9474M. VITRVVII POLL.
Fanum dicta, Plinio et Ptolemæo Fanũ Fortunæ, Melæ cũ Vitruuio colonia Faneſtris.
In ſubgrundijs.
] Subgrundia ſunt tecti partes prominentiores.
Ita appellat
Iabolen{us} Pandect. lib. L. de verb. ſign Varro ſubgrund{as}, Græci γ{ει}σα & ὑπογ{ει}σα.
Iabolen{us} Pandect. lib. L. de verb. ſign Varro ſubgrund{as}, Græci γ{ει}σα & ὑπογ{ει}σα.
Habétque reſinam liquidam mellis attici colore.
] Plini{us} lib.
XVI. cap. X. Pluſculum huic erumpit liquoris, melleo colore, atque lentore, nun-
quam dureſcentis. Reſina autem (vt obiter dicam) è viuentib{us} plantis defluit, tæ-
da, picea, abiete, terebyntho, larice, pinu. Materia verò vbi comburitur, fluit pix,
principio liquida, postea decota fit ſicca, & ab igne nigrorem acquirit.
XVI. cap. X. Pluſculum huic erumpit liquoris, melleo colore, atque lentore, nun-
quam dureſcentis. Reſina autem (vt obiter dicam) è viuentib{us} plantis defluit, tæ-
da, picea, abiete, terebyntho, larice, pinu. Materia verò vbi comburitur, fluit pix,
principio liquida, postea decota fit ſicca, & ab igne nigrorem acquirit.
Et ſi non in omnibus, certæ tabulæ.
] Scribendum certè, citra diph-
thongum, pro ſaltem, quod etiam dicitur at certè, id eſt ἀλ\’λ{ου~'}νλς.
thongum, pro ſaltem, quod etiam dicitur at certè, id eſt ἀλ\’λ{ου~'}νλς.
Quæ in vrbe ſupernas dicitur abies, deterior eſt, quàm quæ
infernas. ] Abies dicitur ſupern{as} & infern{as}, à ſuperiori & inferiori mari, vt
cap. ſequenti.
infernas. ] Abies dicitur ſupern{as} & infern{as}, à ſuperiori & inferiori mari, vt
cap. ſequenti.
De abiete ſupernate & infernate, cum Apennini deſcri-
ptione. # CAP. X.
ptione. # CAP. X.
MONTIS Apennini primæ radices, ab Tyrrheno ma-
ri in Alpes & in extremas Hetruriæ regiones oriun-
tur. Eius verò montis iugum ſe circumagens, & media
curuatura prope tangens oras maris Adriatici, pertin-
git circuitionibus contra fretum. Itaque citerior eius
curuatura, quæ vergit ad Hetruriæ Campaniæq́; re-
giones, apricis eſt poteſtatibus: nanque impetus habet perpetuos à ſolis
curſu. Vlterior autem, quæ eſt proclinata ad ſuperum mare, Septentrio-
nali regioni ſubiecta, continetur vmbroſis & opacis perpetuitatibus. Ita-
que quæ in ea parte naſcuntur arbores, humida poteſtate nutritæ, non ſo-
lum ipſæ augentur ampliſsimis magnitudinibus: ſed earum quoque venæ
humoris copia repletæ turgentes liquoris abundantia ſaturantur. Cum
autem exciſæ & dolatæ vitalem poteſtatem amiſerint, venarum rigorem
permutantes ſicceſcẽdo, propter raritatem fiunt inanes & euanidæ, ideoq́;
in ædificijs non poſſunt habere diuturnitatem. Quæ autem ad ſolis cur-
ſum ſpectantibus locis procreantur, non habentes interueniorum rarita-
tes, ſiccitatibus exuctæ ſolidantur: quia ſol non modo ex terra lambendo,
ſed etiam ex arboribus educit humores. Itaque quæ ſunt in apricis regio-
nibus ſpiſsis venarum crebritatibus ſolidatæ, non habentes ex humore ra-
ritatem, cum in materiam perdolantur, reddunt magnas vtilitates ad ve-
tuſtatem. Ideo infernates, quæ ex apricis locis apportantur, meliores ſunt,
quàm quæ ab opacis de ſupernatibus aduehuntur. Quantum animo con-
ſiderare potui de copijs, quæ ſunt neceſſariæ in ædificiorum comparatio-
nibus, & quibus temperaturis è rerum natura principiorum habere vi-
deantur mixtionem, quæq́; inſunt in ſingulis generibus virtutes &
ri in Alpes & in extremas Hetruriæ regiones oriun-
tur. Eius verò montis iugum ſe circumagens, & media
curuatura prope tangens oras maris Adriatici, pertin-
git circuitionibus contra fretum. Itaque citerior eius
curuatura, quæ vergit ad Hetruriæ Campaniæq́; re-
giones, apricis eſt poteſtatibus: nanque impetus habet perpetuos à ſolis
curſu. Vlterior autem, quæ eſt proclinata ad ſuperum mare, Septentrio-
nali regioni ſubiecta, continetur vmbroſis & opacis perpetuitatibus. Ita-
que quæ in ea parte naſcuntur arbores, humida poteſtate nutritæ, non ſo-
lum ipſæ augentur ampliſsimis magnitudinibus: ſed earum quoque venæ
humoris copia repletæ turgentes liquoris abundantia ſaturantur. Cum
autem exciſæ & dolatæ vitalem poteſtatem amiſerint, venarum rigorem
permutantes ſicceſcẽdo, propter raritatem fiunt inanes & euanidæ, ideoq́;
in ædificijs non poſſunt habere diuturnitatem. Quæ autem ad ſolis cur-
ſum ſpectantibus locis procreantur, non habentes interueniorum rarita-
tes, ſiccitatibus exuctæ ſolidantur: quia ſol non modo ex terra lambendo,
ſed etiam ex arboribus educit humores. Itaque quæ ſunt in apricis regio-
nibus ſpiſsis venarum crebritatibus ſolidatæ, non habentes ex humore ra-
ritatem, cum in materiam perdolantur, reddunt magnas vtilitates ad ve-
tuſtatem. Ideo infernates, quæ ex apricis locis apportantur, meliores ſunt,
quàm quæ ab opacis de ſupernatibus aduehuntur. Quantum animo con-
ſiderare potui de copijs, quæ ſunt neceſſariæ in ædificiorum comparatio-
nibus, & quibus temperaturis è rerum natura principiorum habere vi-
deantur mixtionem, quæq́; inſunt in ſingulis generibus virtutes &