momento
Q poſterioris temporis ſit velocitas potentialis minor Q R,
quæ æquetur velocitati cuidam datæ CG. Aſſumpto quovis
tempore HK determinatæ magnitudinis, area IHKL diviſa per
tempus HK, ſive recta HI, exhibebit velocitatem actualem.
Moveatur tempus HK verſus B, & donec K adveniat ad B,
ſemper eadem habebitur velocitatis menſura; eo autem pro-
greſſo in O ultra B, ſed adhuc H exiſtente in M citra B, ſpa.
tium illi tempori reſpondens componetur ex binis MNEB,
BFPO, quorum ſumma ſi dividatur per MO; jam nec erit
MN æqualis priori AD, nec BF, ipſa minor per datam quan-
titatem FE; ſed facile demonſtrari poteſt , capta VE æquali IL, vel HK, ſive MO, & ducta recta VF, quæ ſecet MN
in X, quotum ex illa diviſione prodeuntem fore MX, donec,
abeunte toto illo tempore ultra B in QS, jam area QRTS di-
viſa per tempus QS exhibeat velocitatem conſtantem Q R.

70. Patet igitur in ea conſideratione a velocitate actuali
33Irregularitas
alia in expreſ-
ſione actualis
velocitatis. præcedente HI ad ſequentem QR tranſiri per omnes interme-
dias MX, quas continua recta VF definiet; quanquam ibi
etiam irregulare quid oritur inde, quod velocitas actualis XM
diverſa obvenire debeat pro diverſa magnitudine temporis aſſum-
pti HK, quo nimirum aſſumpto majore, vel minore remo-
vetur magis, vel minus V ab E, & decreſcit, vel creſcit XM.
Id tamen accidit in motibus omnibus, in quibus velocitas non
manet eadem toto tempore, ut nimirum tum etiam, ſi velocitas
aliqua actualis debeat agnoſci, & determinari ſpatio diviſo per
tempus; pro aliis, atque aliis temporibus aſſumptis pro men-
ſura aliæ, atque aliæ velocitatis actualis menſuræ ob-
4

Page concordance

Text layer

Text normalization

Search

Scan	Original
91	39
92	40
93	41
94	42
95	43
96	44
97	45
98	46
99	47
100	48
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58
111	59
112	60
113	61
114	62
115	63
116	64
117	65
118	66
119	67
120	68

Scan	Original
91	39
92	40
93	41
94	42
95	43
96	44
97	45
98	46
99	47
100	48
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58
111	59
112	60
113	61
114	62
115	63
116	64
117	65
118	66
119	67
120	68

Scan	Original
91	39
92	40
93	41
94	42
95	43
96	44
97	45
98	46
99	47
100	48
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58
111	59
112	60
113	61
114	62
115	63
116	64
117	65
118	66
119	67
120	68