Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of handwritten notes
<
1 - 4
[out of range]
>
<
1 - 4
[out of range]
>
page
|<
<
(41)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
41
"
file
="
0093
"
n
="
93
"
rhead
="
PARS PRIMA.
"/>
ratione quacunque lineola quæcunque ſecari ſane poſſit; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">adeo-
<
lb
/>
que uti nullus eſt limes raritatis auctæ, ita etiam nullus erit
<
lb
/>
auctæ denſitatis.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">90. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sed & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">illud commodum accidet, quod ita omne conti-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0093-01
"
xlink:href
="
note-0093-01a
"
xml:space
="
preserve
">Et ad exclu-
<
lb
/>
dendum conti-
<
lb
/>
nuum exten-
<
lb
/>
ſum, & infini-
<
lb
/>
tum in exiſten-
<
lb
/>
tibus.</
note
>
nuum coexiſtens eliminabitur e Natura, in quo explicando
<
lb
/>
uſque adeo deſudarunt, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">fere incaſſum, Philoſophi, nec id-
<
lb
/>
circo diviſio ulla realis entis in inſinitum producii poterit, nec
<
lb
/>
hærebitur, ubi quæratur, an numerus partium actu diſtincta-
<
lb
/>
rum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſeparabilium, ſit finitus, an infinitus; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nec alia ejuſ-
<
lb
/>
modi ſane innumera, quæ in continui compoſitione uſque adeo
<
lb
/>
negotium ſaceſſunt Philoſophis, jam habebuntur. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Si enim pri-
<
lb
/>
ma materiæ elementa ſint puncta penitus inextenſa, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">indi-
<
lb
/>
viſibilia, a ſe invicem aliquo intervallo disjuncta; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">jam erit
<
lb
/>
finitus punctorum numerus in quavis maſſa: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nam diſtantiæ
<
lb
/>
omnes finitæ erunt; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">infiniteſimas enim quantitates in ſe determi-
<
lb
/>
natas nullas eſſe, ſatis ego quidem, ut arbitror, luculenter de-
<
lb
/>
monſtravi & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">in diſſertatione De Natura, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Uſu infinitorum,
<
lb
/>
ac infinite paruorum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">in diſſertatione De Lege Continuitatis,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">alibi. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Intervallum quodcunque finitum erit, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">diviſibile
<
lb
/>
utique in infinitum per interpoſitionem aliorum, atque alio-
<
lb
/>
rum punctorum, quæ tamen ſingula, ubi fuerint poſita, finita
<
lb
/>
itidem erunt, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">aliis pluribus, finitis tamen itidem, ubi ex-
<
lb
/>
titerint, locum relinquent, ut infinitum ſit tantummodo in
<
lb
/>
poſſibilibus, non autem in exiſtentibus, in quibus poſſibilibus
<
lb
/>
ipſis omnem poſſibilium ſeriem idcirco ego appellare ſoleo
<
lb
/>
conſtantem terminis finitis in infinitum, quod quæcunque,
<
lb
/>
quæ exiſtant, finita eſſe debeant, ſed nullus ſit exiſtentium
<
lb
/>
finitus numerus ita ingens, ut alii, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">alii majores, ſed iti-
<
lb
/>
dem finiti, haberi non poſſint, atque id ſine ullo limite, qui
<
lb
/>
nequeat præteriri. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Hoc autem pacto, ſublato ex exiſtentibus
<
lb
/>
omni actuali infinito, innumeræ ſane difficultates auſerentur.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">91. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Cum igitur & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">poſitivo argumento, a lege virium poſi-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0093-02
"
xlink:href
="
note-0093-02a
"
xml:space
="
preserve
">Inextenſionem
<
lb
/>
admitti oporte-
<
lb
/>
re: quærendum
<
lb
/>
de homogenei-
<
lb
/>
tate.</
note
>
tive demonſtrata deſumpto, ſimplicitas, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">inextenſio primo-
<
lb
/>
rum materiæ elementorum deducatur, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">tam multis aliis vel
<
lb
/>
indiciis fulciatur, vel emolumentis inde derivatis confirmetur;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ipſa itidem admitti jam debet, ac ſupererit quærendum illud
<
lb
/>
tantummodo, utrum hæc elementa homogenea cenſeri debeant,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">inter ſe prorſus ſimilia, ut ea initio aſſumpſimus, an vero
<
lb
/>
heterogenea, ac diſſimilia.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">92. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Pro homogeneitate primorum materiæ elementorum illud
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0093-03
"
xlink:href
="
note-0093-03a
"
xml:space
="
preserve
">Homogeneita.
<
lb
/>
tem ſuaderi ab
<
lb
/>
homogeneitate
<
lb
/>
primi, & ult
<
unsure
/>
i-
<
lb
/>
mi aſymptotici
<
lb
/>
cruris pro pun-
<
lb
/>
ctis omnibus.</
note
>
eſt quoddam veluti principium, quod in ſimplicitate, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">inex-
<
lb
/>
tenſione conveniant, ac etiam vires quaſdam habeant utique
<
lb
/>
omnia. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Deinde curvam ipſam virium eandem eſſe omnino in
<
lb
/>
omnibus illud indicat, vel etiam evincit, quod primum crus re-
<
lb
/>
pulſivum impenetrabilitatem ſecum trahens, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">poſtremum at-
<
lb
/>
tractivum gravitatem definiens, omnino communia in omni-
<
lb
/>
bus ſint: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nam corpora omnia æque impenetrabilia ſunt, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
vero etiam æque gravia pro quantitate materiæ ſuæ, uti </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>