Vitruvius, De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis

Table of contents

< >
[91.] De foro ei{us}\’ diſpoſitione.# CAP. # I.
[92.] IN CAPVT I. ANNOTATIONES.
[93.] De ærario, carcere, & curia ordinandis. # CAP. # II.
[94.] IN CAPVT II. ANNOTAT.
[95.] De theatro ei{us}\’ ſalubri conſtitutione.# CAP. # III.
[96.] IN CAPVT III. ANNOTAT.
[97.] De harmonia ſecundum Aristoxeni traditionem. # CAP. # IIII.
[98.] IN CAPVT IIII. ANNOTAT.
[99.] INSIGNIA # τ # EIVS
[100.] VICTOR. # CCCCXXXXV. # SINGVLARVM. # VICIT. # CCCLXXXXVII.
[101.] Antiquorum troporum muſicorum cum ſcala muſicæ noſtri temporis collatio.
[102.] De theatri vaſis. # CAP. # V.
[103.] IN CAPVT V. ANNOTAT.
[104.] De conformatione theatri facienda. # CAP. # VI.
[105.] IN CAPVT VI. ANNOTAT.
[106.] De tecto portic{us} theatri. # CAP. VII.
[107.] IN CAPVT VII. ANNOTAT.
[108.] De trib{us} ſcenarum generib{us}. # CAP. # VIII.
[109.] IN CAPVT VIII. ANNOTAT.
[110.] De porticib{us} poſt ſcenam, & ambulationib{us}. # CAP. # IX.
[111.] IN CAPVT IX. ANNOTAT.
[112.] De balnearum diſpoſitionib{us} & partib{us}. # CAP. # X.
[113.] IN CAPVT X. ANNOTAT.
[114.] C. AVILIVS LICINIVS TROSIVS CVRATOR SCHOLAM DE SVO FECIT. BEBRIX AVG. L. DRVSIANVS A. FABIVS XANTHVS. CVR. SCRIBIS LIBRARIIS ET PRAECONIBVS AED. CVR. SCHOLAM AB INCHOATO REFECERVNT MARMORIBVS ORNAVERVNT VICTORIAM AVGVSTAM ET SEDES AENEAS ET CETERA ORNAMENTA DE SVA PECVNIA FECERVNT.
[115.] De palæſtraum ædificatione & xystis.# CAP. XI.
[116.] IN CAPVT XI. ANNOTAT.
[117.] L. THENODORVS XYSTICHVS PARIDI THYMELICO BENE MERENTI FECIT. De portub{us}, & ſtructuris in aqua faciendis.# CAP. XII.
[118.] IN CAPVT XII. ANNOTAT.
[119.] POLLIONIS DE ARCHI-TECTVRA LIBER SEXTVS. * PRAEFATIO.
[120.] IN M. VITRVVIVM POLLIO NEM ANNOTATIONVM PHILANDRI LIBER SEXTVS. * IN PROOEMIVM ANNOT.
< >
page |< < (6) of 530 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div61" type="section" level="1" n="61">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5400" xml:space="preserve">
              <pb o="6" file="096" n="96" rhead="M. VITRVVII POLL."/>
            narum ſcientiæ ſub oculorum conſideratione ſubiectæ, non incertis iu-
              <lb/>
            dicijs probarentur, ſed & </s>
            <s xml:id="echoid-s5401" xml:space="preserve">doctis & </s>
            <s xml:id="echoid-s5402" xml:space="preserve">ſcientibus autoritas egregia & </s>
            <s xml:id="echoid-s5403" xml:space="preserve">ſta-
              <lb/>
            bilis adderetur. </s>
            <s xml:id="echoid-s5404" xml:space="preserve">Igitur quoniam hæc non ita, ſed vti natura rerum vo-
              <lb/>
            luit, ſunt conſtituta, non efficitur, vt poſsint homines, obſcuratis ſub pe-
              <lb/>
            ctoribus ingenijs, ſcientias artificiorum penitus latentes, quemadmo-
              <lb/>
            dum ſint iudicare. </s>
            <s xml:id="echoid-s5405" xml:space="preserve">Ipſi autem artifices, etiam ſi polliceantur ſuam pru-
              <lb/>
            dentiam, ſi non pecunia ſint copioſi, ſeu vetuſtate officinarum habue-
              <lb/>
            rint notitiam, aut etiam gratia & </s>
            <s xml:id="echoid-s5406" xml:space="preserve">forenſi eloquentia non fuerint præ-
              <lb/>
            diti, pro induſtria ſtudiorum autoritates non poſſunt habere, vt eis,
              <lb/>
            quod profitentur ſcire, id credatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s5407" xml:space="preserve">Maximè autem id animaduertere
              <lb/>
            poſſumus ab antiquis ſtatuarijs & </s>
            <s xml:id="echoid-s5408" xml:space="preserve">pictoribus, quòd ex his, qui dignitatis
              <lb/>
            notas & </s>
            <s xml:id="echoid-s5409" xml:space="preserve">commendationis gratiam habuerunt, æterna memoria ad poſte-
              <lb/>
            ritatem ſunt permanentes, vti Myron, Polycletus, Phidias, Lyſippus, cæ-
              <lb/>
            teriq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5410" xml:space="preserve">qui nobilitatem ex arte ſunt conſecuti. </s>
            <s xml:id="echoid-s5411" xml:space="preserve">Nanq; </s>
            <s xml:id="echoid-s5412" xml:space="preserve">vt ciuitatibus ma-
              <lb/>
            gnis, aut regibus, aut ciuibus nobilibus opera fecerunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s5413" xml:space="preserve">ita id ſunt adepti.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5414" xml:space="preserve">At qui non minore ſtudio & </s>
            <s xml:id="echoid-s5415" xml:space="preserve">ingenio ſolertiaq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5416" xml:space="preserve">fuerunt, ignobilibus & </s>
            <s xml:id="echoid-s5417" xml:space="preserve">
              <lb/>
            humili fortuna ciuibus non minus egregiè perfecta fecerunt opera, nul-
              <lb/>
            lam memoriam ſunt aſſecuti, quod hi non ab induſtria neque artis ſoler-
              <lb/>
            tia, ſed à felicitate fuerunt deſerti, vt Hellas Athenienſis, Chion Corin-
              <lb/>
            thius. </s>
            <s xml:id="echoid-s5418" xml:space="preserve">Myagrus Phocæus, Pharax Epheſius, Bedas Byzantius, etiamq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5419" xml:space="preserve">
              <lb/>
            alij plures. </s>
            <s xml:id="echoid-s5420" xml:space="preserve">Non minus item pictores, vti Ariſtomenes Thaſius, Polycles
              <lb/>
            Atramitenus, Nicomachus, cæteriq́;</s>
            <s xml:id="echoid-s5421" xml:space="preserve">, quos neque induſtria, neque artis
              <lb/>
            ſtudium, neque ſolertia defecit, ſed aut rei familiaris exiguitas, aut imbe-
              <lb/>
            cillitas fortunæ, ſeu in ambitione certationis contrariorum ſuperatio, ob-
              <lb/>
            ſtitit eorum dignitati. </s>
            <s xml:id="echoid-s5422" xml:space="preserve">Nec tamen eſt admirandum, ſi propter ignoran-
              <lb/>
            tiam artis virtutes obſcurantur: </s>
            <s xml:id="echoid-s5423" xml:space="preserve">ſed maximè indignandum, cum etiam
              <lb/>
            ſæpe blandiatur gratia conuiuiorum à veris iudicijs ad falſam probatio-
              <lb/>
            nem. </s>
            <s xml:id="echoid-s5424" xml:space="preserve">Ergo (vti Socrati placuit) ſi ita ſenſus & </s>
            <s xml:id="echoid-s5425" xml:space="preserve">ſententiæ ſcientiæq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5426" xml:space="preserve">diſci-
              <lb/>
            plinis auctæ, perſpicuæ & </s>
            <s xml:id="echoid-s5427" xml:space="preserve">perlucidæ fuiſſent, non gratia neque ambitio
              <lb/>
            valeret, ſed ſi qui veris certisq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5428" xml:space="preserve">laboribus doctrinarum, perueniſſent ad
              <lb/>
            ſcientiam ſummam, eis vltro opera traderentur. </s>
            <s xml:id="echoid-s5429" xml:space="preserve">Quoniam autem ea non
              <lb/>
            ſunt illuſtria, neque apparentia in aſpectu, vt putamus oportuiſſe, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5430" xml:space="preserve">ani-
              <lb/>
            maduerto potius indoctos quàm doctos gratia ſuperare, non eſſe certan-
              <lb/>
            dum iudicans cum indoctis ambitione, potius his præceptis editis oſten-
              <lb/>
            dam noſtræ ſcientiæ virtutem. </s>
            <s xml:id="echoid-s5431" xml:space="preserve">Itaque Imperator in primo volumine ti-
              <lb/>
            bi de arte, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5432" xml:space="preserve">quas habeat ea virtutes, quibusq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5433" xml:space="preserve">diſciplinis oporteat eſſe au-
              <lb/>
            ctum Architectum expoſui, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5434" xml:space="preserve">ſubieci cauſas, quid ita earum oporteat
              <lb/>
            eum eſſe peritum, rationesq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5435" xml:space="preserve">ſummæ Architecturæ partitione diſtribui,
              <lb/>
            finitionibusq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5436" xml:space="preserve">terminaui. </s>
            <s xml:id="echoid-s5437" xml:space="preserve">Deinde, quod erat primum & </s>
            <s xml:id="echoid-s5438" xml:space="preserve">neceſſarium, de
              <lb/>
            mœnibus, quemadmodum eligantur loci ſalubres ratiocinationibus ex-
              <lb/>
            plicui, ventiq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5439" xml:space="preserve">qui ſint, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5440" xml:space="preserve">è quibus regionibus ſinguli ſpirent, </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>