Vitruvius, Marci Vitruvii Pollionis De architectura libri decem : ope codicis Guelferbytani, editionis principis, ceterorumque subsidiorum recensuit, et glossario in quo vocabula artis propria Germ. Ital. Gall. et Angl. explicantur, 1800

Table of contents

< >
[91.] CAPUT IV. De proprietate item nonnullorum locorum et fontiun.
[92.] CAPUT V. De aquarum experimentis.
[93.] CAPUT VI. De librationibus aquarum et inſtrumentis ad hunc uſum.
[94.] CAPUT VII. De ductionibus aquarum; de puteorum ſoſſionibus; de ciſternis, etε de Signinis operibus.
[95.] M. VITRUVII POLLIONIS DE ARCHITECTURA LIBER NONUS. PRAEFATIO.
[96.] (CAPUT I.)
[97.] (CAPUT II.)
[98.] (CAPUT III.)
[99.] CAPUT I. (IV.) De gnomonicis rationibus ex radiis ſolis per umbram inventis, et mundo atque planetis.
[100.] CAPUT (V.) II. De Solis curſu per duodecim ſigna.
[101.] CAPUT III. (VI.) De ſideribus quae ſunt a zodiaco ad ſeptentrionem.
[102.] CAPUT IV. (VII.) De ſideribus quae ſunt a zodiaco ad meridiem.
[103.] CAPUT V. (VIII.) De horologiorum rationibus et umbris gnomonum aequinoctiali tempore Romae, et nonnullis aliis locis.
[104.] CAPUT VI. (IX.) De quorundam horologiorum ratione, et inventoribus.
[105.] M. VITRUVII POLLIONIS DE ARCHITECTURA LIBER DECIMUS. PRAEFATIO.
[106.] CAPUT I. De machina et ejus ab organo diſferentia.
[107.] CAPUT II. De machinis tractoriis.
[108.] CAPUT III. De alia machina tractoria.
[109.] CAPUT IV. Similis ſuperiori machina, cui coloſſicotera tutius committi poſſunt, im-mutata duntaxat ſucula in tympanum.
[110.] CAPUT V. Aliud machinae tractoriae genus, Polyſpaſtos.
[111.] CAPUT VI. Ingenioſa Cteſiphontis ratio ad gravia onera ducenda.
[112.] CAPUT VII. De inventione lapicidinae qua templum Dianae Epheſiae conſtructum eſt.
[113.] CAPUT VIII. De porrecto et rotundatione machinarum ad onerum levationes.
[114.] CAPUT IX. De organorum ad aquam hauriendam generibus et primum de tympano.
[115.] CAPUT X. De alio tympano, et hydromylis.
[116.] CAPUT XI. De cochlea quae magnam copiam extollit aquae, ſed non tam alte.
[117.] CAPUT XII. De Cteſibica machina, quae altiſſime extollit aquam.
[118.] CAPUT XIII. De Hydraulicis.
[119.] CAPUT XIV. Qua ratione rheda vel navi vecti, peractum iter dimetiamur.
[120.] CAPUT XV. De catapultarum et ſcorpionum rationibus.
< >
page |< < (71) of 376 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div64" type="section" level="1" n="37">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1738" xml:space="preserve">
              <pb o="71" file="0097" n="97" rhead="LIBER III. CAPUT III."/>
            culum Iatus habeant colloctum. </s>
            <s xml:id="echoid-s1739" xml:space="preserve">Exteriores autem partes uti dictum de
              <lb/>
            earum contractura. </s>
            <s xml:id="echoid-s1740" xml:space="preserve">Sic enim erunt figurae compoſitionis aedium contracturae juſta ratione exactae. </s>
            <s xml:id="echoid-s1741" xml:space="preserve">Scapis columnarum ſtatutis, capitulo-
              <lb/>
            rum ratio, ſi pulvinata erunt, his ſymmetriis conformabuntur; </s>
            <s xml:id="echoid-s1742" xml:space="preserve">uti quam
              <lb/>
            craſſus imus ſcapus fuerit addita octavadecima parte ſcapi, abacus habeat longitudinem et latitudinem, (a b) craſſitudinem (d c) cum volutis
              <lb/>
            ejus dimidiam. </s>
            <s xml:id="echoid-s1743" xml:space="preserve">Recedendum autem eſt ab extremo (a) abaco in interio-
              <lb/>
            rem partem frontibus volutarum parte duodevigeſima, et ejus dimidia:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1744" xml:space="preserve">(a d) et ſecundum abacum in quatuor partibus volutarum ſecundum ex-
              <lb/>
            tremi abaci quadram lineae demittendae, quae catheti (d e) dicuntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1745" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Tunc craſſitudo (d c) dividenda eſt in partes novem et dimidiam, ex no-
              <lb/>
            vem partibus et dimidia, una pars et dimidia abaci craſſitudini (d f) re-
              <lb/>
            linquatur, et ex reliquis octo volutae (o) conſtituantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1746" xml:space="preserve">Tunc ab linea
              <lb/>
            (a e) quae ſecundum abaci extremam partem demiſſa erit, in interiorem
              <lb/>
            partem alia (d c) recedat unius et dimidiatae partis latitudine. </s>
            <s xml:id="echoid-s1747" xml:space="preserve">De- inde eae lineae dividantur ita, ut quatuor partes et dimidia ſub abaco
              <lb/>
            relinquantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1748" xml:space="preserve">Tunc in eo loco qui locus dividit quatuor et dimidiam et
              <lb/>
            tres et dimidiam partem, centrum oculi (i) ſignetur, ducaturque ex eo
              <lb/>
            centro rotunda circinatio tam magna in diametro, quam una pars ex octo
              <lb/>
            partibus eſt: </s>
            <s xml:id="echoid-s1749" xml:space="preserve">ea erit oculi magnitudo, et in ea catheto reſpondens diame-
              <lb/>
            tros agatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1750" xml:space="preserve">Tunc ab ſummo ſub abaco inceptum in ſingulis tetranto-
              <lb/>
            rum actionibus dimidiatum oculi ſpatium minuatur, donicum in eundem tetrantem, qui eſt ſub abaco, veniat. </s>
            <s xml:id="echoid-s1751" xml:space="preserve">Capituli autem craſſitudo ſic eſt fa-
              <lb/>
            cienda, ut ex novem partibus et dimidia tres partes praependeant infra
              <lb/>
              <note symbol="10)" position="foot" xlink:label="note-0097-01" xlink:href="note-0097-01a" xml:space="preserve">Sic Philander; at Cod. ms. et E. S. dicant ſe.</note>
              <note symbol="*)" position="foot" xlink:label="note-0097-02" xlink:href="note-0097-02a" xml:space="preserve">Forma XXII. XXIII. XXIV.</note>
              <note symbol="11)" position="foot" xlink:label="note-0097-03" xlink:href="note-0097-03a" xml:space="preserve">Cod. ms. nova decima.</note>
              <note symbol="12)" position="foot" xlink:label="note-0097-04" xlink:href="note-0097-04a" xml:space="preserve">Sic Cod. ms. Ed. Sulpicii vero legit exteriorem.</note>
              <note symbol="13)" position="foot" xlink:label="note-0097-05" xlink:href="note-0097-05a" xml:space="preserve">Cod. ms. denique.</note>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>