Blancanus, Josephus, Sphaera mvndi, sev cosmographia demonstratiua , ac facile methodo tradita : in qua totius Mundi fabrica, vna cum nouis, Tychonis, Kepleri, Galilaei, aliorumq' ; Astronomorum adinuentis continentur ; Accessere I. Breuis introductio ad geographiam. II. Apparatus ad mathematicarum studium. III. Echometria, idest Geometrica tractatio de Echo. IV. Nouum instrumentum ad Horologia

List of thumbnails

< >
81
81 (57)
82
82 (58)
83
83 (59)
84
84 (60)
85
85 (61)
86
86 (62)
87
87 (63)
88
88 (64)
89
89 (65)
90
90 (66)
< >
page |< < (60) of 300 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div124" type="section" level="1" n="82">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5917" xml:space="preserve">
              <pb o="60" file="0080" n="84" rhead="De Mundi Fabrica,"/>
            terræ centrum pendet; </s>
            <s xml:id="echoid-s5918" xml:space="preserve">quapropter ſphæricum fieret libellando vbique pauimentum, cuius portiones parua
              <lb/>
            pauimenta ſunt exiſtimandæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s5919" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5920" xml:space="preserve">13 Cur dici ſo@et caput pluſquam pedes ambulare? </s>
            <s xml:id="echoid-s5921" xml:space="preserve">Reſp. </s>
            <s xml:id="echoid-s5922" xml:space="preserve">ſi quis totius terræ gyrũ peregiſſet, duas ſimul
              <lb/>
            peripherias, vnam pedibus, alteram capite deſcripſiſſet: </s>
            <s xml:id="echoid-s5923" xml:space="preserve">quarũ proculdubio illa maior eſſet, quam caput cir-
              <lb/>
            cinauit, quippe qui magis a centro diſtat: </s>
            <s xml:id="echoid-s5924" xml:space="preserve">vnde ſolutio quæſtionis habetur.</s>
            <s xml:id="echoid-s5925" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5926" xml:space="preserve">14 Cur dicunt Cyathum plus vini continere in cellario, quã
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0080-01" xlink:href="fig-0080-01a" number="55">
                <image file="0080-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0080-01"/>
              </figure>
            in tecti culmine. </s>
            <s xml:id="echoid-s5927" xml:space="preserve">Reſp. </s>
            <s xml:id="echoid-s5928" xml:space="preserve">quia humores omnes vbicumque tuerint,
              <lb/>
            dum quieſcunt, ſecundum ſupremã ſuperficiem contrahunt ro-
              <lb/>
            tunditatem, cuius centrum eſt centrũ terræ. </s>
            <s xml:id="echoid-s5929" xml:space="preserve">quanto autem Cya-
              <lb/>
            thus fuerit inferior, tanto erit rotunditas humidi portio mino-
              <lb/>
            ris ſphæræ; </s>
            <s xml:id="echoid-s5930" xml:space="preserve">minor autem ſphæra curuiorem habet conuexitatẽ,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s5931" xml:space="preserve">proinde capaciorem, quia magis ſupra Cyathi ora incuruatur:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5932" xml:space="preserve">vt in figuris videre eſt; </s>
            <s xml:id="echoid-s5933" xml:space="preserve">in qua C. </s>
            <s xml:id="echoid-s5934" xml:space="preserve">eſt centrum terræ, circa quod
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0080-02" xlink:href="fig-0080-02a" number="56">
                <image file="0080-02" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0080-02"/>
              </figure>
            humidum Cyathi inferioris C D. </s>
            <s xml:id="echoid-s5935" xml:space="preserve">magis curuatnr, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5936" xml:space="preserve">proinde ca-
              <lb/>
            pacius eſt: </s>
            <s xml:id="echoid-s5937" xml:space="preserve">altioris vero Cyathi humidum A B. </s>
            <s xml:id="echoid-s5938" xml:space="preserve">minus curuatur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5939" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ideo minus continet.</s>
            <s xml:id="echoid-s5940" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5941" xml:space="preserve">15 Vt lacus quiſpiam, aut mare conſiſtat opuſne eſt ſpondis,
              <lb/>
            aut cauitatibus vllis? </s>
            <s xml:id="echoid-s5942" xml:space="preserve">Reſp. </s>
            <s xml:id="echoid-s5943" xml:space="preserve">minime opus eſſe, nam ſi cogitemus
              <lb/>
            portionem aliquam terrę a plano quodam ſecante, eſſe reſectam,
              <lb/>
            relinquetur quædam planities: </s>
            <s xml:id="echoid-s5944" xml:space="preserve">in hanc planitiem ſi aquæ tantumdem loco terrę auulſæ inferatur, extra eam
              <lb/>
            planitiem non effluet, ſed configuratur ſuperiori ſuperficie ſphærica reſpectu centri mundi, quare naturale
              <lb/>
            eſt mare abſque altis litoribus, ſeu ſpondis conſiſtere.</s>
            <s xml:id="echoid-s5945" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5946" xml:space="preserve">16 Sunt duo montes proximi, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5947" xml:space="preserve">in vertice vnius eſt fons viuus, in vertice alterius ſunt quidam habita-
              <lb/>
            tores, qui aquæ inopia laborant, ac propterea illius fontis aquam ad verticem alterius montis deducere vel-
              <lb/>
            lent: </s>
            <s xml:id="echoid-s5948" xml:space="preserve">neq; </s>
            <s xml:id="echoid-s5949" xml:space="preserve">vero ob nimios ſumptus Aquæductũ ſuper fornicibus plurimis fabricare poſſunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s5950" xml:space="preserve">quid igitur agen
              <lb/>
            dum? </s>
            <s xml:id="echoid-s5951" xml:space="preserve">Reſp. </s>
            <s xml:id="echoid-s5952" xml:space="preserve">fiat tubus plumbeus à fonte deſcendens per vallem atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s5953" xml:space="preserve">ad alterius verticem ſcandens, per hunc
              <lb/>
            enim aqua deſcendet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5954" xml:space="preserve">iterum tantumdem aſcendet.</s>
            <s xml:id="echoid-s5955" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5956" xml:space="preserve">17 Eſt mons ad cuius radices eſt fons ſcaturiens, ex altera vero partes pariter ad radices ſunt habitatores
              <lb/>
            illa aqua indigentes, qui ſolummodo per montis verticem fontem adire poſſunt, quid illis faciẽdum? </s>
            <s xml:id="echoid-s5957" xml:space="preserve">Reſp.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5958" xml:space="preserve">conſtruatur tubus plumbeus aſcendens à fonte ſuper verticem montis, indeq; </s>
            <s xml:id="echoid-s5959" xml:space="preserve">ad habitatores illos deſcendẽs
              <lb/>
            initium eius fonti immergi debet, fin is eius paulo depræſſior ſit quam initium, vtrumque os obturetur; </s>
            <s xml:id="echoid-s5960" xml:space="preserve">de-
              <lb/>
            inde tubus in ſummitate montis perforetur, ac per foramen ſemel totus aqua impleatur; </s>
            <s xml:id="echoid-s5961" xml:space="preserve">poſtea foramen di-
              <lb/>
            ligenter obturetur. </s>
            <s xml:id="echoid-s5962" xml:space="preserve">vltimo vtrumque os tubi eodem tempore aperiantur, vel certe primo aperiatur os fonti
              <lb/>
            immerſum; </s>
            <s xml:id="echoid-s5963" xml:space="preserve">hoc enim modo aqua perpetuo prædictis habitatoribus effluere debet: </s>
            <s xml:id="echoid-s5964" xml:space="preserve">vt conſtat ex dictis de
              <lb/>
            motu aquæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s5965" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5966" xml:space="preserve">18 Eſt dolium humido non omnino plenum, ſcire libet quantum humidi contineat abſque apertione ſu
              <lb/>
            perioris, atque vlla dolij perforatione. </s>
            <s xml:id="echoid-s5967" xml:space="preserve">Reſp. </s>
            <s xml:id="echoid-s5968" xml:space="preserve">fiat canna vitrea gracilis, in imo curua, ſecũdum quam partem
              <lb/>
            immittatur in dolij fiſtulam, per quam ordinariè ſolet humidum hauriri. </s>
            <s xml:id="echoid-s5969" xml:space="preserve">reliqua pars @urſum erigatur iuxta
              <lb/>
            dolium; </s>
            <s xml:id="echoid-s5970" xml:space="preserve">ſtatim enim per ca@nam vitream tantum liquor aſcendet, quantum intra dolium attollitur.</s>
            <s xml:id="echoid-s5971" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5972" xml:space="preserve">19 Eodem inſtrumento, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5973" xml:space="preserve">modo, licebit dolium implere, aut humidum addere, non per os ſuperius, vt
              <lb/>
            fieri ſolet.</s>
            <s xml:id="echoid-s5974" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5975" xml:space="preserve">20 Sit puteus vſque ad antipodas excauatus ac neceſſario per centrum terræ tranſiens, quæritur primo;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5976" xml:space="preserve">graue per ipſum deſ@endens quid tandem ageret? </s>
            <s xml:id="echoid-s5977" xml:space="preserve">Reſp. </s>
            <s xml:id="echoid-s5978" xml:space="preserve">ob impetum in deſcenſu acquiſitum, vltra citraq; </s>
            <s xml:id="echoid-s5979" xml:space="preserve">
              <lb/>
            @undi centrum aliquoties reciprocaretur, ſed tandem centrũ eius grauitatis centro mundi congrueret, ſicq; </s>
            <s xml:id="echoid-s5980" xml:space="preserve">
              <lb/>
            @uieſceret.</s>
            <s xml:id="echoid-s5981" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5982" xml:space="preserve">21 Ignis in centro prædicto accenſus flammam in orbem conglobaret: </s>
            <s xml:id="echoid-s5983" xml:space="preserve">fumum verò partim ad nos, par-
              <lb/>
            t
              <unsure/>
            im ad antipodas exhalaret.</s>
            <s xml:id="echoid-s5984" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5985" xml:space="preserve">22 Aqua in prædictum puteum proiecta, tandem circa centrum in globum conquieſceret.</s>
            <s xml:id="echoid-s5986" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5987" xml:space="preserve">23 Bilianx per hunc puteum demiſſa dum deſcenderent magis ſemper, lances contraheret. </s>
            <s xml:id="echoid-s5988" xml:space="preserve">quouſqũe ad
              <lb/>
            centrum mundi deueniret, vbi lances brachio bilancis adhærerent.</s>
            <s xml:id="echoid-s5989" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5990" xml:space="preserve">24 Ponamus haſtam plumbeam vniformis ponderis A B. </s>
            <s xml:id="echoid-s5991" xml:space="preserve">in figura, cu-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0080-03" xlink:href="fig-0080-03a" number="57">
                <image file="0080-03" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0080-03"/>
              </figure>
            ius centrum grauit C. </s>
            <s xml:id="echoid-s5992" xml:space="preserve">ex quo ſuſpenſa maneat non in æquilibrio, ſed obli-
              <lb/>
            quata; </s>
            <s xml:id="echoid-s5993" xml:space="preserve">cum hæc deuenerit ad horizontem aſtronomicum D E. </s>
            <s xml:id="echoid-s5994" xml:space="preserve">tranſeuntem
              <lb/>
            per centrum mundi F. </s>
            <s xml:id="echoid-s5995" xml:space="preserve">ita vt pars eius inferior attingat hunc horizontem,
              <lb/>
            aut iam aliquantulum pertranſierit, quid fiet? </s>
            <s xml:id="echoid-s5996" xml:space="preserve">deſcendens ne ſeruat eãdem
              <lb/>
            poſitionem, an aliquatenus reuoluetur. </s>
            <s xml:id="echoid-s5997" xml:space="preserve">Reſp. </s>
            <s xml:id="echoid-s5998" xml:space="preserve">me nunc tantum alijs Mathe-
              <lb/>
            maticis hoc problema ſoluendum proponere, nondum enim apud me eius
              <lb/>
            ſolutio abſoluta eſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s5999" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6000" xml:space="preserve">25 Qua induſtria conſtruere oportet ſcalã, ita vt per eam duo pariter aſcendant, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6001" xml:space="preserve">tamen, ſimul in con-
              <lb/>
            tr
              <unsure/>
            arias partes tendant? </s>
            <s xml:id="echoid-s6002" xml:space="preserve">Reſp. </s>
            <s xml:id="echoid-s6003" xml:space="preserve">ſcala quæpiam in prædicto puteo ita collocetur vt dimidia ſit citra, dimidiaq;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6004" xml:space="preserve">vltra centrum mundi; </s>
            <s xml:id="echoid-s6005" xml:space="preserve">iam duo a centro, ſimulque à medio ſcalę ſcandere incipiant, vnus ad nos, alter ad an@-
              <lb/>
            podas: </s>
            <s xml:id="echoid-s6006" xml:space="preserve">ambo enim aſcendent, ſed tamen ad partes oppoſitas in eadem ſcala.</s>
            <s xml:id="echoid-s6007" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>