Bernoulli, Daniel, Hydrodynamica, sive De viribus et motibus fluidorum commentarii

Table of Notes

< >
< >
page |< < (81) of 361 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div82" type="section" level="1" n="58">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2212" xml:space="preserve">
              <pb o="81" file="0095" n="95" rhead="SECTIO QUARTA."/>
            acu ad inferiorem deſcendiſſe poſt intervalla 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s2213" xml:space="preserve">automati pulſuum, quæ faciunt
              <lb/>
            tempus 10. </s>
            <s xml:id="echoid-s2214" xml:space="preserve">minutorum ſecundorum.</s>
            <s xml:id="echoid-s2215" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2216" xml:space="preserve">Quod ſi vero tempus idem quæratur ad Hypotheſin, venam ſe nihil
              <lb/>
            contraxiſſe, ſimulque aquas omni velocitate, quam vi theoriæ nullo præſen-
              <lb/>
            te impedimento alieno habere debuiſſent, effluxiſſe, reperitur illud = 6 {7/8}
              <lb/>
            min. </s>
            <s xml:id="echoid-s2217" xml:space="preserve">ſec.</s>
            <s xml:id="echoid-s2218" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2219" xml:space="preserve">Sic igitur concludi poteſt, fuiſſe amplitudinem foraminis ad ſectionem
              <lb/>
            venæ contractæ ut 10. </s>
            <s xml:id="echoid-s2220" xml:space="preserve">ad 6 {7/8}, id eſt, α = 1, 45, cum in primo experimento fue-
              <lb/>
            rit pro eodem foramine perpenſis omnibus circumſtantiis α = 1, 41.</s>
            <s xml:id="echoid-s2221" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2222" xml:space="preserve">Poſtquam hæc ita expertus fuiſſem, reſiduum erat explorare, an aquæ
              <lb/>
            omni velocitate ad ſenſus effluxerint, qua de re eo magis dubitavi, quod
              <lb/>
            creſcentibus velocitatibus aquæ, creſcant ſimul impedimenta, hæcque proin
              <lb/>
            notabilia eſſe poſſint in majoribus aquæ altitudinibus, qualia in minoribus
              <lb/>
            non ſunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s2223" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2224" xml:space="preserve">Feci itaque omni adhibita cura (quod potiſſimum ad præciſionem ex-
              <lb/>
            perimenti requiritur) ut aquæ ſub directione perfecte horizontali effluerent,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s2225" xml:space="preserve">acceptis menſuris tum amplitudinis jactus, tum altitudinis foraminis ſupra
              <lb/>
            tabulam horizontalem, vidi ſubducto calculo, quod cum altitudo aquæ erat
              <lb/>
            = 13. </s>
            <s xml:id="echoid-s2226" xml:space="preserve">poll. </s>
            <s xml:id="echoid-s2227" xml:space="preserve">cum 10. </s>
            <s xml:id="echoid-s2228" xml:space="preserve">lin. </s>
            <s xml:id="echoid-s2229" xml:space="preserve">ſeu 166. </s>
            <s xml:id="echoid-s2230" xml:space="preserve">lin. </s>
            <s xml:id="echoid-s2231" xml:space="preserve">aquæ effluxerint, ſeu potius per ſectionem
              <lb/>
            venæ contractam transfluxerint, velocitate, quæ convenit altitudini 158 {1/2} lin.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s2232" xml:space="preserve">igitur velocitas in calculo diminuenda eſt in ratione ſubduplicata harum altitu-
              <lb/>
            dinum atque in eadem ratione proxime decreſcit valor inventus litteræ α, qui
              <lb/>
            ita fit paullo minor quam 1, 42 ſeu rurſus 1, 41 & </s>
            <s xml:id="echoid-s2233" xml:space="preserve">ſic colligere licet, ſolam al-
              <lb/>
            titudinem aquæ mutatam ad ſenſus non mutare contractionem venæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s2234" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div83" type="section" level="1" n="59">
          <head xml:id="echoid-head80" xml:space="preserve">Experimentum 4.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2235" xml:space="preserve">Tubum habui cylindricum altitudinis 4 poll. </s>
            <s xml:id="echoid-s2236" xml:space="preserve">cujus ſectio per axem re-
              <lb/>
            preſentatur per (Fig. </s>
            <s xml:id="echoid-s2237" xml:space="preserve">28. </s>
            <s xml:id="echoid-s2238" xml:space="preserve">b.) </s>
            <s xml:id="echoid-s2239" xml:space="preserve">C A B D, amplitudo cylindri erat ad amplitudinem
              <lb/>
            foraminis a c ut 110 ad 1. </s>
            <s xml:id="echoid-s2240" xml:space="preserve">Cylindrus iſte aqua plenus omnis evacuatus fuit tem-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0095-01" xlink:href="note-0095-01a" xml:space="preserve">Fig. 28. b</note>
            pore 21. </s>
            <s xml:id="echoid-s2241" xml:space="preserve">minutorum ſecundorum cum dimidio. </s>
            <s xml:id="echoid-s2242" xml:space="preserve">Notari autem debet, non
              <lb/>
            prius aquis effluxum concedendum eſſe, quam nullus in illis motus turbina-
              <lb/>
            torius obſervetur; </s>
            <s xml:id="echoid-s2243" xml:space="preserve">ſecus enim aqua mox in turbinem vertitur, durante </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>