Blancanus, Josephus, Sphaera mvndi, sev cosmographia demonstratiua , ac facile methodo tradita : in qua totius Mundi fabrica, vna cum nouis, Tychonis, Kepleri, Galilaei, aliorumq' ; Astronomorum adinuentis continentur ; Accessere I. Breuis introductio ad geographiam. II. Apparatus ad mathematicarum studium. III. Echometria, idest Geometrica tractatio de Echo. IV. Nouum instrumentum ad Horologia

List of thumbnails

< >
81
81 (57)
82
82 (58)
83
83 (59)
84
84 (60)
85
85 (61)
86
86 (62)
87
87 (63)
88
88 (64)
89
89 (65)
90
90 (66)
< >
page |< < (64) of 300 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div135" type="section" level="1" n="85">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6260" xml:space="preserve">
              <pb o="64" file="0084" n="88" rhead="De Mundi Fabrica,"/>
            per 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s6261" xml:space="preserve">minuta in coluro ſolſtitiorum reciprocatur; </s>
            <s xml:id="echoid-s6262" xml:space="preserve">vti latius cùm de Stellis inerrantibus agetur, explicabi-
              <lb/>
            tur. </s>
            <s xml:id="echoid-s6263" xml:space="preserve">hac vero libratione fieri neceſſe eſt, vt ſpirales prædicti ſyderum motus ſubinde varientur, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s6264" xml:space="preserve">aliquan-
              <lb/>
            do per 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s6265" xml:space="preserve">min. </s>
            <s xml:id="echoid-s6266" xml:space="preserve">hinc inde ad vtramq; </s>
            <s xml:id="echoid-s6267" xml:space="preserve">tropen augeatur, ac minuatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s6268" xml:space="preserve">ſunt igitur omnino tres in cælis motio-
              <lb/>
            nes, quas concipimus in vnum, eundemq; </s>
            <s xml:id="echoid-s6269" xml:space="preserve">ſpiralem motum coaleſcere, quo omnia ſydera circa mundum ſpi-
              <lb/>
            ratim circumferuntur.</s>
            <s xml:id="echoid-s6270" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6271" xml:space="preserve">Demum aduertendum eſt hac ſpirali latione ſydera ſemper moueri ab oriente per meridiem in occiden-
              <lb/>
            tem, ideſt, ſemper magis accedere ad partes occidentales. </s>
            <s xml:id="echoid-s6272" xml:space="preserve">quando itaque nonnulli dicunt Planetas moueri
              <lb/>
            motibus contrarijs, ideſt, motu diurno ab oriente ad occidentem: </s>
            <s xml:id="echoid-s6273" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s6274" xml:space="preserve">è contra, motu proprio ab occidente
              <lb/>
            in orientem, non ita intelligendi ſunt, vt velint eundem planetam eodem tempore appropinquare occiden-
              <lb/>
            ti, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6275" xml:space="preserve">orienti; </s>
            <s xml:id="echoid-s6276" xml:space="preserve">hoc enim eſt omnino impoſſibile, nec vllo modo intelligi poteſt: </s>
            <s xml:id="echoid-s6277" xml:space="preserve">ſed intelligendum eſt plane-
              <lb/>
            tas ſpirali motu, qui ex prædictis coaleſcit, ſemper ad occidentem properare. </s>
            <s xml:id="echoid-s6278" xml:space="preserve">quia talis eſt hic ſpiralis mo-
              <lb/>
            tus, ac ſi oriretur à duobus motoribus, quorum vnus aſtrum tardè verſus orientem ſub Zodiaco, alter vero
              <lb/>
            ocy ſſimè è contra ab oriente in occidentem motu diurno propelleret.</s>
            <s xml:id="echoid-s6279" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6280" xml:space="preserve">Vtrum autem ſola ſydera, an etiam ipſi cæli, aut cæleſtis regio hiſce circuitibus ac ſpiris commoueatur,
              <lb/>
            certo ac euidenter affirmare non auſim. </s>
            <s xml:id="echoid-s6281" xml:space="preserve">probabile tamen admodum videtur regionem illam affixarum ſtel-
              <lb/>
            larum, quæ Firmamento merito appellatur vna cum ſibi infixis ſyderibus conuolui; </s>
            <s xml:id="echoid-s6282" xml:space="preserve">quandoquidem tot lu-
              <lb/>
            minum myriades certo ac perpetuo ab initio mundi ordine, quaſi in aciem diſtributæ, videntur aliquo ege-
              <lb/>
            re fundo, cui dum adeo ſtabili concordia prouoluuntur, fixæ inhæreant. </s>
            <s xml:id="echoid-s6283" xml:space="preserve">Cæteri vero errones num liberi ceu
              <lb/>
            Piſces in aqua, aut aues in aere ferantur, incompertum mihi eſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s6284" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6285" xml:space="preserve">Porrò qua ratione Aſtronomi diurnum motum in aſtris poſuerint nihil eſt dicẽdum, cum id ſit vulgo no-
              <lb/>
            tum, ac proinde inſtar principij. </s>
            <s xml:id="echoid-s6286" xml:space="preserve">quibus vero obſeruationibus, ac apparentijs planetas ſub Zodiaco motibus
              <lb/>
            proprijs ſecundum ſignorum ordinem, ſeu orientem verſus progredi depræhenderint, dicendum eſt breui-
              <lb/>
            ter. </s>
            <s xml:id="echoid-s6287" xml:space="preserve">Primo igitur obleruarunt Lunam nouam quotidie veſperi magis à Sole recedere verſus orientem, do-
              <lb/>
            nec ei opponatur, ac pleno lumine reſplendeat. </s>
            <s xml:id="echoid-s6288" xml:space="preserve">poſtea vlterius pergens ad Solem accedere quotidie magis.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6289" xml:space="preserve">quouſque ipſum denuo aſſequatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s6290" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s6291" xml:space="preserve">obſeruauerunt Lunam, cæteroſque planetas collatos ad fixas ſtellas, eas
              <lb/>
            paulatim verſus orientem præterire. </s>
            <s xml:id="echoid-s6292" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s6293" xml:space="preserve">Idem in ſtellis Firmamenti, ſed tamen ſerius, ac difficilius compere-
              <lb/>
            runt; </s>
            <s xml:id="echoid-s6294" xml:space="preserve">notarunt enim quaſdam ſtellas parum ante puncta æquinoctialia Arietis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6295" xml:space="preserve">Libræ, eaſque depræhen-
              <lb/>
            derunt ijſdem punctis fieri propiores, donec tandem illa prætergrederentur. </s>
            <s xml:id="echoid-s6296" xml:space="preserve">ſpica Virginis, quæ olim gra-
              <lb/>
            dibus 8. </s>
            <s xml:id="echoid-s6297" xml:space="preserve">æquinoctium autumnale, ſeu initium Libræ præcedebat, modo illud gradibus 18. </s>
            <s xml:id="echoid-s6298" xml:space="preserve">ſubſequ. </s>
            <s xml:id="echoid-s6299" xml:space="preserve">qua de r@
              <lb/>
            vberius cum de octaua Sphæra, ſeu Firmamento tractandum erit. </s>
            <s xml:id="echoid-s6300" xml:space="preserve">4. </s>
            <s xml:id="echoid-s6301" xml:space="preserve">Inſtrumentis fabrefactis, ac magnis de-
              <lb/>
            præhenderunt planetarum, ac ſtellarum declinationes, ideſt, earum diſtantias ab æquatore variari, ſed ea ta-
              <lb/>
            men lege, vt eaſdem quas habet Zodiacus declinationes, ſemper ſubirent. </s>
            <s xml:id="echoid-s6302" xml:space="preserve">quapropter con cluſerunt eos hoc
              <lb/>
            ſecundo motu perpetuo moueri ſub quadam faſcia, quam poſtea Zodiacum appellarunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s6303" xml:space="preserve">cuius poli diſtant à
              <lb/>
            polis æquatoris gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s6304" xml:space="preserve">23. </s>
            <s xml:id="echoid-s6305" xml:space="preserve">30′. </s>
            <s xml:id="echoid-s6306" xml:space="preserve">vti ſupra diximus. </s>
            <s xml:id="echoid-s6307" xml:space="preserve">Idem confirmatur ex obſeruatione varij ortus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6308" xml:space="preserve">occaſus ſy-
              <lb/>
            derum in horizonte, habent enim latitudinem ortiuam, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6309" xml:space="preserve">occiduam in horizonte inter vtrumque Tropicũ
              <lb/>
            intercepto: </s>
            <s xml:id="echoid-s6310" xml:space="preserve">oriuntur enim & </s>
            <s xml:id="echoid-s6311" xml:space="preserve">occidunt in toto illo horizontis arcu, qui etiam varius eſt pro var
              <unsure/>
            ia eleua-
              <lb/>
            tione poli: </s>
            <s xml:id="echoid-s6312" xml:space="preserve">eundem namq; </s>
            <s xml:id="echoid-s6313" xml:space="preserve">arcum horizontis Zodiacus tortuosè radit. </s>
            <s xml:id="echoid-s6314" xml:space="preserve">variæ pariter altitudines meridianæ
              <lb/>
            idem comprobant, modo enim in eo propè horizontem incedunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6315" xml:space="preserve">paulatim ſuccedentibus diebus attol-
              <lb/>
            luntur, donec ad ſummas altitudines aſcenderint, vnde iterum deſcendere incipiunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s6316" xml:space="preserve">in quo etiam ductum
              <lb/>
            Zodiaci manifeſtè ſequuntur.</s>
            <s xml:id="echoid-s6317" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6318" xml:space="preserve">Tandem ad perfectam horum motuum intelligentiam, conſiderandum eſt, quod ſi mundus à diurna con-
              <lb/>
            uerſione ceſſaret, planetæ tamen, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6319" xml:space="preserve">ſtellæ orirentur, ſed in occidente, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6320" xml:space="preserve">progrederentur ad orientem oblie
              <lb/>
            què ſecundum Zodiaci obliquitatem, ideſt, non ſecundum lationes æquatori paralellas, ſemperque magis
              <lb/>
            orienti appeterent, contra quam nunc facian@; </s>
            <s xml:id="echoid-s6321" xml:space="preserve">diuque ſupra horizontem ſecundum medias eorum periodo@
              <lb/>
            detinerentur, Sol enim ſex menſibus, Luna diebus 14. </s>
            <s xml:id="echoid-s6322" xml:space="preserve">&</s>
            <s xml:id="echoid-s6323" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s6324" xml:space="preserve">ſupra horizontem perpetuo exiſterent antequam
              <lb/>
            ab occidente vnde orirenturad orientem peruenirent, vbi occiderent; </s>
            <s xml:id="echoid-s6325" xml:space="preserve">atque per totidem dies ſub horizon@
              <lb/>
            te latitarent: </s>
            <s xml:id="echoid-s6326" xml:space="preserve">Quod ſi è contra motu proprio deſtituerentur, non autem diurno, tunc perpetuo directè a@
              <lb/>
            oriente vbi orirentut, in occidentem vbi occiderent promoti, ſpatio vnius diei artificialis, peruenireni, a@
              <lb/>
            ſemper directè per eundem circulum, non autem ſpiram, æquatori paralellum, ſpatio 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s6327" xml:space="preserve">horarum, recurre-
              <lb/>
            rent, ſemperq; </s>
            <s xml:id="echoid-s6328" xml:space="preserve">in eiſdem horizontis punctis orirentur, atque occiderent: </s>
            <s xml:id="echoid-s6329" xml:space="preserve">neque ab vno Tropico ad alterum
              <lb/>
            reuerterentur. </s>
            <s xml:id="echoid-s6330" xml:space="preserve">Pariter poſſumus trepidationis motum per ſe ſolum conſiderare, quo omnia ſydera per 24.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6331" xml:space="preserve">minuta ab Auſtro in Boream, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6332" xml:space="preserve">a Borea in Auſtrum tardiſſime titubarent.</s>
            <s xml:id="echoid-s6333" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6334" xml:space="preserve">Non me latet a recentioribus Aſtronomis alium quartum motum cælo attribui, quo tanquamdibratio-
              <lb/>
            ne quadam in mundi latera, ſeu ab oriente in occidentem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6335" xml:space="preserve">contra, ad modicum interuallum titubat, atque
              <lb/>
            reciprocatur: </s>
            <s xml:id="echoid-s6336" xml:space="preserve">ſed quoniam eum nondum ſatis exploratum exiſtimo, ideo ne, quam inſtitutum meum patia-
              <lb/>
            tur, longior ſim, eum prætermittendum cenſui.</s>
            <s xml:id="echoid-s6337" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6338" xml:space="preserve">Hæc igitur de tribus cæli motibus ſimplicibus, ac partialibus, dicta ſufficiant, qui in vnum mixtum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6339" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ſpiralem coaleſcunt, quo tandem vltimo ſydera circumferri videmus. </s>
            <s xml:id="echoid-s6340" xml:space="preserve">Neque vero cuique impoſſibile vi-
              <lb/>
            deri debet idem corpus motu mixto, ideſt, qui ex pluribus miſceatur agitari poſſe, videmus enim Trochũ,
              <lb/>
            quem pueri ludentes circumagunt, tali motu percelli, nam eodem tempore Trochus gyrat, ſaltat, titubat,
              <lb/>
            a@tortuosè progreditur. </s>
            <s xml:id="echoid-s6341" xml:space="preserve">cum autem de ſingulis Planetis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6342" xml:space="preserve">Firmamento tractabitur, tunc hæc omnia ex-
              <lb/>
            piicatius tradentur.</s>
            <s xml:id="echoid-s6343" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>