Bošković, Ruđer Josip - Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Scan	Original
81	29
82	30
83	31
84	32
85	33
86	34
87	35
88	36
89	37
90	38
91	39
92	40
93	41
94	42
95	43
96	44
97	45
98	46
99	47
100	48
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58

8937PARS PRIMA. ſi gravitas generalis in infinitum protenditur, eſt aſymptoticus
11tis, & pluribus
flexibus, ac ſe-
ctionibus. itidem, & ita accedit ad crus illud hyperbolæ gradus tertii, ut
diſcrimen ſenſu percipi nequeat: nam cum ipſo penitus congrue-
re omnino non poteſt; non enim poſſet ab eodem deinde diſce-
dere, cum duarum curvarum, quarum diverſa natura eſt, nulli
arcus continui, utcunque exigui, poſſint penitus congruere, ſed
ſe tantummodo ſecare, contingere, oſculari poſſint in punctis
quotcunque, & ad ſe invicem accedere utcumque. Hinc habe-
tur jam tota forma curvæ virium, qualem initio propoſui, dire-
cta ratiocinatione a Naturæ phænomenis, & genuinis principiis
deducta. Remanet jam determinanda conſtitutio primorum ele-
mentorum materiæ ab iis viribus deducta, quo facto omnis illa
Theoria, quam initio propoſui, patebit, nec erit arbitraria
quædam hypotheſis, ac licebit progredi ad amovendas apparentes
quaſdam difficultates, & ad uberrimam applicationem ad o-
mnem late Phyſicam qua exponendam, qua tantummodo, ne
hoc opus plus æquo excreſcat, indicandam.

81. Quoniam, imminutis in infinitum diſtantiis, vis repulſiva
22Hinc elemente-
rum primorum
materiæ ſimpli-
citas carens par,
tibus. augetur in infinitum; facile patet, nullam partem materiæ poſſe
eſſe contiguam alteri parti: vis enim illa repulſiva protinus al-
teram ab altera removeret. Quamobrem neceſſario inde con-
ſequitur, prima materiæ elementa eſſe omnino ſimplicia, & a
nullis contiguis partibus compoſita. Id quidem immediate, &
neceſſario fluit ex illa conſtitutione virium, quæ in minimis
diſtantiis ſunt repulſivæ, & in infinitum excreſcunt.

82. Objiciet hic fortaſſe quiſpiam illud, fieri poſſe, ut parti-
33Solutio obje-
ctionis petitæ
ex eo, quod vi-
res repulſivas
habere poſſent
non puncta ſin-
gula, ſed parti-
culæ primige-
niæ. culæ primigeniæ materiæ ſint compoſitæ quidem, ſed nulla Na-
turæ vi diviſibiles a ſe invicem, quarum altera tota reſpectu alte-
rius totius habeat vires illas in minimis diſtantiis repulſivas, vel
quarum pars quævis reſpectu reliquarum partium ejuſdem parti-
culæ non ſolum nullam habeat repulſivam vim, ſed habeat ma-
ximam illam attractivam, quæ ad ejuſmodi cohæſionem requiri-
tur: eo pacto evitari debere quemvis immediatum impulſum,
adeoque omnem ſaltum, & continuitatis læſionem. At in pri-
mis id eſſet contra homogeneitatem materiæ, de qua agemus
inſra: nam eadem materiæ pars in iiſdem diſtantiis reſpectu
quarundam pauciſſimarum partium, cum quibus particulam
ſuam componit, haberet vim repulſivam, reſpectu autem alia-
rum omnium attractivam in iiſdem diſtantiis, quod analogiæ
adverſatur. Deinde ſi a Deo agente ſupra vires Naturæ ſejun-
gerentur illæ partes a ſe invicem, tum ipſius Naturæ vi in ſe in-
vicem incurrerent; haberetur in earum colliſione ſaltus naturalis,
utut præſupponens aliquid factum vi agente ſupra Naturam. De-
mum duo tum cohæſionum genera deberent haberi in Natura ad-
modum diverſa, alterum per attractionem in minimis diſtantiis,
alterum vero longe alio pacto in elementarium particularum
maſſis, nimirum per limites cohæſionis; adeoque multo mi-
nus ſimplex, & minus uniſormis evaderet Theoria.

Page concordance

Text layer

Text normalization

Search

Scan	Original
81	29
82	30
83	31
84	32
85	33
86	34
87	35
88	36
89	37
90	38
91	39
92	40
93	41
94	42
95	43
96	44
97	45
98	46
99	47
100	48
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58

Scan	Original
81	29
82	30
83	31
84	32
85	33
86	34
87	35
88	36
89	37
90	38
91	39
92	40
93	41
94	42
95	43
96	44
97	45
98	46
99	47
100	48
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58

Scan	Original
81	29
82	30
83	31
84	32
85	33
86	34
87	35
88	36
89	37
90	38
91	39
92	40
93	41
94	42
95	43
96	44
97	45
98	46
99	47
100	48
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58