Vitruvius, De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis

Page concordance

< >
Scan Original
81 61
82 62
83 63
84 64
85 65
86 66
87 67
88 68
89 69
90 70
91 71
92 72
93 73
94 74
95 75
96 6
97 77
98 78
99 79
100 80
101 81
102 82
103 83
104 84
105 85
106 86
107 87
108 88
109 89
110 90
< >
page |< < (65) of 530 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div56" type="section" level="1" n="56">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s4717" xml:space="preserve">
              <pb o="65" file="085" n="85" rhead="DE ARCHITEC. LIB. II."/>
            didoro dixit. </s>
            <s xml:id="echoid-s4718" xml:space="preserve">Alioqui nihilo erunt habiliores parietes ad ſustinend{as} plures con-
              <lb/>
            tignationes, quòd ſint diplinthij, aut triplinthij, niſi eo modo craßitudinis aliquid
              <lb/>
            accedat, hoc eſt, niſi non iam ſeſquipedem ſint craßi, ſed tres pedes, aut quatuor & </s>
            <s xml:id="echoid-s4719" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ſemiſſem pedis.</s>
            <s xml:id="echoid-s4720" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s4721" xml:space="preserve">Ergo cum recipere non poſſet area plana tantam multitudi-
              <lb/>
            nem.</s>
            <s xml:id="echoid-s4722" xml:space="preserve">] Aduerte Romana ædificia principio fuiſſe vni{us} contignationis, postea
              <lb/>
            multarum. </s>
            <s xml:id="echoid-s4723" xml:space="preserve">Cui ſubſcribit Varro, lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s4724" xml:space="preserve">de Latina lingua
              <emph style="sc">IIII</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s4725" xml:space="preserve">Aedes, inquit, ab aditu,
              <lb/>
            quòd plano pede adibant.</s>
            <s xml:id="echoid-s4726" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s4727" xml:space="preserve">Et cœnaculorum ad ſummas utilitates perficiunt & </s>
            <s xml:id="echoid-s4728" xml:space="preserve">deſpe-
              <lb/>
            ctiones.</s>
            <s xml:id="echoid-s4729" xml:space="preserve">] Alterutra tollenda eſt vocula, præpoſitio ad, aut posterior coniunctio.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s4730" xml:space="preserve">Niſi cui dictum videbitur pro aduſque, vt libro
              <emph style="sc">X</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s4731" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s4732" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">XI</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s4733" xml:space="preserve">Præstant verſationi-
              <lb/>
            b{us} ad infinit{as} vtilitates.</s>
            <s xml:id="echoid-s4734" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s4735" xml:space="preserve">Ergo menianis & </s>
            <s xml:id="echoid-s4736" xml:space="preserve">contignationibus uarijs.</s>
            <s xml:id="echoid-s4737" xml:space="preserve">] Meniana erant podia,
              <lb/>
            pergulæue, cuiuſmodi ſunt ea, quæ hodie ita proijcere aſſueuim{us}, vt mutulis (cor-
              <lb/>
            uos dicim{us}, Itali modigliones) firmißimis quieſcant & </s>
            <s xml:id="echoid-s4738" xml:space="preserve">nitantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s4739" xml:space="preserve">Romani vocabulo
              <lb/>
            eo etiam nunc vtuntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s4740" xml:space="preserve">Græci orth{as} appellant, vt ſcribunt Theodoſi{us} & </s>
            <s xml:id="echoid-s4741" xml:space="preserve">Honori{us}
              <lb/>
            Impp. </s>
            <s xml:id="echoid-s4742" xml:space="preserve">Cod. </s>
            <s xml:id="echoid-s4743" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s4744" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">VIII</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s4745" xml:space="preserve">de ædificijs priuatis.</s>
            <s xml:id="echoid-s4746" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s4747" xml:space="preserve">Summis parietibus ſtructura teſtacea ſub tegula ſubijcia-
              <lb/>
            tur.</s>
            <s xml:id="echoid-s4748" xml:space="preserve">] Hoc etiam monet Palladi{us} lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s4749" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">I</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s4750" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s4751" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">XI</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s4752" xml:space="preserve">his verbis. </s>
            <s xml:id="echoid-s4753" xml:space="preserve">Quòd ſi lateritios pa-
              <lb/>
            rietes in prætorio facere volueris, illud ſeruare debebis, vt perfectis parietib{us}, in
              <lb/>
            ſummitate quæ trabib{us} ſubiacebit, ſtructura testacea cum coronis prominentib{us}
              <lb/>
            fiat ſeſquipedali altitudine, vt ſi corruptæ tegulæ, aut imbrices fuerint, parietem
              <lb/>
            non poßint ſtillicidia penetrare per pluuiam.</s>
            <s xml:id="echoid-s4754" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s4755" xml:space="preserve">Habeátque proiecturas coronarum.</s>
            <s xml:id="echoid-s4756" xml:space="preserve">] Coronæ hoc loco dicuntur pro-
              <lb/>
            tecta quædam, ſiue proiecta, id eſt prominentiæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4757" xml:space="preserve">veluti ſupercilia parietum,
              <lb/>
            ſuggrundulæ’ ue arcendis ſtillicidijs inuentæ, qu{as} Bononienſes grund{as} nominant,
              <lb/>
            nos larmerios familiari nostro ſermone vocare conſueuim{us}. </s>
            <s xml:id="echoid-s4758" xml:space="preserve">Quod etiam admonuit
              <lb/>
            Budæ{us}. </s>
            <s xml:id="echoid-s4759" xml:space="preserve">Eam proiecturam paulò pòſt loricam testaceam vocat Q. </s>
            <s xml:id="echoid-s4760" xml:space="preserve">Curti{us} lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s4761" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">IX</emph>
            .
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s4762" xml:space="preserve">interpretationem adiuuat, Angusta (inquit) muri corona erat. </s>
            <s xml:id="echoid-s4763" xml:space="preserve">non pinnæ, ſicut ali-
              <lb/>
            bi, fastigium ei{us} distinxerant, ſed perpetua lorica tranſitum ſepſerat.</s>
            <s xml:id="echoid-s4764" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s4765" xml:space="preserve">Non patietur lorica teſtacea lædi laterem.</s>
            <s xml:id="echoid-s4766" xml:space="preserve">] Id eſt testacea proie-
              <lb/>
            ctura, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4767" xml:space="preserve">ſemifastigium. </s>
            <s xml:id="echoid-s4768" xml:space="preserve">Aliâs lorica eſt tectorium vt lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s4769" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">VII</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s4770" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s4771" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">I</emph>
            .</s>
            <s xml:id="echoid-s4772" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s4773" xml:space="preserve">Craticij uero uelim, ne inuenti quidem eſſent.</s>
            <s xml:id="echoid-s4774" xml:space="preserve">] Craticij parietes
              <lb/>
            appellati ſunt ab arrectarum tranſuerſarum\’ cannarũ ſtructura, in cratis modum.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s4775" xml:space="preserve">Sed loc{us} hic admonet, vt ſemel complectamur, percenſeam{us}\’ parietum genera, ſi
              <lb/>
            pri{us} dixerim{us} parietes cenſeri ſtructur{as} quæ obductæ ſtent ad interiora ædificij
              <lb/>
            vacua obuallanda, aut tectum (quo & </s>
            <s xml:id="echoid-s4776" xml:space="preserve">pluuia excipitur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4777" xml:space="preserve">æst{us} excluditur)
              <lb/>
            atque adeò camer{as}, contignationes’ ue ſustinent. </s>
            <s xml:id="echoid-s4778" xml:space="preserve">Præterea ſingulos parietes eſſe ve-
              <lb/>
            luti ſingul{as} perpetu{as} in latitudinem & </s>
            <s xml:id="echoid-s4779" xml:space="preserve">altitudinem column{as}, vti portic{us} eſt
              <lb/>
            plurib{us} in locis apert{us} paries, quamobrem ad columnarum rationem eſſe eos tol-
              <lb/>
            lendos, vt ſint latiores in imo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4780" xml:space="preserve">contractiores in verticem, id eſt ad columnarum
              <lb/>
            ſymmetriam temperati. </s>
            <s xml:id="echoid-s4781" xml:space="preserve">Sunt igitur parietes marmorei aliqui, alij quadrato. </s>
            <s xml:id="echoid-s4782" xml:space="preserve">ſaxo
              <lb/>
            conſtant, fiunt & </s>
            <s xml:id="echoid-s4783" xml:space="preserve">cæmentitij ex informib{us}, ſed imbricum modo hærentib{us} lapi-
              <lb/>
            dib{us}, ſunt testacei ex latere igne percocto: </s>
            <s xml:id="echoid-s4784" xml:space="preserve">lateritij verò è crudis laterib{us}, id </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>