8634THEORIÆ
dunt errores Jovis, ac Saturni potiſſimum, ubi ad ſe invicem
accedunt, uti & curvatura orbitæ lunaris orta ex ejus gravitate
in terram comparata cum æſtu maris orto ex inæquali partium
globi terraquei gravitate in Lunam. Ipſæ noſtræ vires, quas
nervorum ope exerimus, ſemper in partes oppoſitas agunt, nec
ſatis valide aliquid propellimus, niſi pede humum, vel etiam,
ut efficacius agamus, oppoſitum parietem ſimul repellamus. En
igitur inductionem, quam utique ampliorem etiam habere poſ-
ſumus, ex qua illud pro eo quoque caſu debemus inferre,
eam ibi vim in utrumque corpus agere, quæ actio ad æqua-
litatem non reducet inæquales illas velocitates, niſi augeat
præcedentis, minuat conſequentis corporis velocitatem; ni-
mirum niſi in iis producat velocitates quaſdam contrarias,
quibus, ſi ſolæ eſſent, deberent a ſe invicem recedere: ſed quia
eæ componuntur cum præcedentibus; hæc utique non rece-
dunt, ſed tantummodo minus ad ſe invicem accedunt, quam
accederent.
accedunt, uti & curvatura orbitæ lunaris orta ex ejus gravitate
in terram comparata cum æſtu maris orto ex inæquali partium
globi terraquei gravitate in Lunam. Ipſæ noſtræ vires, quas
nervorum ope exerimus, ſemper in partes oppoſitas agunt, nec
ſatis valide aliquid propellimus, niſi pede humum, vel etiam,
ut efficacius agamus, oppoſitum parietem ſimul repellamus. En
igitur inductionem, quam utique ampliorem etiam habere poſ-
ſumus, ex qua illud pro eo quoque caſu debemus inferre,
eam ibi vim in utrumque corpus agere, quæ actio ad æqua-
litatem non reducet inæquales illas velocitates, niſi augeat
præcedentis, minuat conſequentis corporis velocitatem; ni-
mirum niſi in iis producat velocitates quaſdam contrarias,
quibus, ſi ſolæ eſſent, deberent a ſe invicem recedere: ſed quia
eæ componuntur cum præcedentibus; hæc utique non rece-
dunt, ſed tantummodo minus ad ſe invicem accedunt, quam
accederent.
75.
Invenimus igitur vim ibi debere eſſe mutuam, quæ ad
11Hinc dicendam
eſſe repulſivam:
quærendam e-
jus legem. partes oppoſitas agat, & quæ ſua natura determinet per ſeſe
illa corpora ad receſſum mutuum a ſe invicem. Hujuſmodi
igitur vis ex nominis definitione appellari poteſt vis repulſiva.
Quærendum jam ulterius, qua lege progredi debeat, an immi-
nutis in immenſum diſtantiis ad datam quandam menſuram de-
veniat, an in infinitum excreſcat?
11Hinc dicendam
eſſe repulſivam:
quærendam e-
jus legem. partes oppoſitas agat, & quæ ſua natura determinet per ſeſe
illa corpora ad receſſum mutuum a ſe invicem. Hujuſmodi
igitur vis ex nominis definitione appellari poteſt vis repulſiva.
Quærendum jam ulterius, qua lege progredi debeat, an immi-
nutis in immenſum diſtantiis ad datam quandam menſuram de-
veniat, an in infinitum excreſcat?
76.
Ut in illo caſu evitetur ſaltus;
ſatis eſt in allato exem-
22Ea vi debere
totum velocita-
tatum diſcri-
mon alidi ante
contactum. plo; ſi vis repulſiva, ad quam delati ſumus, extinguat velo-
citatum differentiam illam 6 graduum, antequam ad contactum
immediatum corpora devenerint: quamobrem poſſent utique
devenire ad eum contactum eodem illo momento, quo ad
æqualitatem velocitatum deveniunt. At ſi in alio quopiam ca-
ſu corpus ſequens impellatur cum velocitatis gradibus 20, cor-
pore præcedente cum ſuis 6; tum vero ad contactum deveni-
retur cum differentia velocitatum majore, quam graduum 8.
Nam illud itidem ampliſſima inductione evincitur, vires o-
mnes nobis cognitas, quæ aliquo tempore agunt, ut veloci-
tatem producant, agere in ratione temporis, quo agunt, &
ſui ipſius. Rem in gravibus oblique deſcendentibus experimen-
ta confirmant; eadem & in elaſtris inſtitui facile poſſunt, ut
rem comprobent; ac id ipſum eſt fundamentum totius Me-
chanicæ, quæ inde motuum leges eruit, quas experimenta in
pendulis, in projectis gravibus, in aliis pluribus compro-
bant, & Aſtronomia confirmat in cæleſtibus motibus. Quam-
obrem illa vis repulſiva, quæ in priore caſu extinxit 6
tantummodo gradus diſcriminis, ſi agat breviore tempore in ſe-
cundo caſu, non poterit extinguere niſi pauciores, minore nimi-
rum velocitate producta utrinque ad partes contrarias. At bre-
viore utique tempore aget: nam cum majore velocitatum diſcri-
mine velocitas reſpectiva eſt major, ac proinde acceſſus celerior.
22Ea vi debere
totum velocita-
tatum diſcri-
mon alidi ante
contactum. plo; ſi vis repulſiva, ad quam delati ſumus, extinguat velo-
citatum differentiam illam 6 graduum, antequam ad contactum
immediatum corpora devenerint: quamobrem poſſent utique
devenire ad eum contactum eodem illo momento, quo ad
æqualitatem velocitatum deveniunt. At ſi in alio quopiam ca-
ſu corpus ſequens impellatur cum velocitatis gradibus 20, cor-
pore præcedente cum ſuis 6; tum vero ad contactum deveni-
retur cum differentia velocitatum majore, quam graduum 8.
Nam illud itidem ampliſſima inductione evincitur, vires o-
mnes nobis cognitas, quæ aliquo tempore agunt, ut veloci-
tatem producant, agere in ratione temporis, quo agunt, &
ſui ipſius. Rem in gravibus oblique deſcendentibus experimen-
ta confirmant; eadem & in elaſtris inſtitui facile poſſunt, ut
rem comprobent; ac id ipſum eſt fundamentum totius Me-
chanicæ, quæ inde motuum leges eruit, quas experimenta in
pendulis, in projectis gravibus, in aliis pluribus compro-
bant, & Aſtronomia confirmat in cæleſtibus motibus. Quam-
obrem illa vis repulſiva, quæ in priore caſu extinxit 6
tantummodo gradus diſcriminis, ſi agat breviore tempore in ſe-
cundo caſu, non poterit extinguere niſi pauciores, minore nimi-
rum velocitate producta utrinque ad partes contrarias. At bre-
viore utique tempore aget: nam cum majore velocitatum diſcri-
mine velocitas reſpectiva eſt major, ac proinde acceſſus celerior.
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib