Bošković, Ruđer Josip - Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Scan	Original
81	29
82	30
83	31
84	32
85	33
86	34
87	35
88	36
89	37
90	38
91	39
92	40
93	41
94	42
95	43
96	44
97	45
98	46
99	47
100	48
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58

8836THEORIÆ ticus poſtremus, cujuſinodi eſt is, quem in figura 1 propoſui,
haberi omnino debet. Verum ea perquiſitione hic omiſſa, per-
gendum eſt in conſideratione legis virium, & curvæ eam ex-
primentis, quæ habentur auctis diſtantiis.

78. In primis gravitas omnium corporum in Terram,
11Vim in majo-
ribus diſtantiis
eſſe attractivam,
curva ſecante
axem in aliquo
limite. quam quotidie experimur, ſatis evincit, repulſionem illam,
quam prominimis diſtantiis invenimus, non extendi ad diſtan-
tias quaſcunque, ſed in magnis jam diſtantiis haberi determina-
tionem ad acceſſum, quam vim attractivam nominavimus.
Quin immo Keplerianæ leges in Aſtronomia tam feliciter a
Newtono adhibitæ ad legem gravitatis generalis deducendam,
& ad cometas etiam traductæ, ſatis oſtendunt, gravitatem vel
in infinitum, vel ſaltem per totum planetarium, & cometarium
ſyſtema extendi in ratione reciproca duplicata diſtantiarum.
Quamobrem virium curva arcum habet aliquem jacentem ad
partes axis oppoſitas, qui accedat, quantum ſenſu percipi poſ-
ſit, ad eam tertii gradus hyperbolam, cujus ordinatæ ſunt in
ratione reciproca duplicata diſtantiarum, qui nimirum eſt ille
arcus STV figuræ 1. Ac illud etiam hinc patet, eſſe aliquem
locum E, in quo curva ejuſmodi axem ſecet, qui ſit limes at-
tractionum, & repulſionum, in quo ab una ad alteram ex iis
viribus tranſitus fiat.

79. Duos alios nobis indicat limites ejuſmodi, ſive alias duas
22Plures eſſe de-
bere, immo
plurimos tran-
ſitus, & limi-
tes. interſectiones, ut G, & I, phænomenum vaporum, qui oriun-
tur ex aqua, & aeris, qui a fixis corporibus gignitur; cum in
iis ante nulla particularum repulſio fuerit, quin immo fuerit
attractio, ob cohærentiam, qua, una parte retracta, altera i-
pſam conſequebatur, & in illa tanta expanſione, & elaſticitatis
vi ſatis ſe manifeſto prodat repulſio, ut idcirco a repulſione in
minimis diſtantiis ad attractionem alicubi ſit itum, tum inde
iterum ad repulſionem, & iterum inde ad generalis gravitatis
attractiones. Efferveſcentiæ, & fermentationes adeo diverſæ,
in quibus cum adeo diverſis velocitatibus eunt, ac redeunt, &
jam ad ſe invicem accedunt, jam recedunt a ſe invicem parti-
culæ, indicant utique ejuſmodi limites, atque tranſitus multo
plures; ſed illos prorſus evincunt ſubſtantiæ molles, ut cera,
in quibus compreſſiones plurimæ acquiruntur cum diſtantiis
admodum diverſis, in quibus tamen omnibus limites haberi
debent; nam, anteriore parte ad ſe attracta, poſteriores eam
ſequuntur, eadem propulſa, illæ recedunt, diſtantiis ad ſenſum
non mutatis, quod ob illas repulſiones in minimis diſtantiis,
quæ contiguitatem impediunt, fieri alio modo non poteſt, niſi
ſi limites ibidem habeantur in iis omnibus diſtantiis inter attra-
ctiones, & repulſiones, quæ nimirum requiruntur ad hoc, ut pars
altera alteram conſequatur retractam, vel præcedat propulſam.

80. Habentur igitur plurimi limites, & plurimi flexus cur-
33Hinc tota cur-
væ forma cum
binis aſympto- væ hinc, & inde ab axe præter duos arcus, quorum prior
ED in infinitum protenditur, & aſymptoticus eſt, alter STV.

Page concordance

Text layer

Text normalization

Search

Scan	Original
81	29
82	30
83	31
84	32
85	33
86	34
87	35
88	36
89	37
90	38
91	39
92	40
93	41
94	42
95	43
96	44
97	45
98	46
99	47
100	48
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58

Scan	Original
81	29
82	30
83	31
84	32
85	33
86	34
87	35
88	36
89	37
90	38
91	39
92	40
93	41
94	42
95	43
96	44
97	45
98	46
99	47
100	48
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58

Scan	Original
81	29
82	30
83	31
84	32
85	33
86	34
87	35
88	36
89	37
90	38
91	39
92	40
93	41
94	42
95	43
96	44
97	45
98	46
99	47
100	48
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58