Vitruvius, De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis

Table of Notes

< >
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
< >
page |< < (74) of 530 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div58" type="section" level="1" n="58">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s5310" xml:space="preserve">
              <pb o="74" file="094" n="94" rhead="M. VITRVVII POLL."/>
            Fanum dicta, Plinio et Ptolemæo Fanũ Fortunæ, Melæ cũ Vitruuio colonia Faneſtris.</s>
            <s xml:id="echoid-s5311" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s5312" xml:space="preserve">In ſubgrundijs.</s>
            <s xml:id="echoid-s5313" xml:space="preserve">] Subgrundia ſunt tecti partes prominentiores. </s>
            <s xml:id="echoid-s5314" xml:space="preserve">Ita appellat
              <lb/>
            Iabolen{us} Pandect. </s>
            <s xml:id="echoid-s5315" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s5316" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">L</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s5317" xml:space="preserve">de verb. </s>
            <s xml:id="echoid-s5318" xml:space="preserve">ſign Varro ſubgrund{as}, Græci γ{ει}σα & </s>
            <s xml:id="echoid-s5319" xml:space="preserve">ὑπογ{ει}σα.</s>
            <s xml:id="echoid-s5320" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s5321" xml:space="preserve">Habétque reſinam liquidam mellis attici colore.</s>
            <s xml:id="echoid-s5322" xml:space="preserve">] Plini{us} lib.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5323" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">XVI</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s5324" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s5325" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">X</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s5326" xml:space="preserve">Pluſculum huic erumpit liquoris, melleo colore, atque lentore, nun-
              <lb/>
            quam dureſcentis. </s>
            <s xml:id="echoid-s5327" xml:space="preserve">Reſina autem (vt obiter dicam) è viuentib{us} plantis defluit, tæ-
              <lb/>
            da, picea, abiete, terebyntho, larice, pinu. </s>
            <s xml:id="echoid-s5328" xml:space="preserve">Materia verò vbi comburitur, fluit pix,
              <lb/>
            principio liquida, postea decota fit ſicca, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5329" xml:space="preserve">ab igne nigrorem acquirit.</s>
            <s xml:id="echoid-s5330" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s5331" xml:space="preserve">Et ſi non in omnibus, certæ tabulæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s5332" xml:space="preserve">] Scribendum certè, citra diph-
              <lb/>
            thongum, pro ſaltem, quod etiam dicitur at certè, id eſt ἀλ\’λ{ου~'}νλς.</s>
            <s xml:id="echoid-s5333" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s5334" xml:space="preserve">Quæ in vrbe ſupernas dicitur abies, deterior eſt, quàm quæ
              <lb/>
            infernas.</s>
            <s xml:id="echoid-s5335" xml:space="preserve">] Abies dicitur ſupern{as} & </s>
            <s xml:id="echoid-s5336" xml:space="preserve">infern{as}, à ſuperiori & </s>
            <s xml:id="echoid-s5337" xml:space="preserve">inferiori mari, vt
              <lb/>
            cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s5338" xml:space="preserve">ſequenti.</s>
            <s xml:id="echoid-s5339" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div59" type="section" level="1" n="59">
          <head xml:id="echoid-head81" style="it" xml:space="preserve">De abiete ſupernate & infernate, cum Apennini deſcri-
            <lb/>
          ptione. # CAP. X.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5340" xml:space="preserve">MONTIS Apennini primæ radices, ab Tyrrheno ma-
              <lb/>
            ri in Alpes & </s>
            <s xml:id="echoid-s5341" xml:space="preserve">in extremas Hetruriæ regiones oriun-
              <lb/>
            tur. </s>
            <s xml:id="echoid-s5342" xml:space="preserve">Eius verò montis iugum ſe circumagens, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5343" xml:space="preserve">media
              <lb/>
            curuatura prope tangens oras maris Adriatici, pertin-
              <lb/>
            git circuitionibus contra fretum. </s>
            <s xml:id="echoid-s5344" xml:space="preserve">Itaque citerior eius
              <lb/>
            curuatura, quæ vergit ad Hetruriæ Campaniæq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5345" xml:space="preserve">re-
              <lb/>
            giones, apricis eſt poteſtatibus: </s>
            <s xml:id="echoid-s5346" xml:space="preserve">nanque impetus habet perpetuos à ſolis
              <lb/>
            curſu. </s>
            <s xml:id="echoid-s5347" xml:space="preserve">Vlterior autem, quæ eſt proclinata ad ſuperum mare, Septentrio-
              <lb/>
            nali regioni ſubiecta, continetur vmbroſis & </s>
            <s xml:id="echoid-s5348" xml:space="preserve">opacis perpetuitatibus. </s>
            <s xml:id="echoid-s5349" xml:space="preserve">Ita-
              <lb/>
            que quæ in ea parte naſcuntur arbores, humida poteſtate nutritæ, non ſo-
              <lb/>
            lum ipſæ augentur ampliſsimis magnitudinibus: </s>
            <s xml:id="echoid-s5350" xml:space="preserve">ſed earum quoque venæ
              <lb/>
            humoris copia repletæ turgentes liquoris abundantia ſaturantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s5351" xml:space="preserve">Cum
              <lb/>
            autem exciſæ & </s>
            <s xml:id="echoid-s5352" xml:space="preserve">dolatæ vitalem poteſtatem amiſerint, venarum rigorem
              <lb/>
            permutantes ſicceſcẽdo, propter raritatem fiunt inanes & </s>
            <s xml:id="echoid-s5353" xml:space="preserve">euanidæ, ideoq́;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5354" xml:space="preserve">in ædificijs non poſſunt habere diuturnitatem. </s>
            <s xml:id="echoid-s5355" xml:space="preserve">Quæ autem ad ſolis cur-
              <lb/>
            ſum ſpectantibus locis procreantur, non habentes interueniorum rarita-
              <lb/>
            tes, ſiccitatibus exuctæ ſolidantur: </s>
            <s xml:id="echoid-s5356" xml:space="preserve">quia ſol non modo ex terra lambendo,
              <lb/>
            ſed etiam ex arboribus educit humores. </s>
            <s xml:id="echoid-s5357" xml:space="preserve">Itaque quæ ſunt in apricis regio-
              <lb/>
            nibus ſpiſsis venarum crebritatibus ſolidatæ, non habentes ex humore ra-
              <lb/>
            ritatem, cum in materiam perdolantur, reddunt magnas vtilitates ad ve-
              <lb/>
            tuſtatem. </s>
            <s xml:id="echoid-s5358" xml:space="preserve">Ideo infernates, quæ ex apricis locis apportantur, meliores ſunt,
              <lb/>
            quàm quæ ab opacis de ſupernatibus aduehuntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s5359" xml:space="preserve">Quantum animo con-
              <lb/>
            ſiderare potui de copijs, quæ ſunt neceſſariæ in ædificiorum comparatio-
              <lb/>
            nibus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5360" xml:space="preserve">quibus temperaturis è rerum natura principiorum habere vi-
              <lb/>
            deantur mixtionem, quæq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5361" xml:space="preserve">inſunt in ſingulis generibus virtutes & </s>
            <s xml:id="echoid-s5362" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>