Vitruvius, De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis

Table of contents

< >
[71.] Detrib{us} generib{us} columnarum, earum\’ origine & in-uentione. # CAP. I.
[72.] IN M. VITRVVIVM POLLIO-NEM ANNOTATIONVM PHILANDRI LIBER Qvartvs. * IN CAPVT I. ANNOTATIONES. De ornamentis columnarum. # CAP. II.
[73.] IN CAPVT II. ANNOTAT.
[74.] De ratione Dorica. # CAP. # III.
[75.] IN CAPVT III. ANNOTAT.
[76.] De interiore cellarum & pronai distributione. # CAP. # IIII.
[77.] IN CAPVT IIII. ANNOTAT.
[78.] De ædib{us} conſtituendis ſecundum regiones.# CAP. # V.
[79.] IN CAPVT V. ANNOTAT.
[80.] De ostiorum, & antepagmentorum ſacrarum ædium ra-tionib{us}. # CAP. # VI.
[81.] IN CAPVT VI. ANNOTAT.
[82.] Pagina prima. AB COLONIA DEDVCTA ANNO X C. N. FVFIDIO N.F.M. PVLLIO DVOVIR. P. RVTILIO CN. MALLIO COS OPERVM LEX II.
[83.] Pagina ſecunda.
[84.] Pagina tertia.
[85.] De Tuſcanis rationib{us} ædium ſacrarum. # CAP. # VII.
[86.] IN CAPVT VII. ANNOTAT.
[87.] De aris Deorum ordinandis. # CAP. # VIII.
[88.] IN CAPVT VIII. ANNOTAT.
[89.] M. VITRVVII POLLIONIS DE ARCHI-TECTVRA LIBER QVINTVS. PRAEFATIO.
[90.] IN M. VITRVVIVM POLLIO- NEM ANNOTATIONVM PHILANDRI LIBER Qvintvs. IN PROOEMIVM ANNOT.
[91.] De foro ei{us}\’ diſpoſitione.# CAP. # I.
[92.] IN CAPVT I. ANNOTATIONES.
[93.] De ærario, carcere, & curia ordinandis. # CAP. # II.
[94.] IN CAPVT II. ANNOTAT.
[95.] De theatro ei{us}\’ ſalubri conſtitutione.# CAP. # III.
[96.] IN CAPVT III. ANNOTAT.
[97.] De harmonia ſecundum Aristoxeni traditionem. # CAP. # IIII.
[98.] IN CAPVT IIII. ANNOTAT.
[99.] INSIGNIA # τ # EIVS
[100.] VICTOR. # CCCCXXXXV. # SINGVLARVM. # VICIT. # CCCLXXXXVII.
< >
page |< < (6) of 530 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div61" type="section" level="1" n="61">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5400" xml:space="preserve">
              <pb o="6" file="096" n="96" rhead="M. VITRVVII POLL."/>
            narum ſcientiæ ſub oculorum conſideratione ſubiectæ, non incertis iu-
              <lb/>
            dicijs probarentur, ſed & </s>
            <s xml:id="echoid-s5401" xml:space="preserve">doctis & </s>
            <s xml:id="echoid-s5402" xml:space="preserve">ſcientibus autoritas egregia & </s>
            <s xml:id="echoid-s5403" xml:space="preserve">ſta-
              <lb/>
            bilis adderetur. </s>
            <s xml:id="echoid-s5404" xml:space="preserve">Igitur quoniam hæc non ita, ſed vti natura rerum vo-
              <lb/>
            luit, ſunt conſtituta, non efficitur, vt poſsint homines, obſcuratis ſub pe-
              <lb/>
            ctoribus ingenijs, ſcientias artificiorum penitus latentes, quemadmo-
              <lb/>
            dum ſint iudicare. </s>
            <s xml:id="echoid-s5405" xml:space="preserve">Ipſi autem artifices, etiam ſi polliceantur ſuam pru-
              <lb/>
            dentiam, ſi non pecunia ſint copioſi, ſeu vetuſtate officinarum habue-
              <lb/>
            rint notitiam, aut etiam gratia & </s>
            <s xml:id="echoid-s5406" xml:space="preserve">forenſi eloquentia non fuerint præ-
              <lb/>
            diti, pro induſtria ſtudiorum autoritates non poſſunt habere, vt eis,
              <lb/>
            quod profitentur ſcire, id credatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s5407" xml:space="preserve">Maximè autem id animaduertere
              <lb/>
            poſſumus ab antiquis ſtatuarijs & </s>
            <s xml:id="echoid-s5408" xml:space="preserve">pictoribus, quòd ex his, qui dignitatis
              <lb/>
            notas & </s>
            <s xml:id="echoid-s5409" xml:space="preserve">commendationis gratiam habuerunt, æterna memoria ad poſte-
              <lb/>
            ritatem ſunt permanentes, vti Myron, Polycletus, Phidias, Lyſippus, cæ-
              <lb/>
            teriq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5410" xml:space="preserve">qui nobilitatem ex arte ſunt conſecuti. </s>
            <s xml:id="echoid-s5411" xml:space="preserve">Nanq; </s>
            <s xml:id="echoid-s5412" xml:space="preserve">vt ciuitatibus ma-
              <lb/>
            gnis, aut regibus, aut ciuibus nobilibus opera fecerunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s5413" xml:space="preserve">ita id ſunt adepti.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5414" xml:space="preserve">At qui non minore ſtudio & </s>
            <s xml:id="echoid-s5415" xml:space="preserve">ingenio ſolertiaq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5416" xml:space="preserve">fuerunt, ignobilibus & </s>
            <s xml:id="echoid-s5417" xml:space="preserve">
              <lb/>
            humili fortuna ciuibus non minus egregiè perfecta fecerunt opera, nul-
              <lb/>
            lam memoriam ſunt aſſecuti, quod hi non ab induſtria neque artis ſoler-
              <lb/>
            tia, ſed à felicitate fuerunt deſerti, vt Hellas Athenienſis, Chion Corin-
              <lb/>
            thius. </s>
            <s xml:id="echoid-s5418" xml:space="preserve">Myagrus Phocæus, Pharax Epheſius, Bedas Byzantius, etiamq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5419" xml:space="preserve">
              <lb/>
            alij plures. </s>
            <s xml:id="echoid-s5420" xml:space="preserve">Non minus item pictores, vti Ariſtomenes Thaſius, Polycles
              <lb/>
            Atramitenus, Nicomachus, cæteriq́;</s>
            <s xml:id="echoid-s5421" xml:space="preserve">, quos neque induſtria, neque artis
              <lb/>
            ſtudium, neque ſolertia defecit, ſed aut rei familiaris exiguitas, aut imbe-
              <lb/>
            cillitas fortunæ, ſeu in ambitione certationis contrariorum ſuperatio, ob-
              <lb/>
            ſtitit eorum dignitati. </s>
            <s xml:id="echoid-s5422" xml:space="preserve">Nec tamen eſt admirandum, ſi propter ignoran-
              <lb/>
            tiam artis virtutes obſcurantur: </s>
            <s xml:id="echoid-s5423" xml:space="preserve">ſed maximè indignandum, cum etiam
              <lb/>
            ſæpe blandiatur gratia conuiuiorum à veris iudicijs ad falſam probatio-
              <lb/>
            nem. </s>
            <s xml:id="echoid-s5424" xml:space="preserve">Ergo (vti Socrati placuit) ſi ita ſenſus & </s>
            <s xml:id="echoid-s5425" xml:space="preserve">ſententiæ ſcientiæq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5426" xml:space="preserve">diſci-
              <lb/>
            plinis auctæ, perſpicuæ & </s>
            <s xml:id="echoid-s5427" xml:space="preserve">perlucidæ fuiſſent, non gratia neque ambitio
              <lb/>
            valeret, ſed ſi qui veris certisq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5428" xml:space="preserve">laboribus doctrinarum, perueniſſent ad
              <lb/>
            ſcientiam ſummam, eis vltro opera traderentur. </s>
            <s xml:id="echoid-s5429" xml:space="preserve">Quoniam autem ea non
              <lb/>
            ſunt illuſtria, neque apparentia in aſpectu, vt putamus oportuiſſe, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5430" xml:space="preserve">ani-
              <lb/>
            maduerto potius indoctos quàm doctos gratia ſuperare, non eſſe certan-
              <lb/>
            dum iudicans cum indoctis ambitione, potius his præceptis editis oſten-
              <lb/>
            dam noſtræ ſcientiæ virtutem. </s>
            <s xml:id="echoid-s5431" xml:space="preserve">Itaque Imperator in primo volumine ti-
              <lb/>
            bi de arte, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5432" xml:space="preserve">quas habeat ea virtutes, quibusq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5433" xml:space="preserve">diſciplinis oporteat eſſe au-
              <lb/>
            ctum Architectum expoſui, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5434" xml:space="preserve">ſubieci cauſas, quid ita earum oporteat
              <lb/>
            eum eſſe peritum, rationesq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5435" xml:space="preserve">ſummæ Architecturæ partitione diſtribui,
              <lb/>
            finitionibusq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5436" xml:space="preserve">terminaui. </s>
            <s xml:id="echoid-s5437" xml:space="preserve">Deinde, quod erat primum & </s>
            <s xml:id="echoid-s5438" xml:space="preserve">neceſſarium, de
              <lb/>
            mœnibus, quemadmodum eligantur loci ſalubres ratiocinationibus ex-
              <lb/>
            plicui, ventiq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5439" xml:space="preserve">qui ſint, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5440" xml:space="preserve">è quibus regionibus ſinguli ſpirent, </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>