Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of contents
<
1 - 30
31 - 40
[out of range]
>
<
1 - 30
31 - 40
[out of range]
>
page
|<
<
(45)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
45
"
file
="
0097
"
n
="
97
"
rhead
="
PARS PRIMA.
"/>
ſent ex ejuſmodi rotundis ſibi proximis cuſpidibus conſtantes.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Concipiatur ingens quædam bibliotheca, cujus omnes libri con-
<
lb
/>
ſtent litteris impreſſis, ac ſit incredibilis in ea multitudo li-
<
lb
/>
brorum conſcriptorum linguis variis, in quibus omnibus for-
<
lb
/>
ma characterum ſit eadem. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Si quis ſcripturæ hujuſmodi, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
linguarum ignarus circa ejuſmodi libros, quos omnes a ſe in-
<
lb
/>
vicem diſcrepantes intueretur, obſervationem inſtitueret cum
<
lb
/>
diligenti contemplatione; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">primo quidem inveniret vocum far-
<
lb
/>
raginem quandam, quæ voces in quibuſdam libris occurrerent
<
lb
/>
ſæpe, cum eædem in aliis nuſquam apparerent, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">inde lexica
<
lb
/>
poſſet quædam componere totidem numero, quot idiomata ſunt,
<
lb
/>
in quibus ſingulis omnes ejuſdem idiomatis voces reperirentur,
<
lb
/>
quæ quidem numero admodum pauca eſſent, diſcrimine illo
<
lb
/>
ingenti tot, tam variorum librorum redacto ad illud uſque a-
<
lb
/>
deo minus diſcrimen, quod contineretur lexicis illis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">habe-
<
lb
/>
retur in vocibus ipſa lexica conſtituentibus. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">At inquiſitione
<
lb
/>
promota, facile adverteret, omnes illas tam varias voces con-
<
lb
/>
ſtare ex 24 tantummodo diverſis litteris, diſcrimen aliquod in-
<
lb
/>
ter ſe habentibus in ductu linearum, quibus formantur, qua-
<
lb
/>
rum combinatio diverſa pareret omnes illas voces tam varias,
<
lb
/>
ut earum combinatio libros efformaret uſque adeo magis a ſe
<
lb
/>
invicem diſcrepantes. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Et ille quidem ſi aliud quodcunque ſi-
<
lb
/>
ne microſcopio examen inſtitueret, nullum aliud inveniret ma-
<
lb
/>
gis adhuc ſimile elementorum genus, ex quibus diverſa ratio-
<
lb
/>
ne combinatis orirentur ipſæ litteræ; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">at microſcopio arrepto,
<
lb
/>
intueretur utique illam ipſam litterarum compoſitionem e pun-
<
lb
/>
ctis illis rotundis prorſus homogeneis, quorum ſola diverſa po-
<
lb
/>
ſitio, ac diſtributio litteras exhiberet.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">99. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Hæc mihi quædam imago videtur eſſe eorum, quæ cer-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0097-01
"
xlink:href
="
note-0097-01a
"
xml:space
="
preserve
">Applicatio ex-
<
lb
/>
empli ad Na-
<
lb
/>
turæ analyſim.</
note
>
nimus in Natura. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Tam multi, tam varii illi libri corpora ſunt,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quæ ad diverſa pertinent regna, ſunt tanquam diverſis conſcri-
<
lb
/>
pta linguis. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Horum omnium Chemica analyſis principia quæ-
<
lb
/>
dam invenit minus inter ſe difformia, quam ſint libri, nimi-
<
lb
/>
rum voces. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Hæ tamen ipſæ inter ſe habent diſcrimen aliquod,
<
lb
/>
ut tam multas oleorum, terrarum, ſalium ſpecies eruit Che-
<
lb
/>
mica analyſis e diverſis corporibus. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Ulterior analyſis harum,
<
lb
/>
veluti vocum, litteras minus adhuc inter ſe difformes inveni-
<
lb
/>
ret, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ultima juxta Theoriam meam deveniret ad homoge-
<
lb
/>
nea punctula, quæ ut illi circuli nigri litteras, ita ipſa di-
<
lb
/>
verſas diverſorum corporum particulas per ſolam diſpoſitionem
<
lb
/>
diverſam efformarent: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">uſque adeo analogia ex ipſa Naturæ
<
lb
/>
conſideratione derivata non ad difformitatem, ſed ad conſor-
<
lb
/>
mitatem elementorum nos ducit.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">100. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Atque hoc demum pacto ex principiis certis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">vul-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0097-02
"
xlink:href
="
note-0097-02a
"
xml:space
="
preserve
">Tranſitus a
<
lb
/>
probatione The-
<
lb
/>
oriæ, ad obje.
<
lb
/>
ctiones.</
note
>
go receptis, per legitimam conſectariorum ſeriem devenimus
<
lb
/>
ad omnem illam, quam initio propoſui, Theoriam, nimirum
<
lb
/>
ad legem virium mutuarum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ad conſtitutionem primorum
<
lb
/>
materiæ elementorum ex illa ipſa virium lege derivatorum.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>